Εντερίτιδα από κολοβακτηρίδιο (E. coli)

Ορισμός

Η εντερίτιδα από κολοβακτηρίδιο είναι φλεγμονή του λεπτού εντέρου από το βακτηρίδιο Escherichia coli (E. coli, Εσερίχια κόλι). Είναι η πιο συχνή αιτία για τη λεγόμενη διάρροια των ταξιδιωτών.

Εναλλακτικές ονομασίες

Διάρροια ταξιδιωτών - κολοβακτηρίδιο, Τροφική δηλητηρίαση - κολοβακτηρίδιο, Διάρροια από κολοβακτηρίδιο, Ασθένεια του χάμπουργκερ

Αίτια

Το κολοβακτηρίδιο ή E. coli είναι ένας τύπος βακτηρίου που υπό φυσιολογικές συνθήκες ζει στα έντερα ανθρώπων και ζώων δίχως να προκαλεί προβλήματα. Ωστόσο ορισμένοι τύποι (ή στελέχη) του κολοβακτηρίδιου μπορούν να προξενήσουν τροφική δηλητηρίαση. Ένα στέλεχος (E. coli O157:H7) μπορεί να προκαλέσει οξεία τροφική δηλητηρίαση.

Τα μικρόβια του E. coli μπορούν να εισχωρήσουν στην τροφή σας (η λεγόμενη επιμόλυνση) με διάφορους τρόπους:

• Το κρέας ή τα πουλερικά μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα φυσιολογικά βακτήρια από τα έντερα ενός ζώου κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας
• Από το νερό που χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες ή τη ναυτιλία και μπορεί να περιέχει λίπασμα ή απόβλητα
• Από τη μη ασφαλή αποθήκευση της τροφής ή την προετοιμασία και τη συσκευασία σε μανάβικα, εστιατόρια ή στο σπίτι

Επομένως μπορεί να πάθετε τροφική δηλητηρίαση εάν καταναλώσετε:

• Φαγητό ετοιμασμένο από κάποιον που δεν φρόντισε να πλύνει καλά τα χέρια του
• Φαγητό ετοιμασμένο με τη χρήση πλημμελώς καθαρισμένων μαγειρικών σκευών, επιφανειών ή διαφόρων άλλων σύνεργων
• Γαλακτοκομικά ή φαγητά που περιέχουν μαγιονέζα (όπως είναι η λαχανοκαροτοσαλάτα ή η πατατοσαλάτα) και τα οποία παρέμειναν μεγάλο διάστημα στο ψυγείο. Αυτό συμβαίνει συχνότερα σε καφετέριες, εκδρομές ή στη διάρκεια πολυπληθών και πολύωρων κοινωνικών εκδηλώσεων. 
• Κατεψυγμένα ή ψυγμένα τρόφιμα που δεν έχουν αποθηκευτεί στη σωστή θερμοκρασία ή δεν έχουν ζεσταθεί ξανά σωστά
• Ωμά ψάρια ή στρείδια
• Φρέσκα φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά
• Άψητα κρέατα ή αβγά
• Νερό από πηγή ή ρυάκι ή νερό από αστικά δίκτυα που δεν έχει υποστεί επεξεργασία

Αν και το κολοβακτηρίδιο δεν είναι κοινό, μπορεί να είναι μεταδοτικό. Αυτό συμβαίνει όταν δεν πλένουμε τα χέρια μας μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα και στη συνέχεια αγγίζουμε διάφορα αντικείμενα ή τα χέρια κάποιου άλλου ατόμου.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα βακτήρια E. coli εισχωρούν στο έντερο. Ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στη μόλυνση και στην εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι συνήθως 24-72 ώρες.

Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι η αιφνίδια, οξεία διάρροια που συχνά έχει και αίμα.

Άλλα συμπτώματα:

• Πυρετός
• Αέρια
• Απώλεια όρεξης
• Στομαχικές κράμπες
• Έμετος (σπάνιο)

Συμπτώματα σπάνιας αλλά οξείας μόλυνσης από κολοβακτηρίδιο:

• Μώλωπες που εμφανίζονται εύκολα
• Ωχρό δέρμα
• Ερυθρά ούρα ή αιματουρία
• Μειωμένη ποσότητα ούρων

Εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει σωματικά. Η καλλιέργεια κοπράνων μπορεί να εντοπίσει το κολοβακτηρίδιο που προκαλεί τη νόσο.

Αντιμετώπιση

Συνήθως οι ασθενείς συνέρχονται μόνοι τους μέσα σε 1-3 μέρες, χωρίς να απαιτείται θεραπεία.

Τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα δεν συνίστανται πάντα, διότι μπορεί να επιβραδύνουν την αποβολή των βακτηρίων από την πεπτική οδό.

Σε περίπτωση αφυδάτωσης ενδέχεται να χρειαστείτε διαλύματα ηλεκτρολυτών. Τα άτομα με διάρροια (ιδίως τα μικρά παιδιά) που αδυνατούν  να πιούν υγρά λόγω ναυτίας ίσως χρειαστούν νοσηλεία και ενδοφλέβιο ορό.

Αν λαμβάνετε διουρητικά και πάθετε διάρροια, μπορεί να πρέπει να σταματήσετε τη λήψη τους στη διάρκεια του επεισοδίου. Μη διακόψετε κανένα φάρμακο χωρίς τη συμβουλή του γιατρού σας.

Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ίσως επιδεινώσουν τη διάρροια λόγω προσωρινής δυσανεξίας στη λακτόζη.

Μπορείτε να αγοράσετε φάρμακα από το φαρμακείο που θα σας βοηθήσουν να ανακόψετε ή να μειώσετε τα επεισόδια της διάρροιας. Ωστόσο, αν έχετε διάρροια με αίμα ή πυρετό, μην πάρετε τέτοια φάρμακα χωρίς να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Μη δίνετε επίσης αυτά τα φάρμακα σε παιδιά.

Πρόγνωση

Η ασθένεια συνήθως κρατάει λίγες μέρες, χωρίς θεραπεία. Μικρός αριθμός ασθενών ενδέχεται να χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο αν προσβληθεί από έντονη αφυδάτωση ή εμφανίσει ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο.

Πιθανές επιπλοκές

Ορισμένοι τύποι E. coli μπορούν να προκαλέσουν βαριά αναιμία ή ακόμα και νεφρική ανεπάρκεια.

Πότε να επικοινωνήσετε με το γιατρό

Κλείστε μια συνάντηση με το γιατρό σας αν:

• Έχετε παλινδρόμηση και τάση για έμετο
• Η διάρροια δεν υποχωρεί μετά τις πρώτες 3-4 μέρες
• Παρατηρείτε αίμα στα κόπρανά σας
• Εμφανίζετε συμπτώματα αφυδάτωσης
• Τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται ή δεν σημειώνεται βελτίωση με τη θεραπεία
• Εμφανίζετε νέα συμπτώματα

Πρόληψη

Καλό είναι να πλένετε προσεκτικά τα χέρια σας. Μην καταναλώνετε ανεπεξέργαστο ή πιθανώς μολυσμένο νερό ή τρόφιμο. Πάντα να μαγειρεύετε καλά την τροφή σας, ιδίως τον κιμά. Μαγειρεύετε το κρέας σε αρκετά υψηλές θερμοκρασίες που σκοτώνουν τα βακτήρια.