Μεγεθυμένος προστάτης

Ορισμός

Ο προστάτης είναι ένας αντρικός αναπαραγωγικός αδένας που παράγει το υγρό που μεταφέρει το σπέρμα κατά την εκσπερμάτιση. Περιβάλει την ουρήθρα, τον σωλήνα μέσω του οποίου τα ούρα φεύγουν έξω από το σώμα.

Ένας μεγεθυμένος προστάτης σημαίνει ότι ο αδένας έχει γίνει μεγαλύτερος. Μεγέθυνση του προστάτη συμβαίνει σχεδόν σε όλους τους άντρες καθώς μεγαλώνουν. Καθώς ο αδένας μεγαλώνει, μπορεί να πιέσει την ουρήθρα και να προκαλέσει προβλήματα στην ούρηση και στην κύστη.

Η μεγέθυνση του προστάτη συχνά καλείται καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (BPH) ή καλοήθης υπερτροφία του προστάτη. Δεν πρόκειται για καρκίνο, και δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.

Εναλλακτικές Ονομασίες

ΒΡΗ, καλοήθης υπερτροφία (υπερπλασία) του προστάτη, προστάτης - μεγεθυμένος

Αίτια

Το ακριβές αίτιο της μεγέθυνσης του προστάτη είναι άγνωστο. Παράγοντες που σχετίζονται με τη γήρανση και τους όρχεις μπορεί να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στην αύξηση του αδένα. Άντρες, στους οποίους έχει γίνει αφαίρεση των όρχεων σε μικρή ηλικία (για παράδειγμα, ως αποτέλεσμα καρκίνου των όρχεων) δεν αναπτύσσουν ΒΡΗ.

Παρόμοια, εάν οι όρχεις αφαιρεθούν αφού ο άντρας αναπτύξει ΒΡΗ, ο προστάτης αρχίζει να συρρικνώνεται.

Κάποια γεγονότα για τη μεγέθυνση του προστάτη:

• Η πιθανότητα ανάπτυξης μεγεθυμένου προστάτη αυξάνει με την ηλικία.
• Η ΒΡΗ είναι τόσο κοινή που πιθανολογείται ότι όλοι οι άντρες θα είχαν μεγεθυμένο προστάτη εάν ζούσαν αρκετά.
• Μικρό ποσό μεγέθυνσης του προστάτη εμφανίζεται σε πολλούς άντρες μετά την ηλικία των 40 ετών και σε περισσότερο από το 90% των αντρών μετά την ηλικία των 80 ετών.
• Δεν έχουν αναγνωριστεί παράγοντες κινδύνου πέρα από τους φυσιολογικούς λειτουργικούς όρχεις.

Συμπτώματα

Λιγότεροι από τους μισούς άντρες με ΒΡΗ έχουν συμπτώματα της νόσου, που περιλαμβάνουν:

• Στάγδην αποβολή ούρων στο τέλος της ούρησης
• Αδυναμία ούρησης (κατακράτηση ούρων)
• Ατελή κένωση της κύστης
• Ακράτεια
• Ανάγκη ούρησης δύο ή περισσότερες φορές στη νύχτα
• Πόνο κατά την ούρηση ή αίμα στα ούρα (αυτά μπορεί να υποδεικνύουν λοίμωξη)
• Αργή ή καθυστερημένη έναρξη της ούρησης
• Προσπάθεια για ούρηση
• Ισχυρή και ξαφνική ανάγκη για ούρηση
• Αδύναμη ροή ούρων

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Μετά τη λήψη ενός πλήρους ιατρικού ιστορικού, ο γιατρός σας θα εκτελέσει μια δακτυλική ορθική εξέταση για να ψηλαφήσει τον προστάτη αδένα. Μπορεί να εκτελεστούν οι ακόλουθες διαγνωστικές δοκιμασίες:

