Υπόταση

Ορισμός

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση ή υπόταση, παρουσιάζεται όταν η αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια και μετά από κάθε καρδιακό παλμό είναι πολύ χαμηλότερη από το συνηθισμένο. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά, ο εγκέφαλος και άλλα σημεία του σώματος δεν λαμβάνουν αρκετό αίμα.

Εναλλακτικά ονόματα

Χαμηλή αρτηριακή πίεση, μεταγευματική υπόταση, νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση

Αιτίες

Η αρτηριακή πίεση που θεωρείται χαμηλή για ένα άτομο μπορεί να είναι φυσιολογική για κάποιο άλλο. Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι το πώς η αρτηριακή πίεση μεταβάλλεται από την «φυσιολογική» κατάσταση.

Οι πιο φυσιολογικές αρτηριακές πιέσεις εμπίπτουν σε εύρος από 90/60 χιλιοστών του υδραργύρου (mm Hg) έως 130/80 mm Hg. Αλλά μια σημαντική πτώση, ακόμα και τόσο μικρή όσο 20 mm Hg, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε κάποια άτομα.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι υπότασης:

• Ορθοστατική υπόταση, όπως μεταγευματική ορθοστατική υπόταση
• Νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση (NMH)
• Σοβαρή υπόταση που προκαλείται από ξαφνική απώλεια αίματος (καταπληξία)

Η ορθοστατική υπόταση προκαλείται από μια ξαφνική αλλαγή στη θέση του σώματος, συνήθως όταν είμαστε ξαπλωμένοι και σηκωνόμαστε. Αυτός ο τύπος υπότασης συνήθως διαρκεί μόνο για λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά. Εάν αυτός ο τύπος υπότασης συμβεί μετά το φαγητό, τότε ονομάζεται μεταγευματική ορθοστατική υπόταση. Αυτή η μορφή συνήθως επηρεάζει τους πιο ηλικιωμένους ανθρώπους με υψηλή αρτηριακή πίεση και άτομα με νόσο του Parkinson.

Η νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση συχνά επηρεάζει τα πιο νεαρά άτομα και τα παιδιά. Εμφανίζεται όταν ένα άτομο στέκεται όρθιο για πολύ ώρα. Τα παιδιά μεγαλώνοντας συνήθως ξεπερνούν αυτόν τον τόπο υπότασης.

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση πιο συχνά προκαλείται από ουσίες όπως:

• Αλκοόλη
• Αντι-αγχολυτικά φάρμακα
• Ορισμένα αντικαταθλιπτικά
• Διουρητικά
• Φάρμακα για την καρδιά, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της στεφανιαίας καρδιακής νόσου
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε χειρουργικές επεμβάσεις
• Παυσίπονα

Άλλες αιτίες χαμηλής αρτηριακής πίεσης:

• Προχωρημένος διαβήτης
• Αναφυλαξία (μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση)
• Μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό (αρρυθμίες)
• Αφυδάτωση
• Λιποθυμία
• Καρδιακή προσβολή
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Καταπληξία (σοκ) (από βαριά λοίμωξη, εγκεφαλικό επεισόδιο, αναφυλαξία, σοβαρό τραύμα ή καρδιακή προσβολή)

Συμπτώματα

Στα συμπτώματα ενδέχεται να περιλαμβάνονται:

• Θολή όραση
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Λιποθυμία
• Υπνηλία
• Αδυναμία

Εξετάσεις

Ο γιατρός θα σας εξετάσει και θα προσπαθήσει να προσδιορίσει τι προκαλεί τη χαμηλή αρτηριακή πίεση. Θα εξετάζει συχνά τα ζωτικά σας σημεία (θερμοκρασία, παλμό, αναπνευστικό ρυθμό, αρτηριακή πίεση). Μπορεί να χρειαστεί να μείνετε για λίγο στο νοσοκομείο.

Ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις όπως:

• Ποια είναι η φυσιολογική αρτηριακή σας πίεση;
• Τι φάρμακα λαμβάνετε;
• Τρώτε και πίνετε φυσιολογικά;
• Είχατε κάποια ασθένεια πρόσφατα, ατύχημα ή τραυματισμό;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε;
• Λιποθυμήσατε ή μειώθηκε η εγρήγορσή σας;
• Αισθανθήκατε ζαλάδα ή λιποθυμία ενώ σηκωθήκατε όρθιοι ή ενώ καθίσατε αφού ήσασταν ξαπλωμένοι(ες);

Ενδέχεται να διενεργηθούν οι ακόλουθοι έλεγχοι:

• Καλλιέργειες αίματος για έλεγχο λοιμώξεων
• Πλήρης αιματολογικός έλεγχος (CBC) και άλλες αιματολογικές εξετάσεις, όπως διαφορική μέτρηση αίματος)
• ΗΚΓ
• Ανάλυση ούρων
• Ακτινογραφία κοιλίας
• Ακτινογραφία θώρακος

Αντιμετώπιση

Η υπόταση που δεν προκαλεί προβλήματα σε υγιές άτομο συνήθως δεν απαιτεί θεραπεία.

