Αγγλικός όρος

rheumatic fever

Ορισμός

Πολυσυστηματική, εμπύρετος φλεγμονώδης νόσος, που αποτελεί μακροπρόθεσμη επιπλοκή ατελώς θεραπευθείσας στρεπτοκοκκικής φαρυγγικής λοίμωξης από στελέχη της ομάδας Α. Πιστεύεται ότι οφείλεται σε αυτοάνοση απάντηση έναντι των βακτηριακών αντιγόνων του στρεπτόκοκκου, αλλά δεν έχει αναγνωρισθεί ο ακριβής μηχανισμός που είναι υπεύθυνος για την εμφάνιση της ασθένειας. Η νόσος δεν είναι συχνή στην εποχή μας στις δυτικές κοινωνίες, αλλά παραμένει σημαντική αιτία νοσηρότητας στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Μετά από φαρυγγική λοίμωξη από στρεπτόκοκκους της ομάδας Α, μερικοί ασθενείς εμφανίζουν αιφνίδιο πυρετό και άλγος στις αρθρώσεις· αυτός είναι ο συχνότερος τύπος έναρξης της νόσου. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, μεταναστευτική πολυαρθρίτιδα, άλγος στην κίνηση, κοιλιακό άλγος, χορεία και καρδιακή συμπτωματολογία (περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα, ενδοκαρδίτιδα). Δυσφορία στο προκάρδιο και καρδιακό φύσημα αναπτύσσονται αιφνίδια. Εκδηλώσεις από το δέρμα περιλαμβάνουν δισκοειδές ή γυροειδές ερύθημα και ανάπτυξη υποδόριων οζιδίων. Ο ρευματικός πυρετός μπορεί να εμφανισθεί χωρίς οποιοδήποτε σημείο ή σύμπτωμα συμμετοχής των αρθρώσεων. Δυο μείζονες βλάβες (καρδίτιδα, πολυαρθρίτιδα, χορεία, δισκοειδές ερύθημα, υποδόρια οζίδια) ή ένα μείζον και δυο ελάσσονα κριτήρια (πυρετός, αρθραλγία, αυξημένη ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων ή θετική C αντιδρώσα πρωτεΐνη, παρατεταμένο P-R διάστημα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα) απαιτούνται για να μπει η διάγνωση του οξέος ρευματικού πυρετού.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ: Άμεση και επαρκής θεραπεία της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης με πενικιλλίνη ή κεφαλοσπορίνη από του στόματος χορηγείται για διάστημα τουλάχιστον 10 ημερών. Η ερυθρομυκίνη αποτελεί εναλλακτική λύση στους ασθενείς που είναι αλλεργικοί στην πενικιλλίνη. Οι ασθενείς που είναι γνωστό ότι έχουν καρδίτιδα και πρόκειται να υποστούν οδοντιατρική ή χειρουργική επέμβαση (ειδ. αυτές που περιλαμβάνουν όργανα της ουροφόρου οδού, του ορθού ή του κόλου) θα πρέπει να καλυφθούν πρόσθετα με αντιβιοτικά την ημέρα της επέμβασης και αρκετές ημέρες μετά. Για την παρεμπόδιση επανεμφάνισης του ρευματικού πυρετού σε έναν ασθενή που έχει νοσήσει, απαιτείται λήψη πενικιλλίνης, ερυθρομυκίνης ή σουλφοναμιδών επί τουλάχιστον 5 έτη από την αρχική λοίμωξη (10 έτη για ασθενείς με συμμετοχή των καρδιακών βαλβίδων).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η θεραπεία περιλαμβάνει επίσης κατάκλιση μέχρι την πλήρη υποχώρηση σημείων ενεργού ρευματικού πυρετού. Σαλικυλικά μπορεί να δοθούν για συμπτωματική ανακούφιση. Διουρητικά ή αντιαρρυθμικά μπορεί να δοθούν σε συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ή διαταραχές του καρδιακού ρυθμού.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Οι επαγγελματίες υγείας συμβουλεύουν τον ασθενή για την τροποποίηση του τρόπου ζωής και των δραστηριοτήτων του, καθώς και για τη σπουδαιότητα της λήψης των συνταγογραφούμενων αντιβιοτικών καθ' όλη την πορεία της θεραπείας και της προφύλαξης. Η σημασία της διατήρησης μιας δίαιτας πτωχής σε αλάτι και της προσήλωσης στη θεραπεία με διουρητικά, διγοξίνη ή φάρμακα μείωσης του μεταφορτίου τονίζεται στους ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.