Ορισμός
Δυσκολία στην κατάποση είναι η αίσθηση ότι το τρόφιμο κολλάει στον λαιμό ή από το λαιμό μέχρι ακριβώς πάνω από την κοιλιά πίσω από το στέρνο.
Εναλλακτικές Ονομασίες
Δυσφαγία, Διαταραχές στην κατάποση, δυσκαταποσία
Πράγματα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
Η κατάποση είναι μια σύνθετη πράξη που περιλαμβάνει το στόμα, την περιοχή του λαιμού και τον οισοφάγο (τον μυϊκό σωλήνα που μετακινεί το φαγητό στο στομάχι). Πολλά νεύρα και μύες ελέγχουν πώς λειτουργούν αυτά τα μέρη του σώματος. Μέρος της πράξης της κατάποσης βρίσκεται υπό εκούσιο έλεγχο, πράγμα που σημαίνει ότι γνωρίζετε πώς να ελέγχετε την πράξη. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της κατάποσης είναι ακούσια διαδικασία.
Προβλήματα σε οποιοδήποτε σημείο- από τη μάσηση των τροφών και την μετακίνηση στο πίσω μέρος του στόματος για τη μεταφορά τροφίμων στον οισοφάγο και στο στομάχι - μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην κατάποση.
Ο πόνος στο στήθος, η αίσθηση του φαγητού που έχει κολλήσει στο λαιμό, η βαρύτητα ή η πίεση στο λαιμό ή στο άνω ή το κάτω μέρος του στήθους κατά τη διάρκεια του φαγητού, είναι συχνά αποτέλεσμα δυσκολιών κατάποσης.
Αιτίες
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές αιτίες της δυσκολίας στην κατάποση, όπως:
- Έμφραξη λόγω:
- Ασθένειας του τραχήλου της σπονδυλικής στήλης
- Συναισθηματικής διαταραχής ή διαταραχής άγχους
- Οισοφαγικών ιστών
- Στενώσεων από ακτινοβολία, χημικές ουσίες, φάρμακα, χρόνια φλεγμονή ή ελκη
- Δαχτυλιδιού του Schatzki
- Όγκων
- Ύπαρξης εκκολπώματος Zenker
- Νευρικά και μυϊκά προβλήματα όπως:
- Αχαλασία
- Αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS ή νόσος Lou Gehrig)
- Σπασμός του οισοφάγου
- Λοιμώξεις, όπως η σύφιλη
- Μυασθένεια Gravis
- Μυϊκή δυστροφία
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Οισοφάγος με εσωτερικά εξογκώματα (Nutcracker esophagus)
- Νόσος του Parkinson
- Πολυμυοσίτιδα
- Σκληροδερμία
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
Φροντίδα στο σπίτι
Τρώτε αργά, και μασήστε καλά τα τρόφιμα. Εάν ένα άτομο εμφανίσει ξαφνικά σημάδια πνιγμού και δυσκολίας στην αναπνοή, τα τρόφιμα θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον κύριο αεραγωγό (τραχεία). H μέθοδος Heimlich πρέπει να πραγματοποιηθεί αμέσως.
Ίσως είναι ευκολότερη η κατάποση υγρών ή πολτοποιημένων τροφών από τις στερεές. Αποφύγετε πολύ κρύες ή πολύ ζεστές τροφές εάν παρατηρήσετε ότι επιδεινώνουν το πρόβλημα.
Πότε να έρθετε σε επαφή με ιατρό
Καλέστε αμέσως το γιατρό σας εάν:
- Βήχετε ή έχετε πυρετό ή δύσπνοια
- Χάνετε βάρος
- Τα προβλήματα κατάποσής σας χειροτερεύουν
Καλέστε τον ιατρό εάν το πρόβλημα συνεχιστεί, ακόμα και αν τα συμπτώματα εμφανιστούν και αργότερα εξαλειφθούν.
Ενημερώστε το γιατρό σας για οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχετε, όπως:
- Κοιλιακός πόνος
- Βήχας
- Καούρα
- Ναυτία
- Ξινή γεύση στο στόμα
- Απώλεια βάρους
- Συριγμός
- Έμετος, ειδικά αν περιέχει αίμα
Τι να περιμένετε κατά την επίσκεψή σας στο ιατρείο
Ο γιατρός σας θα κάνει μια φυσική εξέταση και θα θέσει ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και τα συμπτώματά σας, όπως:
- Έχετε δυσκολία στην κατάποση στερεών, υγρών ή και των δύο;
- Βήχετε ή πνίγεστε κατά τη διάρκεια ή μετά το φαγητό;
- Έχετε αδύναμη φωνή;
- Είναι το πρόβλημα σταθερό ή εμφανίζεται και εξαφανίζεται;
- Επιδεινώνεται;
- Μήπως πονάει η κατάποση; Έχετε δυσφορία στο στήθος όταν καταπίνετε;
- Μήπως αισθάνεστε σαν να έχετε ένα εξόγκωμα στο λαιμό σας;
- Έχετε εισπνεύσει ή καταπιεί οποιεσδήποτε ερεθιστικές ουσίες;
- Χάνετε βάρος;
- Ποια άλλα συμπτώματα έχετε;
- Έχετε άλλες παθήσεις;
- Τι φάρμακα παίρνετε;
Μπορούν να γίνουν οι ακόλουθες εξετάσεις:
- Κατάποση βαρίου
- Ακτινογραφία θώρακος
- Παρακολούθηση οισοφαγικού pH (μετρά οξύ στον οισοφάγο)
- Μεσομετρία του οισοφάγου (μετρά τις πιέσεις στον οισοφάγο)
- Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση (EGD)
- Ακτινογραφία αυχένα
Orlando RC. Diseases of the esophagus. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2007:chap 140.