Ορισμός
Το στοματικό έλκος είναι μια ανοικτή εξέλκωση στο στόμα. Τα στοματικά έλκη είναι λευκά ή κίτρινα και περιβάλλονται από μια έντονη κόκκινη περιοχή. Είναι καλοήθη (όχι καρκίνος).
Δείτε επίσης: Έρπης, επιχείλιος έρπης και στοματικά έλκη
Εναλλακτικές Ονομασίες
Αφθώδες έλκος, έλκος - αφθώδες
Αίτια
Τα στοματικά έλκη είναι μια συνήθης μορφή εξέλκωσης του στόματος. Συμβαίνουν συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άντρες. Μπορεί να εκδηλωθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως εμφανίζονται για πρώτη φορά μεταξύ 10 και 40 ετών.
Τα στοματικά έλκη συνήθως εμφανίζονται στις εσωτερικές επιφάνειες των μάγουλων και των χειλιών, στη γλώσσα, στην υπερώα και στη βάση των ούλων.
Τα στοματικά έλκη μπορεί να είναι οικογενή. Μπορεί επίσης να συνδέονται με προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα έλκη μπορεί να εκδηλωθούν μετά από στοματικό τραυματισμό που οφείλεται σε οδοντιατρικές εργασίες, επιθετικό βούρτσισμα των δοντιών ή δάγκωμα της γλώσσας ή του μάγουλου.
Τα στοματικά έλκη μπορούν να πυροδοτηθούν από συναισθηματικό στρες, διαιτητικές ανεπάρκειες (ιδιαίτερα σιδήρου, φολικού οξέος ή βιταμίνης Β12), εμμηνόρροια, ορμονικές μεταβολές, τροφικές αλλεργίες και παρόμοιες καταστάσεις. Εκδηλώνονται συνηθέστερα με ιογενείς λοιμώξεις. Σε κάποιες περιπτώσεις, το αίτιο δεν δύναται να αναγνωριστεί.
Συμπτώματα
Το πρώτο σύμπτωμα είναι συνήθως ένα αίσθημα μυρμηγκιάσματος ή καψίματος που αισθάνεστε πριν αναπτυχθούν άλλα συμπτώματα.
Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να ακολουθήσουν:
- Επώδυνη, ερυθρή κηλίδα ή εξόγκωμα που αναπτύσσεται σε ανοικτό έλκος
- Το κέντρο είναι λευκό ή κίτρινο
- Συνήθως μικρό (μικρότερο από 1 cm) αλλά περιστασιακά μεγαλύτερο
- Μεμονωμένο εξόγκωμα ή ομάδα εξογκωμάτων
- Η πληγή μπορεί να γίνει γκρίζα πριν αρχίσει να επουλώνεται
Τα λιγότερο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πυρετό
- Γενική δυσφορία ή αδιαθεσία
- Διογκωμένους λεμφαδένες
Ο πόνος μειώνεται σε 7 με 10 ημέρες, με πλήρη επούλωση σε 1 με 3 εβδομάδες. Τα ιδιαιτέρως μεγάλα έλκη (μεγαλύτερα από 1 cm σε διάμετρο) συχνά αργούν περισσότερο να επουλωθούν (2 με 4 εβδομάδες). Περιστασιακά, μια σοβαρή εκδήλωση μπορεί να συνοδεύεται από μη ειδικά συμπτώματα νόσου, όπως πυρετό. Τα στοματικά έλκη συχνά επιστρέφουν.
Εξετάσεις και Δοκιμασίες
Ο γιατρός σας μπορεί να κάνει τη διάγνωση εξετάζοντας τα έλκη. Εάν τα στοματικά έλκη εμμένουν ή συνεχίζουν να εμφανίζονται, θα πρέπει να γίνουν εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλα αίτια, όπως πολύμορφο ερύθημα, αλλεργίες σε φάρμακα, λοίμωξη από έρπητα, πομφολυγώδη ομαλό λειχήνα και άλλες διαταραχές.
Τα στοματικά έλκη δεν είναι καρκίνος και δεν προκαλούν καρκίνο. Ωστόσο, υπάρχουν τύποι καρκίνου, που αρχικά μπορεί να εμφανιστούν ως στοματικά έλκη, που δεν επουλώνονται. Δείτε:
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Μια βιοψία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διακριθεί ένα στοματικό έλκος από άλλα αίτια στοματικού έλκους.
