Δυσθυμία

Ορισμός

Η δυσθυμία είναι μια χρόνια μορφή κατάθλιψης η οποία εκδηλώνεται με μια σταθερή ήπιας μορφής κατάθλιψη. Ωστόσο, τα συμπτώματα δεν είναι τόσο σοβαρά όσο στη μείζονα κατάθλιψη.

Εναλλακτικές ονομασίες

Συναισθηματικές διαταραχές (δυσθυμία), Δυσθυμική διαταραχή, Χρόνια κατάθλιψη; Κατάθλιψη - χρόνια

Αιτίες

Η ακριβής αιτία της εμφάνισης της δυσθυμίας παραμένει άγνωστη. Τείνει να εμφανίζεται κληρονομικά, και παρουσιάζεται συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες. Η δυσθυμία επηρεάζει το 5% του γενικού πληθυσμού.

Πολλοί άνθρωποι με δυσθυμία έχουν και κάποιο άλλο, μακροχρόνιο πρόβλημα υγείας ή και κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως άγχος, αλκοολισμό ή/και εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες. Σχεδόν το 50% των ασθενών με δυσθυμία έχουν επίσης εμφανίσει ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Συχνά στους ηλικιωμένους η δυσθυμία εμφανίζεται επειδή:

• Έχουν δυσκολία να φροντίσουν τον εαυτό τους
• Αισθάνονται μοναξιά και απομόνωση
• Έχουν εξασθενίσει πνευματικά
• Έχουν ιατρικές παθήσεις

Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα της δυσθυμίας είναι ένα αίσθημα μειωμένης διάθεσης, με σκοτεινές σκέψεις και κατάθλιψη, που διαρκούν τουλάχιστον για 2 χρόνια. Στα παιδιά και τους εφήβους, η δυσθυμία μπορεί να εμφανίζεται με οξυθυμία αντί για θλίψη και ενδέχεται να διαρκεί για 1 τουλάχιστον χρόνο.

Επιπρόσθετα, δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα θα πρέπει να είναι παρόντα, όταν ένας ασθενής πάσχει από δυσθυμία:

• Αίσθημα απελπισίας
• Αϋπνία ή ύπνος για πολλές ώρες κατά τη διάρκεια του εικοσιτετράωρου
• Έλλειψη ενέργειας ή κόπωση
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Απώλεια όρεξης ή βουλιμία
• Δυσχέρεια στη συγκέντρωση

Οι ασθενείς με δυσθυμία συχνά έχουν αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους ή για τους γύρω τους, αποθαρρύνονται εύκολα ή αντιμετωπίζουν με αρνητισμό το μέλλον και τα γεγονότα της καθημερινότητας. Επίσης, έχουν δυσκολία στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν.

Εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας πάρει ένα ιστορικό αναφορικά με τη διάθεσή σας και άλλες εκφάνσεις της ψυχικής σας υγείας. Επιπλέον, ενδέχεται να πραγματοποιήσει αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις, προκειμένου να αποκλείσει άλλες ιατρικές παθήσεις που ενδέχεται να προκαλούν κατάθλιψη.

Θεραπεία

Η θεραπεία της δυσθυμίας γίνεται με αντικαταθλιπτικά φάρμακα, σε συνδυασμό με κάποια μορφή ψυχοθεραπείας.

Οι ασθενείς με δυσθυμία δεν ανταποκρίνονται πάντα τόσο καλά στη φαρμακευτική αγωγή όσο εκείνοι με μείζονα κατάθλιψη. Επίσης, ενδέχεται να χρειαστεί να περάσει κάποιο μικρό χρονικό διάστημα μετά τη λήψη της αγωγής για να αισθανθεί ο ασθενής βελτίωση

Οι φαρμακευτικές ουσίες που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της δυσθυμίας είναι:

• Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης χορηγούνται ευρέως για την αντιμετώπιση της δυσθυμίας. Πρόκειται για τις ουσίες φλουοξετίνη, σερτραλίνη, παροξετίνη, φλουβοξαμίνη, σιταλοπράμη και εσιταλοπράμη.
• Άλλα αντικαταθλιπτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της δυσθυμίας περιλαμβάνουν: αναστολείς επαναπρόσληψης νορεπινεφρίνης, σεροτονίνη, βουπροπιόνη, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και αναστολείς μονοαμινοξειδάσης.

Οι ασθενείς με δυσθυμία συχνά επωφελούνται από διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας, καθώς αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου μπορούν να μιλήσουν για τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους και κυρίως να μάθουν τρόπους να τα διαχειρίζονται. Οι ασθενείς μπορούν να επιλέξουν κάποια από τις ακόλουθες μορφές ψυχοθεραπείας:

• Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Ο θεραπευτής μαθαίνει στον ασθενή με κατάθλιψη πώς να διαχειρίζεται τις αρνητικές του σκέψεις. Οι ασθενείς επίσης μαθαίνουν πώς να αναγνωρίζουν τα συμπτώματά τους, τι είναι αυτό που επιδεινώνει την κατάθλιψή τους καθώς και μεθόδους αντιμετώπισης των προβλημάτων τους.
• Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία. Με την ψυχαναλυτική αυτή μορφή ψυχοθεραπείας ο ασθενής κατανοεί τους ψυχολογικούς παράγοντες πάνω στους οποίους βασίζονται οι καταθλιπτικές του σκέψεις, συμπεριφορές και συναισθήματα.

Πρόγνωση

Η δυσθυμία είναι χρόνια πάθηση, γεγονός που σημαίνει ότι διαρκεί για πολλά χρόνια. Παρόλο που κάποιοι ασθενείς ξεπερνούν το πρόβλημα οριστικά, άλλοι συνεχίζουν να έχουν κάποια συμπτώματα, ακόμη και αν ακολουθούν θεραπεία.

Αν και δεν είναι το ίδιο σοβαρή με τη μείζονα κατάθλιψη, η δυσθυμία έχει συμπτώματα που ενδέχεται να επηρεάσουν τη λειτουργικότητα του ασθενούς στις σχέσεις του με τους ανθρώπους της οικογενείας του και την εργασία του.

Επίσης η δυσθυμία αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας.

Πιθανές επιπλοκές

Αν ο ασθενής δεν ακολουθεί κάποια μορφή θεραπείας, η δυσθυμία μπορεί να οδηγήσει σε επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «διπλή κατάθλιψη».

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Κανονίστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας, αν:

• Νιώθετε συνεχώς μελαγχολικοί ή έχετε κακή διάθεση
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται

Ζητήστε αμέσως βοήθεια αν κάποιο άτομο του περιβάλλοντός σας εμφανίσει αυτά τα συμπτώματα, τα οποία είναι ενδείξεις αυτοκτονικών τάσεων, ή αν εσείς παρουσιάσετε κάποιο από αυτά:

• Χαρίζει τα υπάρχοντά του και μιλά για κάποιο μακρινό ταξίδι, αναφέροντας πως πρέπει να «τακτοποιήσει τις υποθέσεις του»
• Έχει αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, όπως ο αυτοτραυματισμός
• Μιλά για θάνατο ή αυτοκτονία ή δηλώνει την επιθυμία να βλάψει τον εαυτό του
• Απομακρύνεται από τους φίλους του και δεν έχει όρεξη για κανενός είδους δραστηριότητα εκτός σπιτιού