Αγγλικός όρος

hypertension

Ορισμός

1. Ένταση ή τόνος μεγαλύτερος του φυσιολογικού.

2. Στους ενήλικες, κατάσταση στην οποία, η συστολική αρτηριακή πίεση (ΑΠ), είναι μεγαλύτερη από 140 mm Hg ή η διαστολική μεγαλύτερη από 90 mm Hg, σε τρεις διαφορετικές καταγραφές που έχουν ληφθεί σε απόσταση αρκετών εβδομάδων μεταξύ τους. Η υπέρταση εμφανίζεται επίσης σε ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή για τη νόσο, στους οποίους η νόσος είχε ρυθμιστεί με φαρμακοθεραπεία. Η υπέρταση είναι από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, αγγειακό εγκεφαλικό, περιφερειακή αγγειοπάθεια, νεφρική ανεπάρκεια και αμφιβληστροειδοπάθεια. Μόνο στις Η.Π.Α., προσβάλλει περίπου 50 εκατομμύρια άτομα. Μεγάλη έρευνα έχει δείξει ότι ο έλεγχος της υπέρτασης αυξάνει τη μακροβιότητα και βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Αν και όλα τα συστήματα ταξινόμησης της υψηλής ΑΠ είναι σχετικά αυθαίρετα, η κοινώς αποδεκτή άποψη ορίζει ότι οι φυσιολογικές πιέσεις αίματος είναι < 120 mm Hg για τη συστολική και < 80 mm Hg για τη διαστολική. Οι οριακά υψηλές πιέσεις αίματος, κατάσταση επίσης γνωστή ως «προϋπέρταση», κυμαίνονται μεταξύ των 120 και 140 mm Hg, η συστολική και μεταξύ των 80 και 90 mm Hg, η διαστολική. Ασθενείς με μετρήσεις μεταξύ 140/90 και 160/100 mm Hg, λέγεται ότι έχουν υπέρταση σταδίου 1.
Η υπέρταση σταδίου 2, υποδηλώνει πίεση από 160/100 έως 179/109 mm Hg. Η υπέρταση σταδίου 3 ξεκινά από 180/110 mm Hg και δεν έχει ανώτερο όριο. Σε κάθε στάδιο υπέρτασης, από τα προϋπερτασικά στάδια μέχρι τα τρία στάδια της υπέρτασης, αυξάνουν οι κίνδυνοι αγγειακών εγκεφαλικών, καρδιακών προσβολών και νεφρικής ανεπάρκειας.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Η υπέρταση προκαλείται από διάφορες παθήσεις, ορισμένες ιάσιμες και άλλες αντιμετωπίσιμες. Οι θεραπεύσιμες μορφές υπέρτασης, οι οποίες είναι σχετικά σπάνιες, μπορεί να προκληθούν από στένωση του ισθμού της αορτής, φαιοχρωμοκύτωμα, στένωση της νεφρικής αρτηρίας, πρωτοπαθή αλδοστερονισμό και σύνδρομο Cushing. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (περισσότερα των δύο ποτών ημερησίως) είναι κοινή αιτία υψηλής ΑΠ· η αποχή από το ποτό ή ο περιορισμός του ελαττώνει αποτελεσματικά την ΑΠ σε αυτές τις περιπτώσεις. Η στένωση της αορτικής βαλβίδας, η κύηση, η παχυσαρκία και η χρήση συγκεκριμένων φαρμακευτικών ουσιών (π.χ., κοκαΐνη, αμφεταμίνες, στεροειδή ή ερυθροποιητίνη) μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε υπέρταση. Συνήθως, παρόλα αυτά, το αίτιο είναι άγνωστο· σε αυτή την περίπτωση η υψηλή ΑΠ ταξινομείται ως πρωτοπαθής ή ιδιοπαθής. Η ιδιοπαθής υπέρταση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της αντίστασης του σώματος στη δράση της ινσουλίνης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Η υπέρταση είναι συνήθως μια «σιωπηλή» νόσος (δηλ., ασυμπτωματική) στις πρώτες λίγες δεκαετίες της πορείας της. Επειδή οι περισσότεροι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί, έως ότου