Οξεία κυστίτιδα

Ορισμός

Η οξεία κυστίτιδα είναι μια βακτηριακή λοίμωξη της κύστης ή του ανώτερου ουροποιητικού.

Βλ. επίσης:

• Διάμεση κυστίτιδα
• Ουρολοίμωξη
• Ουρολοίμωξη - παιδιά

Εναλλακτικές ονομασίες

Μη επιπλεγμένη ουρολοίμωξη, UTI - οξεία, Οξεία λοίμωξη στην κύστη, Οξεία βακτηριακή κυστίτιδα

Αίτια

Η κυστίτιδα προκαλείται από μικρόβια, συνήθως βακτήρια, τα οποία εισχωρούν στην ουρήθρα και μετά στην κύστη. Τα βακτήρια αυτά μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη, συχνότερα μέσα στην κύστη. Η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στα νεφρά.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων το σώμα σας ξεφορτώνεται αυτά τα βακτήρια όταν ουρείτε. Ωστόσο ορισμένες φορές τα βακτήρια μπορεί να παραμείνουν στα τοιχώματα της ουρήθρας ή της κύστης ή να αναπτυχθούν τόσο πολύ ώστε κάποια να παραμείνουν μέσα στην κύστη.

Οι γυναίκες έχουν την τάση να παρουσιάζουν λοιμώξεις πιο συχνά από τους άντρες διότι η ουρήθρα τους είναι μικρότερη και κοντύτερα στον πρωκτό. Γι’ αυτό το λόγο και οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν λοίμωξη ύστερα από σεξουαλική συνεύρεση ή όταν χρησιμοποιούν διάφραγμα ως αντισυλληπτικό μέτρο. Η εμμηνόπαυση επίσης αυξάνει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης.

Τα παρακάτω επίσης αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης κυστίτιδας:

• Καθετήρας ούρων, ένας σωλήνας που εισχωρεί στην κύστη σας
• Απόφραξη της κύστης ή της ουρήθρας
• Διαβήτης
• Διογκωμένος προστάτης, στενώματα ουρήθρας ή οτιδήποτε φράσσει τη ροή των ούρων
• Απώλεια ελέγχου των κενώσεων (ακράτεια εντέρου)
• Προχωρημένη ηλικία (ιδίως όσον αφορά άτομα που ζουν σε γηροκομεία)
• Εγκυμοσύνη
• Προβλήματα στην πλήρη κένωση της κύστης σας (επίσχεση ούρων)
• Επεμβάσεις στο ουροποιητικό σύστημα
• Ακινησία για μακρά χρονική περίοδο (για παράδειγμα, όταν αναρρώνετε από κάταγμα ισχίου)

Οι περισσότερες περιπτώσεις προκαλούνται από το κολοβακτηρίδιο Escherichia coli (E. coli), έναν τύπο βακτηρίου που βρίσκεται στα έντερα.

Συμπτώματα

Στα συμπτώματα μιας λοίμωξης της κύστης περιλαμβάνονται:

• Θολά ούρα ή αιματουρία, με κακοσμία ή έντονη οσμή
• Δέκατα (δεν ανεβάζουν όλοι πυρετό)
• Πόνος ή τσούξιμο κατά την ούρηση
• Πίεση ή κράμπα στην κάτω κοιλία (συνήθως στη μεσαία) ή στην πλάτη
• Έντονη ανάγκη συχνοουρίας, ακόμα και αφότου η κύστη έχει ήδη αδειάσει

Συχνά σε ένα ηλικιωμένο άτομο οι διανοητικές μεταλλαγές ή η σύγχυση είναι οι μόνες ενδείξεις μιας πιθανής ουρολοίμωξης.

Εξετάσεις

Συνήθως με τη συλλογή δείγματος ούρων διεξάγονται οι παρακάτω εξετάσεις:

• Η ανάλυση ούρων γίνεται για τον εντοπισμό λευκών αιμοσφαιρίων, ερυθρών αιμοσφαιρίων, βακτήριων και για τον έλεγχο συγκεκριμένων χημικών, όπως τα νιτρώδη, στα ούρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο γιατρός ή το νοσηλευτικό προσωπικό μπορούν να διαγνώσουν μια λοίμωξη με την ανάλυση των ούρων
• Η καλλιέργεια ούρων - συλλογή μέσου ρεύματος ούρησης γίνεται ενδεχομένως για να αναγνωριστούν τα βακτήρια στα ούρα και έτσι να καθοριστεί το σωστό αντιβιοτικό για την αντιμετώπισή τους

Αντιμετώπιση

Συνήθως συστήνονται αντιβιοτικά που λαμβάνονται από το στόμα διότι υπάρχει κίνδυνος η λοίμωξη να εξαπλωθεί στα νεφρά.

• Για μια απλή λοίμωξη κύστης, θα σας χορηγηθούν αντιβιοτικά για 3 μέρες (γυναίκες) ή 7-14 μέρες (άντρες). Για λοίμωξη κύστης με επιπλοκές, όπως είναι οι περιπτώσεις εγκυμοσύνης ή διαβήτη Ή ήπιας νεφρικής λοίμωξης, συνήθως λαμβάνετε αντιβιοτικά για 7-14 μέρες.
• Είναι σημαντικό να πάρετε όλα τα αντιβιοτικά της συνταγής σας, ακόμα κι αν νιώσετε καλύτερα. Άτομα που δεν ολοκληρώνουν την αντιβίωσή τους ενδέχεται να αναπτύξουν λοίμωξη που θα είναι δυσκολότερο να θεραπευθεί.

