ΧΑΠ: Ένας σύντομος οδηγός

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ή ΧΑΠ, είναι μια πάθηση των πνευμόνων που δυσκολεύει την αναπνοή. Τα πρώτα συμπτώματα είναι πολύ εύκολο να περάσουν απαρατήρητα, και πολλοί άνθρωποι τα θεωρούν απλώς αλλαγές της ηλικίας.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από ΧΑΠ μπορούν επίσης πιο εύκολα να νοσήσουν από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα. Η ΧΑΠ συνήθως επιδεινώνεται με τον καιρό, αν όμως την "πιάσουμε" στα αρχικά της στάδια, μπορούμε να την επιβραδύνουμε.

 Ποια είναι τα συμπτώματα;

• Δυσκολίες στην αναπνοή ενώ κάνετε καθημερινές δραστηριότητες
• Συριγμός
• Σφίξιμο στο στήθος
• Συχνή παραγωγή φλέμματος
• Αίσθηση κόπωσης
• Συχνά κρυολογήματα

 Ποια είναι τα συμπτώματα προχωρημένης ΧΑΠ;

• Πρησμένα πόδια και πέλματα λόγω κατακράτησης υγρών
• Απώλεια βάρους
• Λιγότερη μυϊκή δύναμη και αντοχή
• Πονοκέφαλοι το πρωί
• Μπλε ή γκρι χρώμα στα χείλη ή στα νύχια των χεριών λόγω χαμηλών επιπέδων οξυγόνου

 Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που σχετίζονται με την ΧΑΠ είναι η χρόνια βρογχίτιδα, κατά την οποία υπάρχει συνεχής και ενοχλητικός βήχας με φλέμματα - ο γνωστός "τσιγαρόβηχας". Το εμφύσημα, από την άλλη πλευρά, είναι βλάβη των κυψελίδων στους πνεύμονες, κάνοντας την εκπνοή ιδιαίτερα δύσκολη.

 Για να διαγνωστεί η ΧΑΠ, ο γιατρός θα ακροαστεί την αναπνοή σας, θα σας ρωτήσει σχετικά με το κάπνισμα και θα ζητήσει να μάθει αν υπάρχει ιστορικό ΧΑΠ στην οικογένειά σας, καθώς η κληρονομικότητα είναι επίσης παράγοντας. Τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα σας μπορούν να μετρηθούν με μια απλή αιματολογική εξέταση.

 Η πιο αποτελεσματική εξέταση για ΧΑΠ, όμως, είναι η σπιρομέτρηση. Μετράει το πόσος αέρας και πόσο γρήγορα εισέρχεται και εξέρχεται από τους πνεύμονες. Η σπιρομέτρηση μπορεί να βρει αν υπάρχει πρόβλημα ακόμα και προτού αρχίσετε να εμφανίζετε συμπτώματα ΧΑΠ.

Επίσης, είναι πιθανό ο γιατρός να σάς ζητήσει να κάνετε μια ακτινογραφία θώρακος, η οποία δεν βρίσκει την ΧΑΠ αλλά θα βοηθήσει να αποκλειστούν άλλοι λόγοι για τα συμπτώματα που βιώνετε, λοπως η πνευμονία.

 Κατά την θεραπεία, ο γιατρός μπορεί να προτείνει να χρησιμοποιείτε βρογχοδιασταλτικά σπρέι, που περιέχουν φάρμακα που ανοίγουν τους αεραγωγούς για να αναπνέετε πιο εύκολα. Αν τα σπρέι δεν κάνουν ικανοποιητική δουλειά, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει κορτικοστεροειδή που θα βοηθήσουν να μειωθούν οι φλεγμονές στους αεραγωγούς.

 Επίσης, υπάρχουν ορισμένες ασκήσεις που αποσκοπούν στην ενδυνάμωση της περιοχής, αλλά και στον καλύτερο έλεγχο στην αναπνοή μας, ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε καλύτερα τα συμπτώματα και να μειώνουμε την ένταση εξάρσεων.

 Ως πιο πρακτική συμβουλή, το να εκπνέετε μέσα από τα χείλη σας που είναι ελαφρώς σουφρωμένα μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στις δύσκολες στιγμές. Για ασθενείς που η ΧΑΠ τους βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, ίσως χρειαστεί θεραπεία με παροχή επιπλέον οξυγόνου, ενώ για ορισμένους ασθενείς ήταν αποτελεσματική λύση η εγχείριση, κατά την οποία αφαιρούνταν το άρρωστο κομμάτι των πνευμόνων.

 Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για τον εαυτό σας αν πάσχετε από ΧΑΠ είναι να περπατάτε. Ξεκινήστε με πεντάλεπτους-δεκάλεπτους περιπάτους, τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα, και αυξήστε σταδιακά τον χρόνο. Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με την γυμναστική που κάνετε, αν έχετε ανησυχίες ή απορίες.

 Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ίσως ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για την ΧΑΠ είναι το κάπνισμα. Σχεδόν 90% των ασθενών είναι ή ήταν καπνιστές, και τα πρώτα συμπτώματα της νόσου αρχίζουν να εμφανίζονται μετά την ηλικία των 40. Το να κόψετε το κάπνισμα είναι η σημαντικότερη επιλογή που θα κάνετε για να προστατευτείτε από την ΧΑΠ.

Επιπλέον, μια ισορροπημένη διατροφή και η προσοχή στα κιλά σας θα βοηθήσει, καθώς το επιπλέον βάρος μπορεί να επιβαρύνει την αναπνοή περισσότερο. Μην ξεχνάτε να παραμένετε δραστήριοι, ακόμα και όταν νιώθετε πως σας κόβεται η ανάσα. Μιλήστε με τον γιατρό σας για τρόπους καθημερινής διαχείρισης των συμπτωμάτων σας, και μην σταματάτε να κινείστε.