Αγγλικός όρος

preterm labor

Ορισμός

Τοκετός που ξεκινά πριν την ολοκλήρωση των 37 εβδομάδων από την τελευταία έμμηνο ρήση. Η πάθηση επηρεάζει το 7% με 10% του συνόλου των ζώντων γεννήσεων και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για πρόωρη γέννηση, που αποτελεί το κύριο αίτιο περιγεννητικής και νεογνικής θνησιμότητας. Παρόλο που υπάρχουν σχετιζόμενοι παράγοντες κινδύνου, στις περισσότερες περιπτώσεις το αίτιο είναι άγνωστο.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση: Η ασθενής προετοιμάζεται για τη χρήση καρδιακών, μητρικών και εμβρυϊκών μόνιτορ, παράλληλα με ενδοφλέβια θεραπεία. Παρακολουθούνται τα ζωτικά σημεία της μητέρας και η εμβρυϊκή καρδιακή συχνότητα (ΕΚΣ). Η δόση του τοκολυτικού παράγοντα χορηγείται ενδοφλέβια· ο ρυθμός έγχυσης αυξάνεται κάθε 10 έως 30 λεπτά, ανάλογα με τη απόκριση της μήτρας, αλλά ποτέ δεν υπερβαίνει ένα ρυθμό των 125 ml/hr. Η δραστηριότητα της μήτρας παρακολουθείται συνεχώς· τα ζωτικά σημεία και η ΕΚΣ ελέγχονται κάθε 15 λεπτά. Ο παλμός της μητέρας δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 140 ανά λεπτό· η ΕΚΣ δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 180 bpm. Σημειώνονται οι αναπνευστικοί ήχοι όταν γίνεται μέτρηση της αναπνευστικής συχνότητας, και γίνεται ακρόαση των πνευμόνων τουλάχιστον κάθε 8 ώρες. Η ασθενής εκτιμάται για την επιθυμητή απόκριση και τις ανεπιθύμητες επιδράσεις και ενημερώνεται για τα συμπτώματα που θα πρέπει να αναμένει και να αναφέρει. Εάν εμφανισθούν σημεία τοξικότητας στο φάρμακο, το τελευταίο θα πρέπει να διακοπεί. Η ενδοφλέβια γραμμή διατηρείται ανοικτή με ένα διάλυμα διατήρησης, ενώ προετοιμάζεται και χορηγείται ένας β-αναστολέας ως αντίδοτο. Η ασθενής τοποθετείται σε υψηλή θέση Fowler, και χορηγείται οξυγόνο. Η καρδιακή συχνότητα και ρυθμός, η αρτηριακή πίεση, η αναπνευστική συχνότητα, οι αναπνευστικοί ήχοι, και η ΕΚΣ παρακολουθούνται στενά για την αξιολόγηση της απόκρισης της ασθενούς στο αντίδοτο. Εάν δεν υπάρχουν επιπλοκές, διατηρείται η απόλυτη ανάπαυση στο κρεβάτι σε όλη τη διάρκεια της έγχυσης, με την ασθενή σε κατάκλιση στο αριστερό πλευρό ή σε ύπτια θέση με μια σφήνα κάτω από το δεξιό ισχίο ώστε να προληφθεί η υπόταση. Εφαρμόζονται κάλτσες έναντι της εμβολής, και εκτελούνται παθητικές ασκήσεις στα πόδια. Μια ημερήσια πρόσληψη 2 έως 3 λίτρων υγρών ενθαρρύνεται για τη διατήρηση επαρκούς ενυδάτωσης, και μετράται η πρόσληψη και απέκκριση υγρών. Η ασθενής ζυγίζεται καθημερινά για την εκτίμηση της υπερυδάτωσης. Η ασθενής καθοδηγείται σε μεθόδους για την αντιμετώπιση του στρες. Οι υπεύθυνοι υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να αποκρίνονται στις ανησυχίες των γονέων για το έμβρυο με κατανόηση αλλά ποτέ με ψευδή