Αντιμετώπιση
Αντιμετώπιση συνήθως δεν είναι απαραίτητη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα στοματικά έλκη θα φύγουν από μόνα τους.
Εάν έχετε ένα στοματικό έλκος, δεν θα πρέπει να τρώτε καυτά ή πικάντικα φαγητά, που μπορούν να προκαλέσουν πόνο. Ήπια στοματικά διαλύματα ή αλατούχο νερό μπορεί να βοηθήσουν. Υπάρχουν φάρμακα που δεν απαιτούν συνταγή γιατρού, που καταπραΰνουν την επώδυνη περιοχή. Τα φάρμακα αυτά εφαρμόζονται άμεσα στην πληγή του στόματος.
Το πιο εύκολο οικιακό σκεύασμα είναι ένα μείγμα υπεροξειδίου του υδρογόνου με νερό, 1:1. Χρησιμοποιείστε μια μπατονέτα για να εφαρμόσετε το μίγμα κατευθείαν στο στοματικό έλκος. Στη συνέχεια, επαλείψτε με μια μικρή ποσότητα γάλακτος Μαγνησίας στο στοματικό έλκος, τρεις με τέσσερις φορές την ημέρα. Αυτό είναι καταπραϋντικό και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην επούλωση.
Ένα άλλο οικιακό σκεύασμα είναι η ανάμιξη ενός μέρους γάλακτος Μαγνησίας και ενός μέρους Benadryl, υγρού αντιαλλεργικού φαρμάκου. Ανακινήστε το μείγμα στο στόμα σας για περίπου 1 λεπτό, και στη συνέχεια απορρίψτε το.
Άλλες θεραπείες για πιο σοβαρά περιστατικά περιλαμβάνουν την εφαρμογή γέλης φλουοκινονίδης ή στοματικό διάλυμα γλυκονικής χλωρεξιδίνης. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ισχυρά αντιφλεγμονώδη φάρμακα που καλούνται κορτικοστεροειδή.
Για την αποτροπή των βακτηριακών λοιμώξεων, να βουρτσίζετε τα δόντια και να χρησιμοποιείτε νήμα τακτικά και να επισκέπτεστε τον οδοντίατρο για τυπική φροντίδα.
Πρόγνωση
Τα στοματικά έλκη συνήθως επουλώνονται από μόνα τους. Ο πόνος συνήθως μειώνεται μετά από λίγες ημέρες. Τα υπόλοιπα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται σε 10 - 14 ημέρες.
Πιθανές Επιπλοκές
Η αντιβιοτική θεραπεία για τα στοματικά έλκη μπορεί να οδηγήσει σε άφθα ή άλλες λοιμώξεις από Candida. Σπάνια, μπορεί να συμβούν βακτηριακές λοιμώξεις όπως κυτταρίτιδα και Λουδοβίκειος κυνάγχη (Ludwig's angina).
Τα στοματικά έλκη δεν είναι καρκίνος και δεν προκαλούν καρκίνο. Αλλά εάν έχετε ένα στοματικό έλκος για περισσότερο από 2 εβδομάδες, θα πρέπει να δείτε ένα γιατρό για να αποκλείσετε την πιθανότητα του καρκίνου.
Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό
Εφαρμόστε οικιακή φροντίδα και καλέστε το γιατρό σας εάν τα συμπτώματα των στοματικών ελκών εμμένουν ή επιδεινώνονται ή εάν τα στοματικά έλκη εμφανίζονται συχνότερα από 2 ή 3 φορές το χρόνο.
Καλέστε το γιατρό σας εάν τα συμπτώματα σχετίζονται με άλλα προβλήματα όπως πυρετό, διάρροια, πονοκέφαλο ή δερματικό εξάνθημα.
Femiano F, Lanza A, Buonaiuto C, et al. Guidelines for diagnosis and management of aphthous stomatitis. Pediatr Infect Dis J. 2007;26:728-732.
Gonsalves WC, Chi AC, Neville BW. Common oral lesions: Part I. Superficial mucosal lesions. Am Fam Physician. 2007;75(4):501-507.