Μαθητές και εξαρτησιογόνες ουσίες

Σημαντικά στοιχεία για το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ και άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών δίνει η σχετική έρευνα η διενεργείται ανελλιπώς ανά 4ετία από το 1984, αρχικά από την Ψυχιατρική Κλινική του ΕΚΠΑ και ακολούθως από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών & Ιατρικής Ακριβείας «ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ». Η έρευνα αποτελεί από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σκέλος της διεθνώς αναγνωρισμένης Πανευρωπαϊκής έρευνας ESPAD.

Τα στοιχεία αποκρυσταλλώνουν την συμπεριφορά των μαθητών απέναντι στις κάθε είδους εξαρτησιογόνες ουσίες. Θα επικεντρωθούμε σήμερα σε τρεις ουσίες που εξετάζει η έρευνα: το κάπνισμα, το αλκοόλ και την χρήση κάνναβης.  Τα στοιχεία αυτά αφορούν το έτος 2019

Κάπνισμα

Σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει η έρευνα, η πλειονότητα των μαθητών 16-18 ετών στην Ελλάδα (56,6%) δεν έχουν καπνίσει ποτέ τσιγάρο ή κάποιο άλλο σχετικό προϊόν. Κάτι παραπάνω από δύο στους 5 (43,4%) έχουν καπνίσει τσιγάρο έστω και μία φορά και -εξ’ αυτών- κάτι παραπάνω από τους μισούς (23,2%) καπνίζουν αυτήν την περίοδο.

Ένας στους 7 (14,7%) καπνίζει καθημερινά, με το 1/3 αυτών (4,7%) να καπνίζουν βαριά (περισσότερο στο Ν. Θεσσαλονίκης και στις Λοιπές περιοχές, συγκριτικά με το Ν. Αττικής). Ένας στους 8 (13,3%) κάνουν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου αυτήν την περίοδο (2019).

Ένας στους 10 (9,6%) έχει χρησιμοποιήσει θερμαινόμενο τσιγάρο, σε ποσοστό 3,1% πολύ πρόσφατα, δηλαδή μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες από την αρχή της έρευνας το 2019. Πολύ πρόσφατα έχει κάνει χρήση ναργιλέ ένας στους 11 (9,2%), ιδιαίτερα στους Ν. Αττικής και Θεσσαλονίκης (σε σύγκριση με τις Λοιπές περιοχές), περιοχές στις οποίες οι μαθητές επιπλέον θεωρούν και σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό "ακίνδυνη" τη χρήση του.

Εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ

Η συντριπτική πλειονότητα (93,4%) των μαθητών Λυκείου στην Ελλάδα αναφέρουν ότι έχουν εύκολη πρόσβαση σε οινοπνευματώδη ποτά και ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους (92,5%), ενώ επτά στους 10 (70,2%) ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ τις 30 τελευταίες ημέρες από τη διεξαγωγή της έρευνας.

Σημαντική μερίδα των μαθητών (σχεδόν 2 στους 5- 38,3%) αναφέρουν ότι πολύ πρόσφατα ήπιαν 5 ή περισσότερα ποτά στη σειρά τουλάχιστον μία φορά ενώ ένας στους 9 (11,7%) τουλάχιστον τρεις φορές.

Επιπλέον, ένας στους 9 μαθητές Λυκείου (11,3%) αναφέρει ότι μέθυσε τις τελευταίες 30 ημέρες από τη διεξαγωγή της έρευνας ενώ χαμηλότερο, αλλά άξιο προσοχής, ποσοστό (5,6%) ότι μέθυσαν «βαριά» την τελευταία ημέρα που κατανάλωσαν αλκοόλ.

Παράλληλα, περισσότεροι από ένας στους 3 μαθητές (35,0%) θεωρούν ακίνδυνο το να πίνει κανείς σχεδόν καθημερινά (1-2 ποτά) αλλά πολλοί λιγότεροι (ένας στους 19- 4,7%) ότι είναι ακίνδυνο να πίνει κανείς 5 ή περισσότερα ποτά στη σειρά, κάθε Σαββατοκύριακο.

Χρήση κάνναβης

Τέλος, αναφορικά με την χρήση ττης κάνναβης,  η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών 16-18 ετών στην Ελλάδα (84,1%) το 2019 δεν είχαν κάνει ποτέ χρήση παράνομων ουσιών. Χρήση κάποιας παράνομης ουσίας έχει κάνει σχεδόν ένας στους 6. Ένας στους 7 (14,7%) έχει κάνει χρήση κάνναβης -με μεγάλη διαφορά τη δημοφιλέστερη παράνομη ουσία-, με τα 2/3 εξ αυτών (9,7%) να έχουν επαναλάβει τη χρήση της τουλάχιστον 3 φορές.

Σε ποσοστό 4,8% αναφέρεται χρήση κάποιας παράνομης ουσίας εκτός κάνναβης. Εξαιρουμένης της κάνναβης (συνθετικής ή μη), για καμία παράνομη ουσία ξεχωριστά ο επιπολασμός δεν ξεπερνά το 2019 το 2,5%. Ωστόσο, εκτός των παράνομων ουσιών, σχεδόν ένας στους 8 (12,9%) έχει κάνει χρήση κάποιας εισπνεόμενης ουσίας (το 4,8% πολύ πρόσφατα).

Στους περισσότερους από τους παραπάνω δείκτες, η περιοχή της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τις Λοιπές περιοχές (σε κάποιους, και συγκριτικά με την περιοχή της Αττικής). Επιπλέον, ένας στους 8 μαθητές 16-18 ετών (12,6%) έχει κάνει χρήση κάνναβης κατά τους τελευταίους 12 μήνες (πρόσφατη χρήση) και σχεδόν ένας στους 12 (8,1%) έχει επαναλάβει τη χρήση τουλάχιστον 3 φορές κατά τη ίδια περίοδο.

Ένας στους 13 (7,7%) έχει κάνει χρήση κάνναβης πολύ πρόσφατα, τις 30 τελευταίες ημέρες, με περισσότερους από τους μισούς εξ’ αυτών (4,3%) να έχουν επαναλάβει τη χρήση τουλάχιστον 3 φορές κατά τη ίδια περίοδο.