Ορισμός
Τα αιματηρά κόπρανα συχνά υποδεικνύουν έναν τραυματισμό ή διαταραχή της πεπτικής οδού. Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει τον όρο "μέλενα" για να περιγράψει τα μαύρα και δύσοσμα κόπρανα ή αιματοχεσία για να περιγράψει τα ερυθρά κόπρανα.
Εναλλακτικές Ονομασίες
Κόπρανα - αιματηρά, αιματοχεσία, μέλενα, κόπρανα - μαύρα
Γενικές Πληροφορίες
Το αίμα στα κόπρανα μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο της πεπτικής οδού, από το στόμα έως τον πρωκτό. Μπορεί να βρίσκεται σε τόσο μικρά ποσά που να μην είναι ορατό, αλλά να εντοπίζεται με μια δοκιμασία της αφανούς αιμορραγίας στα κόπρανα. Όταν ΥΠΑΡΧΕΙ αρκετό αίμα που να αλλάζει την όψη των κοπράνων σας, ο γιατρός θα θέλει να ξέρει το ακριβές χρώμα ώστε να μπορέσει να προσδιορίσει το σημείο της αιμορραγίας. Για τη διάγνωση, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ενδοσκόπηση ή εξειδικευμένες μελέτες με ακτίνες Χ.
Τα μαύρα κόπρανα συνήθως υποδηλώνουν ότι το αίμα προέρχεται από το ανώτερο τμήμα της γαστρεντερικής οδού. Αυτό περιλαμβάνει τον οισοφάγο, το στομάχι και το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Το αίμα τυπικά θα μοιάζει με πίσσα μετά την έκθεσή του στα πεπτικά υγρά του σώματος. Τα στομαχικά έλκη ή φλεγμονή που προκαλείται από ιβουπροφαίνη, ναπροξένη ή ασπιρίνη, αποτελούν κοινά αίτια αιμορραγίας του ανώτερου γαστρεντερικού.
Το καστανοκόκκινο ή έντονα κόκκινο αίμα υποδηλώνει ότι το αίμα προέρχεται από το κατώτερο τμήμα του γαστρεντερικού (παχύ έντερο, ορθό ή πρωκτός). Οι αιμορροΐδες και η εκκολπωμάτωση αποτελούν τις πιο κοινές αιτίες αιμορραγίας από το κατώτερο γαστρεντερικό. Ανώμαλες συλλογές αιμοφόρων αγγείων, που καλούνται αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες, και όγκοι στο έντερο μπορούν επίσης να προκαλέσουν αιμορραγία από το κατώτερο γαστρεντερικό. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις η μείζων ή ταχεία αιμορραγία στο στομάχι μπορεί να προκαλέσει έντονα κόκκινα κόπρανα.
Η κατανάλωση μαύρης γλυκόρριζας, μολύβδου, χαπιών σιδήρου, φαρμάκων με βισμούθιο ή σμέουρα, μπορεί να προκαλέσει μαύρα κόπρανα. Τα παντζάρια και οι τομάτες μπορούν να κάνουν τα κόπρανα να φαίνονται ερυθρά. Στις περιπτώσεις αυτές, ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει τα κόπρανα με ειδικά χημικά για να αποκλείσει την παρουσία αίματος.
Η ζωηρή αιμορραγία στον οισοφάγο ή το στομάχι (όπως στο πεπτικό έλκος) μπορεί να προκαλέσει αιματέμεση.
Αίτια
Ανώτερο γαστρεντερικό (συνήθως μαύρα κόπρανα):
- Ανώμαλα αιμοφόρα αγγεία (αγγειακή δυσπλασία)
- Ρήξη του οισοφάγου από βίαιο έμετο (ρήξη Mallory-Weiss)
- Αιμορραγούν έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου
- Φλεγμονή της επένδυσης του στομάχου (γαστρίτιδα)
- Έλλειψη σωστής αιματικής ροής στο έντερο (εντερική ισχαιμία)
- Τραύμα ή ξένο σώμα
- Διόγκωση, υπερμεγέθυνση αιμοφόρων αγγείων (οισοφαγικοί ή στομαχικοί κιρσοί)
Κατώτερο γαστρεντερικό (συνήθως καστανοκόκκινα ή έντονα κόκκινα, αιματηρά κόπρανα):
- Ραγάδες του πρωκτού
- Εντερική ισχαιμία
- Πολύποδες ή καρκίνος παχέος εντέρου
- Εκκολπωμάτωση
- Αιμορροΐδες
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος Crohn ή ελκώδης κολίτιδα)
- Εντερική μόλυνση (όπως η βακτηριακή εντεροκολίτιδα)
- Όγκος λεπτού εντέρου
- Τραύμα ή ξένο σώμα
- Αγγειακή δυσπλασία
Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό
Καλέστε αμέσως το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε αίμα ή αλλαγές στο χρώμα των κοπράνων σας. Ακόμα και εάν πιστεύεται ότι το αίμα στα κόπρανα προέρχεται από αιμορροΐδες, ο γιατρός θα πρέπει να σας εξετάσει ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει άλλο, πιο σοβαρό αίτιο ταυτόχρονα.
