9 επιστημονικά αποδεδειγμένοι τρόποι για να καταπραΰνετε το ηλιακό έγκαυμα

Το ηλιακό έγκαυμα είναι πολύ συνηθισμένο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο ένα στα δύο αγόρια και έξι στα δέκα κορίτσια εφηβικής ηλικίας, καθώς και το 35% των ενηλίκων  υφίστανται ηλιακό έγκαυμα λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου.

«Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο προκαλεί οξεία δερματική φλεγμονώδη αντίδραση που οδηγεί στο χαρακτηριστικό ερύθημα του ηλιακού εγκαύματος», λέει ο δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Εκτός από κοκκίνισμα του δέρματος, το ηλιακό έγκαυμα μπορεί ακόμα να προκαλέσει αίσθημα θερμότητας ή καύσου (κάψιμο) και ευαισθησία στο δέρμα, καθώς και οίδημα. Όταν είναι πιο σοβαρό, προκαλεί επίσης πόνο ή φλύκταινες».

Πώς μπορεί κάποιος να καταπραΰνει αυτά τα συμπτώματα; Υπάρχουν λάθος αντιλήψεις που πρέπει να αποφεύγονται;

«Ένα ήπιο έγκαυμα συνήθως εκδηλώνεται μέσα σε 4 ώρες από την έκθεση στον ήλιο, επιδεινώνεται μέσα στην επομένη ημέρα και χρειάζεται 3-5 ημέρες για να επουλωθεί πλήρως», απαντά ο κ. Μιχελάκης. «Αν και δεν υπάρχει μαγικός τρόπος για να επιταχυνθεί η ανάρρωση, μπορούμε να κάνουμε αρκετά πράγματα για να καταπραΰνουμε τα συμπτώματά του».

Το πρώτο είναι να αποφύγουμε εντελώς την έκθεση στον ήλιο, τονίζει. Ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος να επιδεινωθεί περαιτέρω. Από κει και πέρα, υπάρχουν αρκετοί επιστημονικά τεκμηριωμένοι τρόποι για να φροντίσουμε το δέρμα μας. Να ποιοι είναι:

1. Να κάνετε κρύο ντους. Το κρύο νερό μπορεί να μειώσει τη θερμότητα και την ευαισθησία, καθώς και τον πόνο που ενδεχομένως νιώθετε.
2. Να βάζετε πάνω στο ηλιακό έγκαυμα ψυχρά επιθέματα (κομπρέσες παγωμένου νερού). Να τις αφήνετε στο δέρμα σας για 20 λεπτά τη φορά και να τις βάζετε όσο συχνά χρειάζεστε. Η εφαρμογή τους συνήθως πρέπει να γίνεται ανά 2-3 ώρες για να ανακουφίζονται τα συμπτώματα.
3. Να μην βάζετε πάνω στο ηλιακό έγκαυμα λιπαρές ουσίες. Βούτυρο, βαζελίνη, λάδι κ.λπ. είναι ό,τι χειρότερο για το έγκαυμα. Δημιουργούν ένα στρώμα λίπους που κατακρατά τη θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, με επακόλουθο να εντείνει το έγκαυμα.
4. Να αλείφετε απαλά το έγκαυμα με άπαχο γιαούρτι. Εφόσον το γιαούρτι δεν περιέχει λιπαρά, δεν παγιδεύει θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, αλλά την απάγει. Επιπλέον, περιέχει πολύ νερό οπότε ενυδατώνει το δέρμα. Το γιαούρτι περιέχει επίσης αντιοξειδωτικές ουσίες (π.χ. βιταμίνες A και D), που μπορεί να το βοηθήσουν. Εναλλακτικά, μπορείτε να δοκιμάσετε κομπρέσες μουλιασμένες σε παγωμένο γάλα. Και με τα δύο γαλακτοκομικά, το ψύχος ασκεί άμεση αντιφλεγμονώδη, καταπραϋντική δράση.
5. Αν δεν μπορείτε να βρείτε άπαχο γιαούρτι, βάλτε στο ηλιακό έγκαυμα λίγη οδοντόπαστα. Προσοχή όμως: δεν πρέπει να περιέχει μέντα ούτε παράγωγά της όπως η μενθόλη (υπάρχει κίνδυνος ερεθισμού του δέρματος). Η σκέτη οδοντόπαστα απάγει τη θερμότητα από το δέρμα, όπως το γιαούρτι και το γάλα.
6. Να πίνετε άφθονο νερό. Το ηλιακό έγκαυμα «τραβάει» υγρά από το σώμα και την υπόλοιπη επιφάνεια του δέρματος, τα οποία πρέπει να αναπληρώνετε συνεχώς.
7. Να αλείφετε απαλά το δέρμα σας με ειδικές ενυδατικές λοσιόν και τζελ, που περιέχουν επουλωτικά συστατικά όπως η αλόη. Η καλή ενυδάτωση μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην επούλωση του ηλιακού εγκαύματος.
8. Πάρτε ένα παυσίπονο. Αμέσως μόλις δείτε το ηλιακό έγκαυμα, πάρτε κάποιο παυσίπονο, ιδανικά με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Θα καταπραΰνει τον πόνο και την φλεγμονή στο δέρμα σας, συμβάλλοντας στην καλύτερη επούλωσή του.
9. Δοκιμάστε μια μη συνταγογραφούμενη κρέμα με περιεκτικότητα 0,5% έως 1% σε υδροκορτιζόνη. Μπορεί να μειώσει το αίσθημα καύσου και το οίδημα, και να επιταχύνει την επούλωση. Διαβάστε στις οδηγίες χρήσεως πόσο συχνή πρέπει να είναι η εφαρμογή της.

Αν το ηλιακό έγκαυμα σχηματίσει φλύκταινες (φουσκάλες) καλύψτε τες με μια αποστειρωμένη, αντικολλητική γάζα για να αποφύγετε την επιμόλυνσή τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τις «σπάσετε» νομίζοντας ότι έτσι θα επιταχύνετε την ίαση, προειδοποιεί ο κ. Μιχελάκης. Αν το κάνετε, θα επιτύχετε ακριβώς το αντίθετο: θα την επιβραδύνετε σημαντικά. Όταν ανοίξουν από μόνες τους, να τις αλείφετε με μια αντισηπτική αλοιφή και ύστερα να τις καλύπτετε έως ότου σχηματίσουν κρούστα.

«Οι παραπάνω πρώτες βοήθειες ισχύουν για το ήπιο έγκαυμα», τονίζει ο ειδικός. «Αν το ηλιακό έγκαυμα είναι μεγάλο (π.χ. καλύπτει όλη την πλάτη ή πάνω από το 15% του σώματος), αν παρουσιάσετε πυρετό ή/και αν πονάτε πολύ επί περισσότερο από 48 ώρες, πρέπει να ζητήσετε οπωσδήποτε ιατρική βοήθεια. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να μείνετε εφεξής μακριά από τον ήλιο, γιατί υπάρχει και κίνδυνος υποτροπής. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως δεν θα πηγαίνετε στην παραλία από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα, ούτε για να καθίσετε στη σκιά (η υπεριώδης ακτινοβολία αντανακλάται από την άμμο και θα σας κάψει) ούτε φορώντας συνεχώς μπλούζα (τα υφάσματα μόλις βραχούν με τον ιδρώτα ή την θάλασσα γίνονται διαπερατά από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου)».