εκδηλωθούν επιπλοκές, μπορεί να παρουσιαστεί δυσκολία στο να λάβουν σοβαρά υπόψη μια κατάσταση από την οποία δεν γίνεται αντιληπτός κάποιος άμεσος κίνδυνος. Περιστασιακά, οι ασθενείς με υπέρταση αναφέρουν κεφαλαλγία. Όταν παρουσιασθούν επιπλοκές από τις υψηλές ΑΠ, οι ασθενείς επισημαίνουν συμπτώματα αναφορικά με τα προσβεβλημένα όργανα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Ο στόχος είναι η ελάττωση της ΑΠ σε επίπεδα μικρότερα από 120/80 mm Hg σε όλους τους ασθενείς με υπέρταση. Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής περιλαμβάνουν διατροφικό περιορισμό του αλατιού σε περίπου 2 γραμμάρια/ ημέρα, ο οποίος είναι εφικτός αποφεύγοντας τροφές όπως το χοιρομέρι, οι τηγανητές πατάτες και οι κατεργασμένες τροφές και αποφεύγοντας την προσθήκη αλατιού στο φαγητό· διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους (δείκτης σωματικής μάζας μεγαλύτερος του 24,9 μπορεί να αυξήσει την ΑΠ)· λήψη τροφών με μικρότερη θερμιδική αξία που βοηθά επίσης στην ελάττωση της πρόσληψης αλατιού· περιορισμό της πρόσληψης ολικής χοληστερόλης και κορεσμένων λιπών· διακοπή του καπνίσματος· περιορισμό της λήψης αλκοόλ (σε περίπου ένα ποτό ημερησίως)· και συμμετοχή σε πρόγραμμα τακτικής σωματικής άσκησης. Όταν οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής αποτύχουν στη διάρκεια αρκετών μηνών να ελέγξουν με φυσικό τρόπο την ΑΠ, τότε είναι απαραίτητη η χρήση φαρμάκων. Η φαρμακοθεραπεία μπορεί να περιλάβει μικρές δόσεις θειαζιδικών διουρητικών· βήτα-ανταγωνιστές· αναστολείς διαύλων ασβεστίου· αναστολείς του μετατρεπτικού ένζυμου της αγγειοτενσίνης (ACE) αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης· άλφα-ανταγωνιστές και κεντρικά δρώντες άλφα-ανταγωνιστές.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Η ΑΠ πρέπει να ελέγχεται σε κάθε επίσκεψη σε ιατρική μονάδα και οι ασθενείς πρέπει να πληροφορηθούν σχετικά με τη μέτρηση της ΑΠ και τη σημασία της. Πρέπει να ενθαρρύνονται θετικές αλλαγές του τρόπου ζωής. Δίνεται έμφαση στην πιστή εφαρμογή των ιατρικών αγωγών και ενθαρρύνονται οι ασθενείς να πληροφορούν τους ιατρούς τους για οποιεσδήποτε παρενέργειες της θεραπείας. Στους δεκτικούς ασθενείς και σε εκείνους στους οποίους υπάρχει υποψία υπέρτασης «λευκής ποδιάς», διδάσκεται η τεχνική της κατ' οίκον παρακολούθησης της ΑΠ. Αυτοί οι ασθενείς μπορούν επίσης να ελέγχουν τις πιέσεις τους σε κοινοτικά κέντρα (π.χ., φαρμακεία και εκκλησίες) όπου βρίσκεται διαθέσιμος ο εξοπλισμός.

Συνώνυμο

high blood pressure

Ετυμολογία

[" + Λατ. tensio, τάση]

Υπώνυμος όρος

accelerated hypertension
benign intracranial hypertension
cuff-inflation hypertension
drug-resistant hypertension
essential hypertension
gestational hypertension
Goldblatt hypertension
intracranial hypertension
malignant hypertension
ocular hypertension
portal hypertension
pregnancy-induced hypertension
primary hypertension
pulmonary hypertension
rebound hypertension
renal hypertension
renovascular hypertension
white coat hypertension