Στα παιδιά, ένα μικρό ποσό αίματος στα κόπρανα συνήθως δεν είναι σοβαρό. Τα πιο κοινά αίτια είναι η δυσκοιλιότητα και οι αλλεργίες στο γάλα. Αλλά και πάλι καλό θα είναι να το αναφέρετε στο γιατρό σας, ακόμα και εάν δεν χρειάζεται αξιολόγηση.
Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό
Ο γιατρός σας θα σας πάρει το ιατρικό ιστορικό και θα σας εξετάσει, εστιάζοντας στην κοιλιά και το ορθό σας.
Οι ακόλουθες ερωτήσεις μπορεί συμπεριληφθούν στο ιστορικό για καλύτερη κατανόηση των πιθανών αιτίων των αιματηρών ή σκουρόχρωμων κοπράνων σας:
- Λαμβάνετε αντιπηκτικά (Coumadin) ή ΜΣΑΦ (ιβουπροφαίνη, ναπροξένη, ασπιρίνη);
- Είχατε κάποιο τραυματισμό στην κοιλιά ή τον πρωκτό ή κατάπιατε κάποιο ξένο σώμα κατά λάθος;
- Φάγατε μαύρη γλυκόρριζα, μόλυβδο, Pepto-Bismol ή σμέουρα;
- Είχατε περισσότερα από ένα επεισόδια αίματος στα κόπρανά σας; Κάθε κόπρανο είναι έτσι;
- Χάσατε πρόσφατα βάρος;
- Υπάρχει αίμα μόνο στο χαρτί τουαλέτας;
- Τι χρώμα είναι τα κόπρανα;
- Πότε αναπτύχθηκε;
- Τι άλλα συμπτώματα υπάρχουν - κοιλιακό άλγος, αιματέμεση, πρήξιμο, αέρια, διάρροια ή πυρετός;
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το αίτιο και τη βαρύτητα της αιμορραγίας. Για σοβαρή αιμορραγία μπορεί να εισαχθείτε στο νοσοκομείο για παρακολούθηση και αξιολόγηση. Εάν υπάρχει μαζική αιμορραγία, θα εισαχθείτε σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Η επείγουσα αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει μετάγγιση αίματος.
Μπορεί να εκτελεστούν οι ακόλουθες διαγνωστικές δοκιμασίες:
- Αγγειογραφία
- Μελέτες βαρίου
- Σπινθηρογράφημα για αιμορραγία
- Αιματολογικός έλεγχος, περιλαμβανομένου γενικής αίματος, λευκοκυτταρικού τύπου, βιοχημικού ελέγχου, μελετών πήξης
- Κολονοσκόπηση
- Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση
- Καλλιέργεια κοπράνων
- Δοκιμασία για την παρουσία Helicobacter pylori
- Ακτινογραφίες της κοιλιάς
Πρόληψη
- Να τρώτε λαχανικά και τρόφιμα πλούσια σε φυσικές ίνες και χαμηλά κορεσμένα λιπαρά. Αυτά μπορεί να μειώσουν τη δυσκοιλιότητα, τις αιμορροΐδες, την εκκολπωμάτωση και τον καρκίνο του εντέρου.
- Αποφύγετε την παρατεταμένη, υπερβολική χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως ιβουπροφαίνη, ναπροξένη και ασπιρίνη. Αυτά μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι και να προκαλέσουν έλκη.
- Εάν πίνετε αλκοόλ, να το κάνετε με μέτρο. Τα μεγάλα ποσά αλκοόλ μπορεί να ερεθίσουν την επένδυση του οισοφάγου και του στομάχου.
- ΜΗΝ καπνίζετε. Σχετίζετε μα πεπτικό έλκος και καρκίνους της γαστρεντερικής οδού.
- Προσπαθήστε να αποφεύγετε το υπερβολικό στρες - ένας πιθανός παράγοντας πεπτικού έλκους.
- Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα για την πρόληψη μιας μελλοντικής αιμορραγίας έλκους, εάν έχετε διαγνωστεί με μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο (συχνά σχετίζεται με έλκη).
Το συντομότερο που θα εντοπίσετε κάποιον καρκίνο του παχέος εντέρου, τόσο πιο πιθανή η επιτυχία της αντιμετώπισης. Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία συστήνει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις μετά την ηλικία των 50 ετών για την πρώιμη εντόπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου και του προ-καρκίνου:
- Δοκιμασία αφανούς αιμορραγίας στα κόπρανα κάθε χρόνο.
- Σιγμοειδοσκόπηση ή κλύσμα βαρίου κάθε πέντε χρόνια.
- Κολονοσκόπηση κάθε 10 χρόνια.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις θα πρέπει να ξεκινούν νωρίτερα εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολύποδες. Εξετάσεις θα πρέπει επίσης να εκτελούνται περισσότερο συχνά εάν έχετε πολύποδες, καρκίνο του παχέος εντέρου ή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
Green BT, Tendler DA. Ischemic Colitis: A Clinical Review. South Med J. 2005; 98 (2): 217-222.
Cappell MS. The role of sigmoidoscopy and colonoscopy in the diagnosis and management of lower gastrointestinal disorders: technique, indications, and contraindications. Med Clin North Am. 2002; 86(6): 1217-1252.
Overton DT. Gastrointestinal bleeding. In: Tintinally JE, Kelen GD, Stapczynski JS, Ma OJ, Cline DM, eds. Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide. 6th ed. Columbus, OH:McGraw-Hill;2006:chap 74.