Εάν έχετε σημεία ή συμπτώματα χαμηλής αρτηριακής πίεσης, μπορεί να χρειαστείτε θεραπεία. Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της χαμηλής αρτηριακής σας πίεσης. Η σοβαρή υπόταση που προκαλείται από σοκ είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση. Μπορεί να σας χορηγηθεί αίμα μέσω βελόνας (IV), φάρμακα που μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή σας πίεση και να ενισχύσουν την λειτουργία της καρδιάς και άλλα φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά.

Εάν έχετε ορθοστατική υπόταση που προκαλείται από φάρμακα, ο γιατρός σας μπορεί να αλλάξει τη δόση ή να σας δώσει ένα διαφορετικό φάρμακο. ΜΗΝ σταματήσετε να λαμβάνετε φάρμακα πριν μιλήσετε με τον γιατρό σας. Άλλες θεραπείες για την ορθοστατική υπόταση περιλαμβάνουν αυξημένα υγρά για τη θεραπεία της αφυδάτωσης ή χρήση ελαστικών καλτσών για την ενίσχυση της αρτηριακής πίεση στο χαμηλότερο μέρος του σώματος.

Τα άτομα με νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση πρέπει να αποφεύγουν τις αιτίες πρόκλησης επεισοδίου, όπως την ορθοστασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν άφθονα υγρά και αυξημένη ποσότητα αλατιού στη διατροφή σας (ζητήστε από τον γιατρό σας να σας κάνει ειδικές συστάσεις). Σε σοβαρά περιστατικά, μπορεί να συνταγογραφηθούν φάρμακα, όπως η φλουδροκορτιζόνη.

Πρόγνωση

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.

Πιθανές επιπλοκές

• Σοκ
• Τραυματισμός από πτώσεις λόγω λιποθυμίας

Οι πτώσεις είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνες για τους ηλικιωμένους. Οι τραυματισμοί που προκαλούνται από πτώσεις, όπως σπασμένοι γοφοί, μπορούν να επηρεάσουν δραματικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου.

Η βαριά υπόταση προκαλεί υπερβολική έλλειψη οξυγόνου, που μπορεί να βλάψει την καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα. Αυτός ο τύπος υπότασης μπορεί να είναι απειλητικός για τη ζωή εάν δεν θεραπευτεί αμέσως.

Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με γιατρό

Όταν έχετε συμπτώματα όπως πτώση της αρτηριακής πίεσης, θα πρέπει να κάθεστε αμέσως ή να ξαπλώνετε και να σηκώνετε τα πόδια σας πάνω από το επίπεδο της καρδιάς.

Εάν η χαμηλή αρτηριακή πίεση προκαλέσει λιποθυμία ενός ατόμου, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια ή καλέστε τον τοπικό αριθμό επείγουσας ιατρικής κατάστασης (όπως το 166). Εάν το άτομο δεν αναπνέει ή δεν έχει παλμό, ξεκινήστε την καρδιοαναπνευστική ανάνηψη.

Καλέστε αμέσως τον γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Μαύρα ή καφετί κόπρανα
• Πόνο στο στήθος
• Ζάλη
• Λιποθυμία
• Πυρετό πάνω από 38,3 ^οC
• Μη φυσιολογικό καρδιακό παλμό
• Δύσπνοια

Επίσης καλέστε τον γιατρό σας εάν έχετε:

• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση ή άλλα συμπτώματα στο ουροποιητικό σύστημα
• Βήχα με φλέγμα
• Ανικανότητα λήψης τροφής και υγρών
• Εκτεταμένη διάρροια ή έμετο

Πρόληψη

Εάν έχετε χαμηλή αρτηριακή πίεση, ο γιατρός σας ενδέχεται να σας συστήσει ορισμένα βήματα πρόληψης ή μείωσης των συμπτωμάτων σας. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• Αποφυγή αλκοόλ
• Αποφυγή πολύωρης ορθοστασίας (εάν έχετε νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση)
• Κατανάλωση άφθονων υγρών
• Αργό σήκωμα όταν είστε καθισμένοι ή ξαπλωμένοι
• Χρήση καλτσών συμπίεσης για αύξηση της αρτηριακής πίεσης στα πόδια