Διαβήτης: Η ύπουλη επιδημία

Tα 1,2 εκατομμύρια αγγίζουν οι πάσχοντες από διαβήτη στη χώρα μας, ενός νοσήματος που γηράσκει πρόωρα τα αγγεία και το σώμα μας και διαδράμει για χρόνια χωρίς κανένα σύμπτωμα. «Ο μέσος χρόνος διάγνωσης και θεραπείας του διαβήτη είναι 7 - 9 χρόνια από την έναρξή του, με κύρια αιτία διάγνωσης κάποια από τις επιπλοκές του. Ο διαβήτης έχει μη ειδικά συμπτώματα και μπορεί να εκδηλωθεί με μυϊκές κράμπες, με μυκητιάσεις των γεννητικών οργάνων, με χαμηλό μαγνήσιο και βιταμίνη B12», τόνισε ο Αντώνιος Λέπουρας, MD, Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής – Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General, σε σημερινή συνέντευξη τύπου με αφορμή την έναρξη της καμπάνιας Diabetes Challenge Project.

Eξίσου επικίνδυνος και ίσως και πιο ύπουλος από τον διαβήτη, σύμφωνα με τον κ. Λέπουρα, είναι ο προδιαβήτης. «O προδιαβήτης είναι η κατάσταση κατά την οποία το σάκχαρο του αίματος είναι υψηλότερο από το φυσιολογικό, αλλά όχι τόσο υψηλό ώστε να διαγνωσθεί ως διαβήτης», εξήγησε, τονίζοντας όμως ότι οι επιπλοκές του είναι ιδιαιτέρως σοβαρές, καθώς δεν αυξάνει μόνο τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, αλλά αυξάνει από 2 έως 4 φορές τον κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό. Τιμές σακχάρου νηστείας από 100 έως 125 πρέπει να ακολουθούνται από καμπύλη σακχάρου», πρόσθεσε ο κ. Λέπουρας, σημειώνοντας πως «με άσκηση και σωστή διατροφή, αλλά και μια μικρή απώλεια βάρους 5-10%, ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη μπορεί να μειωθεί έως και κατά 58%».

Η ευαισθητοποίηση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη είναι οι κύριοι στόχοι της ψηφιακής καμπάνιας Diabetes Challenge Project που για τρίτη συνεχόμενη χρονιά διεξάγει η ΑΜΚΕ «Με Οδηγό του Διαβήτη». Με σύνθημα «Μετρήσου και εσύ», αναγνωρίσιμα πρόσωπα των τεχνών, του αθλητισμού, των media και της γαστρονομίας στέκονται μπροστά από την κάμερα, μοιράζονται τις γνώσεις τους για τον διαβήτη και υποβάλλονται σε μέτρηση σακχάρου, ανεβάζουν το σχετικό βίντεο στον προσωπικό τους λογαριασμό στα social media με hashtag #metrisoukiesy και στη συνέχεια προσκαλούν κάποιο άλλο αναγνωρίσιμο πρόσωπο να κάνει το ίδιο. 

«Ο διαβήτης είναι μία μάστιγα, δεν θα πρέπει όμως να είναι στίγμα. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση, να τον προλάβουμε σε αρχικά στάδια και να μην έχουμε επιπλοκές. Όλοι μαζί μπορούμε να τον διαγνώσουμε εγκαίρως και να τον θεραπεύσουμε», τόνισε ο Αντιδήμαρχος Δημόσιας Υγείας και Δημοτικών Ιατρείων Δήμου Αθηναίων, Εμμανουήλ Καλαμπόκας, στον χαιρετισμό που απηύθυνε στη συνέντευξη τύπου.

Στον δικό της χαιρετισμό, η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Κοινωνίας των Πολιτών Δήμου Αθηναίων, Κατερίνα Γκαγκάκη, υπογράμμισε ότι «η συγκεκριμένη καμπάνια είναι μία ευκαιρία να μεταδώσουμε τη γνώση και την πληροφορία με τρόπο συναρπαστικό, ώστε και οι πολίτες να συμμετάσχουν», ενώ προανήγγειλε ότι ο Δήμος Αθηναίων θα είναι δίπλα στην ΑΜΚΕ "Με Οδηγό το Διαβήτη" με δράσεις ευαισθητοποίησης για τα παιδιά, ακόμη και τα Χριστούγεννα.