Τα αντιβιοτικά που συνήθως χορηγούνται είναι τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη, αμοξυκιλλίνη, δοξυκυκλίνη και φθοριοκινολόνες. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να θέλει να ξέρει αν είστε έγκυος.

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει φάρμακα που ανακουφίζουν από τον πόνο και το τσούξιμο ή την επείγουσα ανάγκη ούρησης. Η υδροχλωρική  φαιναζοπυριδίνη είναι ο πιο κοινός τύπος τέτοιων σκευασμάτων. Ωστόσο και πάλι θα πρέπει να λάβετε αντιβίωση.

Όλοι όσοι υποφέρουν από λοίμωξη κύστης ή νεφρού θα πρέπει να πίνουν άφθονο νερό.

Ορισμένες γυναίκες έχουν επανειλημμένως υποτροπιάζουσες λοιμώξεις κύστης. Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει διάφορους τρόπους αντιμετώπισής τους.

• Μία μόνο δόση αντιβιοτικού ύστερα από σεξουαλική επαφή μπορεί να προλάβει τέτοιες λοιμώξεις, οι οποίες συμβαίνουν μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα
• Σε ορισμένες γυναίκες συστήνεται η ύπαρξη τριήμερης αντιβιοτικής αγωγής στο σπίτι, προς χρήση σε περίπτωση λοίμωξης, πάντα με βάση τα συμπτώματά τους
• Μερικές γυναίκες μπορούν επίσης να δοκιμάσουν να λαμβάνουν μία καθημερινή δόση αντιβίωσης προκειμένου να προλαμβάνουν λοιμώξεις

Προϊόντα που δεν χρειάζονται συνταγή και αυξάνουν το οξύ στα ούρα, όπως είναι το ασκορβικό οξύ ή ο χυμός κράνμπερι, αποτελούν ενδεχόμενη πρόταση για τη μείωση της συγκέντρωσης των βακτήριων στα ούρα.

Τέλος, χρειάζονται καλλιέργειες ούρων προκειμένου να βεβαιωθείτε πως η βακτηριακή λοίμωξη έχει φύγει.

Πρόγνωση

Ορισμένες περιπτώσεις κυστίτιδας κάνουν τον ασθενή να νιώθει άβολα, αλλά υποχωρούν χωρίς επιπλοκές ύστερα από θεραπεία.

Πιθανές επιπλοκές

• Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
• Χρόνια ή υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη
• Λοίμωξη νεφρού

Πότε να επικοινωνήσετε με το γιατρό

Τηλεφωνήστε στο γιατρό σας:

• Εάν έχετε συμπτώματα κυστίτιδας
• Εάν έχετε ήδη διαγνωστεί με κυστίτιδα, τα συμπτώματα της οποίας επιδεινώνονται
• Εάν εμφανιστούν νέα συμπτώματα, ιδίως πυρετός, πόνος στην πλάτη, κοιλιακό άλγος ή έμετος

Πρόληψη

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη ορισμένων ουρολοιμώξεων.

Μετά την εμμηνόπαυση μια γυναίκα μπορεί να χρησιμοποιεί κρέμα οιστρογόνων στην περιοχή του κόλπου προκειμένου να μειώσει την πιθανότητα επιπλέον λοιμώξεων.

ΛΟΥΤΡΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

• Προτιμάτε σερβιέτες αντί για ταμπόν, τα οποία ορισμένοι γιατροί πιστεύουν ότι προκαλούν συχνότερα λοιμώξεις. Να αλλάζετε σερβιέτα κάθε φορά που επισκέπτεστε την τουαλέτα.
• Μη χρησιμοποιείτε στο ντους ή και γενικότερα σπρέι ή σκόνες για τη φροντίδα και την υγιεινή του γυναικείου σώματος. Ο γενικός κανόνας λέει πως δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε κανένα προϊόν που να περιέχει άρωμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
• Καλύτερα να κάνετε ντους αντί λουτρό μέσα στην μπανιέρα. Αποφεύγετε τα αρωματικά έλαια μπάνιου.
• Διατηρείτε καθαρά τα γεννητικά σας όργανα. Καθαρίζετε την περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού πριν και μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα.
• Να ουρείτε πριν και μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα
• Να σκουπίζεστε με φορά από μπροστά προς τα πίσω όταν πάτε στην τουαλέτα.

ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ

• Να αποφεύγετε τα πολύ στενά και κολλητά παντελόνια
• Να φοράτε βαμβακερά εσώρουχα και καλσόν, τα οποία πρέπει να αλλάζετε τουλάχιστον μια φορά τη μέρα.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

• Πίνετε άφθονα υγρά (2 με 4 λίτρα τη μέρα)
• Να καταναλώνετε χυμό ή ταμπλέτες κράνμπερι, αλλά ΟΧΙ αν υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό πέτρας στα νεφρά
• ΜΗΝ καταναλώνετε υγρά που ερεθίζουν την κύστη, όπως είναι το αλκοόλ και η καφεΐνη.

Η άμεση ούρηση μετά τη σεξουαλική συνεύρεση μπορεί να συμβάλει στην απομάκρυνση των βακτηρίων που ενδέχεται να μεταδόθηκαν κατά τη διάρκεια της συνουσίας. Αν δεν ουρείτε για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα βακτήρια έχουν χρόνο να πολλαπλασιαστούν. Η συχνή ενούρηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κυστίτιδας για τους επιρρεπείς στις ουρολοιμώξεις.