καθησυχασμό. Μπορεί να εκτελεσθεί ενζυμική ανοσοδοκιμασία της εμβρυϊκής φιμπρονεκτίνης σε ένα δείγμα κολπικών εκκρίσεων που λαμβάνεται από τον οπίσθιο κολπικό θόλο· η ασθενής θα πρέπει να κατανοεί ότι αυτή η δοκιμασία μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση του κινδύνου για πρόωρο τοκετό εντός 7 ημερών από την ημερομηνία της δειγματοληψίας. Ένα γλυκοκορτικοειδές χορηγείται για να διεγερθεί η παραγωγή πνευμονικού επιφανειοδραστικού παράγοντα στο έμβρυο.
Αντιμετώπιση στο σπίτι: Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε κατ' οίκον θεραπεία συχνά λαμβάνουν θειικό μαγνήσιο, το οποίο βοηθά στην αποκατάσταση της ευαισθησίας των β-2 υποδοχέων (βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτό την αποτελεσματικότητα της τερβουταλίνης) και μειώνει τις συσπάσεις της μήτρας. Η ασθενής μπορεί να λάβει εξιτήριο με χορήγηση τοκολυτικής θεραπείας από το στόμα ή υποδόρια. Η ενδοφλέβια θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί χρησιμοποιώντας μια φορητή μικροαντλία που μπορεί να αποδώσει έναν βασικό ρυθμό ή διαλείπουσες προγραμματισμένες δόσεις σε χάπια, σε προκαθορισμένες χρονικές στιγμές, όταν είναι γνωστό ότι οι ημερήσιοι ρυθμοί της ασθενούς αυξάνουν τη δραστηριότητα της μήτρας. Το πρόγραμμα για την κατ' οίκον φροντίδα θα πρέπει να υποδεικνύει άτομα, τα οποία μπορεί να καλέσει η μητέρα για να την βοηθήσουν στην αντιμετώπιση στο σπίτι. Μια κοινωνική λειτουργός μπορεί να βοηθήσει την οικογένεια με την πρόσβαση στη διαθέσιμη κοινοτική και οικονομική βοήθεια. Οικιακές νοσηλεύτριες βοηθούν την ασθενή στην εκτέλεση του προγράμματος, παρέχουν συνεχή συναισθηματική υποστήριξη, και αξιολογούν την απόκριση του εμβρύου και της ασθενούς στη θεραπεία.
Η θεραπευτική αγωγή εξετάζεται μαζί με την οικογένεια, και παρέχονται γραπτές οδηγίες για να βοηθηθούν οι συνεργαζόμενοι συμμετέχοντες. Η ασθενής διατηρείται σε ανάπαυση στο κρεβάτι (στο αριστερό πλευρό ή σε ύπτια θέση, με το κεφάλι σε μικρό μαξιλάρι και τα πόδια επίπεδα ή ανυψωμένα) ώστε να αυξηθεί η αιμάτωση της μήτρας και το έμβρυο να μην πιέζει τον τράχηλο. Επιτρέπεται στην ασθενή να σηκώνεται από το κρεβάτι μόνο για τουαλέτα. Η σωματική και ψυχολογική ανάπαυση της γυναίκας έχει την ύψιστη προτεραιότητα, καθώς το άγχος είναι γνωστό ότι ελαττώνει τη ροή του αίματος στη μήτρα. Έμμισθοι ή εθελοντές βοηθοί θα πρέπει να φροντίζουν τα υπόλοιπα παιδιά και όλες τις οικιακές εργασίες. Η τοκολυτική θεραπεία της ασθενούς (συνήθως χρησιμοποιώντας τερβουταλίνη) προγραμματίζεται σε 24ωρη βάση (με φαγητό εάν επιθυμεί κανείς), και η ασθενής ενημερώνεται για τις δράσεις της και τις ανεπιθύμητες επιδράσεις. Η ασθενής πρέπει να μπορεί να μετρήσει τον παλμό της και να αναφέρει μια