Την ανάγκη του εμβολιασμού για την γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο των ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως των ατόμων με διαβήτη, «που είναι ιδιαιτέρως ευπαθή στις λοιμώξεις», τόνισε η Αν. Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, κ. Παρασκευή Κατσαούνου.

«Ο διαβήτης συνδέεται με δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ οι χρόνιες επιπλοκές του (αγγειοπάθεια, νευροπάθεια κ.λπ.) διευκολύνουν την είσοδο και τον πολλαπλασιασμό των παθογόνων μικροβίων. Έτσι, οι διαβητικοί παρουσιάζουν αυξημένη ευαισθησία στην πνευμονιοκοκκική πνευμονία, τη γρίπη και την πνευμονική φυματίωση, τον  σταφυλόκοκκο και την κλεμπσιέλλα σε σχέση με τα υπόλοιπα άτομα του γενικού πληθυσμού, ενώ η πρόγνωση είναι επιβαρυμένη λόγω αυξημένης συχνότητας εμφάνισης επιπλοκών. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη ότι πολλοί από τους ασθενείς με διαβήτη έχουν και επιπλέον επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως το κάπνισμα και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι εμβολιασμοί για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα», πρόσθεσε η κα Κατσαούνου, η οποία έκρουσε καμπανάκι κινδύνου για τη μείωση των εμβολιασμών σε όλες τις ηλικιακές ομάδες εξαιτίας της πανδημίας. «Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρήθηκε μείωση των εμβολιασμών σε όλες τις ηλικίες, αν και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης που τηρήθηκαν μείωσαν την εμφάνιση κάποιων ιών, όπως του RSV και της γρίπης, ενώ παράλληλα μείωσαν και την ανοσία του πληθυσμού.

Τα επιδημιολογικά μοντέλα προβλέπουν ότι και στο μέλλον θα έχουμε μεγάλες επιδημίες, επομένως ο εμβολιασμός και για όλες τις μη COVID λοιμώξεις θα πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα. Ο αντιγριπικός εμβολιασμός μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με τον εμβολιασμό για τον κορωνοϊό ή ταυτόχρονα με τον εμβολιασμό για τον πνευμονιόκοκκο. Σε αντίθετη περίπτωση, τα εμβόλια θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους διάστημα ενός μήνα», τόνισε χαρακτηριστικά η κα Κατσαούνου.

Η μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας της Α’ ΚΕΘ του Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός συνεργάζεται στη διαχείριση των διαβητικών ασθενών και των πνευμονολογικών νοσημάτων (εμβολιασμός και διακοπή του καπνίσματος).

Ο ρόλος της διατροφής

Την ανάγκη της εξατομίκευσης της διατροφής στα άτομα με διαβήτη, τόνισε ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, MmedSci, PhD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Τμήματος Διατροφής Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών. «Η κατανομή των μακροθρεπτικών συστατικών πρέπει να καθορίζεται με βάση την εξατομικευμένη αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών, των προτιμήσεων και των μεταβολικών στόχων του ατόμου», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «πλέον έχουμε ξεφύγει από τα αυστηρά διατροφικά προγράμματα με κανόνες και απαγορεύσεις του παρελθόντος και προσανατολιζόμαστε σε ένα συνολικά υγιεινό διαιτολόγιο συνώνυμο με τη διατροφή του γενικού πληθυσμού. Σήμερα έχουμε μεγαλύτερη ελευθερία βασιζόμενη πάνω στη γνώση».

Ο κ. Δημοσθενόπουλος αναφέρθηκε και στη σημασία της απώλειας βάρους στη διαχείριση του διαβήτη, σημειώνοντας πως «σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, η μέτρια και συνεχής απώλεια βάρους έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο και μειώνει την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή μείωσης της γλυκόζης». Μάλιστα, η διάρκεια και η διατήρηση του αποτελέσματος της απώλειας είναι ακόμη πιο καθοριστική, υπογράμμισε και αναφέρθηκε στη μελέτη DIRECT, η οποία έδειξε ότι άτομα που είχαν χάσει τουλάχιστον 15 κιλά από το βάρος τους πέτυχαν υποστροφή ή αναστροφή του διαβήτη.