• Ρυθμός ροής των ούρων
• Δοκιμασία υπολείμματος ούρων μετά την κένωση, για να προσδιοριστεί το ποσό των ούρων που παραμένει στην κύστη μετά την ούρηση.
• Μελέτες πίεσης ροής για να μετρηθεί η πίεση στην κύστη καθώς ουρείτε
• Ανάλυση ούρων για να γίνει έλεγχος για την ύπαρξη αίματος ή λοίμωξης
• Καλλιέργεια ούρων για να γίνει έλεγχος για την ύπαρξη λοίμωξης
• Μέτρηση στο αίμα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) για να γίνει έλεγχος για καρκίνο του προστάτη
• Κυστεοσκόπηση

Επιπρόσθετα, μπορεί να σας ζητηθεί να συμπληρώσετε ένα έντυπο για να αξιολογηθεί η σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας και η επίπτωσή τους στην καθημερινή σας ζωή. Η βαθμολογία σας μπορεί να συγκριθεί με προηγούμενα αρχεία για να προσδιοριστεί εάν η κατάσταση επιδεινώνεται.

Αντιμετώπιση

Η επιλογή της αντιμετώπισης βασίζεται στη βαρύτητα των συμπτωμάτων σας, την έκταση στην οποία επηρεάζουν την καθημερινή ζωής σας και την παρουσία άλλων ιατρικών παθήσεων. Οι επιλογές αντιμετώπισης περιλαμβάνουν "αναμονή και προσεκτική παρακολούθηση", αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης, φάρμακα ή χειρουργείο.

Εάν είστε μεγαλύτερος των 60 ετών είναι πιθανότερο να έχετε συμπτώματα. Ωστόσο, πολλοί άντρες με μεγεθυμένο προστάτη έχουν ελάχιστα συμπτώματα. Τα βήματα αυτοφροντίδας είναι συχνά αρκετά για να αισθανθείτε καλύτερα.

Εάν έχετε ΒΡΗ, θα πρέπει να κάνετε μια ετήσια εξέταση για έλεγχο της εξέλιξης των συμπτωμάτων σας και προσδιορισμό του εάν χρειάζονται αλλαγές στην αντιμετώπιση.

ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ

Για ήπια συμπτώματα:

• Να ουρείτε όταν νιώθετε την ανάγκη. Επίσης, πηγαίνετε στην τουαλέτα με κάθε ευκαιρία, ακόμα και εάν δεν νιώθετε την ανάγκη για ούρηση.
• Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, ιδιαίτερα μετά το δείπνο.
• Μην πίνετε πολλά υγρά μονομιάς. Μοιράστε τα υγρά στη διάρκεια της μέρας. Αποφύγετε την κατανάλωση υγρών 2 ώρες πριν τη νυκτερινή κατάκλιση.
• Προσπαθήστε να ΜΗΝ παίρνετε φάρμακα για το κρυολόγημα και την παραρρινοκολπίτιδα που περιέχουν αποσυμφορητικά και αντισταμινικά. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να αυξήσουν τα συμπτώματα της ΒΡΗ.
• Να διατηρήστε ζεστός και να ασκείστε τακτικά. Ο κρύος καιρός και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητα μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
• Μάθετε και εκτελέστε τις ασκήσεις Kegel (ασκήσεις ενδυνάμωσης των πυελικών μυών).
• Μειώστε το στρες. Η νευρικότητα και η ένταση μπορούν να οδηγήσουν σε πιο συχνή ούρηση.