συχνότητα μεγαλύτερη από 120 παλμούς ανά λεπτό. Η ασθενής ενημερώνεται επίσης για τα συμπτώματα που θα πρέπει να αναφέρει (αίσθημα παλμών, ρίγη, ταραχή, νευρικότητα) και πώς να ψηλαφεί τις συσπάσεις της δύο φορές την ημέρα. Μπορεί να εφαρμοσθεί η κατ' οίκον παρακολούθηση της δραστηριότητας της μήτρας, με την ασθενή ή έναν υγειονομικό υπεύθυνο να καταγράφει τη δραστηριότητα της μήτρας για μία ώρα, δύο φορές την ημέρα. Η ειδική περιγεννητική νοσηλεύτρια αναλύει τα αποτελέσματα. Εάν οι συσπάσεις υπερβαίνουν ένα προκαθορισμένο όριο, συστήνεται στην ασθενή να πιει 1 με 1,5 ποτήρι νερό, να αναπαυθεί, να κενώσει την κύστη της και να παρακολουθήσει τη δραστηριότητα της μήτρας της για άλλη μία ώρα. Η διαδικασία μπορεί να μειώσει τις μη απαραίτητες επισκέψεις σε ένα ιατρικό περιβάλλον, και αυξάνει την ηρεμία της ασθενούς. Η ασθενής ενθαρρύνεται να πίνει νερό σε όλη τη διάρκεια της ημέρας για να αποφευχθεί η αφυδάτωση και η σχετιζόμενη ευερεθιστότητα της μήτρας. επίσης, δεν θα πρέπει να λαμβάνει φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, χωρίς την έγκριση του μαιευτήρα της. Η ασθενής διδάσκεται στο πώς να χρησιμοποιεί τα καταπραϋντικά, εάν χορηγούνται. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να διεγείρουν τον τοκετό· σε αυτές περιλαμβάνεται η σεξουαλική διέγερση και ο ερεθισμός των θηλών. Εξετάζεται η προσωπική υγιεινή, και η ασθενής ενημερώνεται για σημεία λοίμωξης που θα πρέπει να αναφέρει. Μπορεί να εκτελείται κατ' οίκον ή σε ιατρικό περιβάλλον μια ειδική αγχολυτική δοκιμασία σε εβδομαδιαία βάση, ανάλογα με την οξύτητα της κατάστασης και τους μητρικούς παράγοντες υγείας (διαβήτης, υπέρταση εγκυμοσύνης). Στην ασθενή παρέχεται συνήθως ένας 24ωρος τηλεφωνικός σύνδεσμος με περιγεννητικές νοσηλεύτριες του Συστήματος Υγείας, οι οποίες μπορούν να επικοινωνούν μαζί της δύο φορές την ημέρα για να συζητούν την κατάστασή της. Ενημερώνεται για το τι θα πρέπει να κάνει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (αιμορραγία με ζωηρό ερυθρό χρώμα, ρήξη υμένων, επίμονες συσπάσεις, μειωμένη ή απούσα εμβρυϊκή δραστηριότητα). Εάν ο τοκετός είναι αναπόφευκτος, τότε εκτελείται εσπευσμένα όπως και για έναν τοκετό με έμβρυο χαμηλού βάρους. Στη διάρκεια της περιόδου μετά τον τοκετό, η φροντίδα εστιάζεται στο να κατανοήσει η οικογένεια τις ιδιαίτερες ανάγκες του νεογνού, και να συμμετάσχει όσο το δυνατό περισσότερο στη φροντίδα, ή, στην χειρότερη περίπτωση, να αντιμετωπίσει το θάνατο του μωρού. Σε αυτή την περίπτωση, η οικογένεια υποβοηθάται στο πένθος της, και ενθαρρύνεται να κρατήσει το φασκιωμένο βρέφος, και να κοιτάξει φωτογραφίες του παιδιού, εάν είναι σε θέση. Μπορεί να απαιτείται ψυχολογική υποστήριξη.

Συνώνυμο

premature labor