ΦΑΡΜΑΚΑ

• Οι α1-αναστολείς (δοξαζοσίνη, πραζοσίνη, ταμσουλοσίνη, τεραζοσίνη και αλφουζοσίνη) είναι μια τάξη φαρμάκων που χρησιμοποιούνται επίσης στην αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Τα φάρμακα αυτά χαλαρώνουν τους μύες του αυχένα της ουροδόχου κύστεως και του προστάτη. Αυτό επιτρέπει ευκολότερη ούρηση. Οι περισσότεροι άνθρωποι που αντιμετωπίζονται με α1-αναστολείς βρίσκουν ότι αυτοί βοηθούν στα συμπτώματά τους.
• Η φιναστερίδη και η δουταστερίδη μειώνουν τα επίπεδα των ορμονών που παράγονται από τον προστάτη, μειώνουν το μέγεθος του προστάτη αδένα, αυξάνουν το ρυθμό ροής των ούρων και μειώνουν τα συμπτώματα της ΒΡΗ. Μπορεί να χρειαστούν 3 έως 6 μήνες πριν παρατηρήσετε μεγάλη βελτίωση των συμπτωμάτων σας. Οι πιθανές παρενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση της φιναστερίδης και της δουταστερίδης περιλαμβάνουν μειωμένη σεξουαλική ορμή και ανικανότητα.
• Μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση της χρόνιας προστατίτιδας (φλεγμονή του προστάτη) που μπορεί να συνοδεύει την ΒΡΗ. Κάποιοι άντρες παρατηρούν ανακούφιση των συμπτωμάτων της ΒΡΗ μετά από μια αγωγή με αντιβιοτικά.

SAW PALMETTO

Πολλά βότανα έχουν δοκιμαστεί για την αντιμετώπιση ενός μεγεθυμένου προστάτη. Το saw palmetto έχει χρησιμοποιηθεί από εκατομμύρια άντρες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ΒΡΗ και συχνά συστήνεται ως μια εναλλακτική στα φάρμακα. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά στα συμπτώματα, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό το δημοφιλές βότανο δεν είναι καλύτερο από ένα ψευδοφάρμακο στην ανακούφιση των σημείων και συμπτωμάτων της ΒΡΗ. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες. Εάν χρησιμοποιείτε saw palmetto και νομίζετε ότι σας βοηθάει, ρωτήστε το γιατρό σας εάν θα πρέπει να συνεχίσετε να το παίρνετε.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

Το χειρουργείο προστάτη μπορεί να ενδείκνυται εάν έχετε:

• Ακράτεια
• Υποτροπιάζουσα αιματουρία
• Αδυναμία πλήρους κένωσης της κύστης (κατακράτηση ούρων)
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Λίθους στην κύστη

Η επιλογή μιας συγκεκριμένης χειρουργικής επέμβασης συνήθως βασίζεται στη βαρύτητα των συμπτωμάτων και στο μέγεθος και σχήμα του προστάτη αδένα.

• Διουρηθρική προστατεκτομή (TURP): Είναι η πιο κοινή και καλύτερα αποδεδειγμένη χειρουργική αντιμετώπιση της ΒΡΗ. Η TURP εκτελείτε με την εισαγωγή ενός ενδοσκοπίου μέσου του πέους και αφαίρεση με τεμαχισμό του προστάτη.
• Διουρηθρική διατομή του προστάτη (TUIP): Η επέμβαση αυτή είναι παρόμοια με την TURP, αλλά συνήθως εκτελείται σε άντρες με μικρότερο προστάτη. Εκτελείτε συνήθως χωρίς την ανάγκη παραμονής στο νοσοκομείο. Όπως στην TURP, εισάγεται ένα ενδοσκόπιο μέσω του πέους μέχρι τον προστάτη. Στη συνέχεια, αντί για αφαίρεση του προστάτη, γίνεται μια μικρή τομή στον προστατικό ιστό για να αυξηθεί το άνοιγμα της ουρήθρας και της εξόδου της κύστης.
• Απλή προστατεκτομή: Μια ανοικτή προστατεκτομή εκτελείται συνήθως χρησιμοποιώντας γενική ή σπονδυλική αναισθησία. Γίνεται μια τομή μέσω της κοιλιάς ή του περίνεου (η περιοχή πίσω από το οσχέο). Μόνο το εσωτερικό τμήμα του προστάτη αδένα αφαιρείται. Το εξωτερικό τμήμα παραμένει. Πρόκειται για μια μακρά επέμβαση, που συνήθως απαιτεί παραμονή στο νοσοκομείο για 5 με 10 ημέρες.

Οι περισσότεροι άντρες που κάνουν χειρουργείο προστάτη έχουν βελτίωση στο ρυθμό ροής των ούρων και στα συμπτώματα. Δείτε αφαίρεση προστάτη για μια περιγραφή των επιπλοκών.

Υπάρχουν διαθέσιμες και άλλες, λιγότερο επεμβατικές επεμβάσεις. Αυτές χρησιμοποιούν διάφορες μορφές θερμότητας για την καταστροφή του προστατικού ιστού, όπως:

• Ραδιοσυχνότητες - διoυρηθρική εξάχνωση τoυ πρoστάτη με βελόνη (TUNA)
• Μικροκύματα - διoυρηθρική θερμoθεραπεία με μικρoκύματα (TUMT)
• Ηλεκτρικό ρεύμα - διουρηθρική ηλεκτροεξάχνωση (TUVP)
• Ζεστό νερό - θερμοθεραπεία με χρήση νερού (WIT)
• Λέιζερ - ενδοϊστική τήξη με λέιζερ (ILC) και εκπυρήνιση του προστάτη με Holmium Λέιζερ (HoLEP)

Καμία από αυτές τις τεχνικές δεν έχει αποδειχθεί καλύτερη από την TURP. Οι ασθενείς που λαμβάνουν αυτές τις λιγότερο επεμβατικές επεμβάσεις είναι περισσότερο πιθανό να χρειαστούν ξανά χειρουργείο 5 ή 10 χρόνια αργότερα. Ωστόσο, οι επεμβάσεις αυτές μπορεί να αποτελούν επιλογή για:

• Νεότερους άντρες (πολλές από τις λιγότερο επεμβατικές επεμβάσεις φέρουν πολύ μικρότερο κίνδυνο για ανικανότητα και ακράτεια από ότι η TURP, παρόλο που ο κίνδυνος με την TURP δεν είναι πολύ υψηλός)
• Ηλικιωμένοι ασθενείς
• Ασθενείς με σοβαρές ιατρικές παθήσεις, όπως μη-ελεγχόμενο διαβήτη, κίρρωση, αλκοολισμό, ψύχωση και σοβαρή πνευμονική, νεφρική ή καρδιακή νόσο
• Άντρες που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα

Η προστατεκτομή με ρομπότ είναι μια άλλη νεότερη τεχνική. Ωστόσο, η τεχνολογία δεν είναι ευρέως διαθέσιμη και η εμπειρία του χειρουργού θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες μελέτες του συγκεκριμένου χειρουργείου.

Μια άλλη μορφή αντιμετώπισης είναι τα προστατικά stent.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε προστατικό χειρουργείο.

Πιθανές Επιπλοκές

Οι άντρες που έχουν για μεγάλο διάστημα ΒΡΗ με σταδιακή αύξηση των συμπτωμάτων μπορεί να αναπτύξουν:

• Ξαφνική αδυναμία ούρησης
• Ουρολοιμώξεις
• Λίθους της ουροδόχου κύστης
• Βλάβη στους νεφρούς
• Αίμα στα ούρα

Ακόμα και μετά από χειρουργική αντιμετώπιση, μια υποτροπή της ΒΡΗ μπορεί να αναπτυχθεί συν τω χρόνο.

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας αμέσως εάν έχετε:

• Λιγότερα ούρα από ότι συνήθως
• Πυρετό ή ρίγη
• Πόνο στη μέση, στο πλάι ή στην κοιλιά
• Αίμα ή πύο στα ούρα

Επίσης, καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Έχετε αίσθηση ατελούς κένωσης μετά την ούρηση
• Λαμβάνετε φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ούρησης, όπως διουρητικά, αντισταμινικά, αντικαταθλιπτικά ή κατασταλτικά. ΜΗΝ σταματάτε ή τροποποιείτε τα φάρμακά σας μόνοι, χωρίς να έχετε μιλήσει πρώτα με το γιατρό σας.
• Έχετε δοκιμάσει τα μέτρα αυτοφροντίδας για 2 μήνες χωρίς ανακούφιση