Ένας στους 5 γονείς αποχωρίστηκε πλήρως το πρόωρο και άρρωστο νεογέννητο παιδί του κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19

H αναταραχή στην παροχή νεογνικής φροντίδας εξαιτίας της πανδημίας έχει οδηγήσει σε περιορισμούς και αυστηρό διαχωρισμό των γονέων από τα νεογέννητα που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο - όπως δείχνουν τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που δημοσιεύθηκαν στο EClinical Medicine [1] και σε έκθεση [2] του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Φροντίδα των Νεογνών (European Foundation for the Care of Newborn Infants -EFCNI). Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 2.000 γονείς από 56 χώρες παγκοσμίως, είναι η πρώτη που διερευνά τις εμπειρίες των γονέων παγκοσμίως σχετικά με τη νεογνική περίθαλψη κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της πανδημίας COVID-19 και έγινε από την επιστημονική ομάδα του EFCNI υπό την ομπρέλα της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τη Νεογνική Φροντίδα (Global Alliance for Newborn Care- GLANCE).

Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχε η Λέλα Βαβουράκη, πρόεδρος της οργάνωσης «Ηλιτόμηνον» και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Γονέων του EFCNI, η οποία δήλωσε:

«Το μέγεθος των αποτελεσμάτων είναι ανησυχητικό και δείχνει διαφορές ανά χώρα, οι οποίες εξαρτώνται επίσης από την έκταση των περιορισμών που σχετίζονται με την COVID-19 (π.χ. κοινωνική αποστασιοποίηση, αποκλεισμός κ.λπ.).

• Περισσότεροι από τους μισούς γονείς που συμμετείχαν στην έρευνα δεν είχαν τη δυνατότητα να έχουν ένα άτομο υποστήριξης κατά τη διάρκεια του τοκετού, αφήνοντάς τους χωρίς καμία συναισθηματική, ενημερωτική ή πρακτική υποστήριξη.
• Σε έναν στους πέντε γονείς δεν επετράπη ποτέ να είναι μαζί με το νεογέννητο που νοσηλευόταν στο νοσοκομείο.
• Οι πατέρες/σύντροφοι επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από την πολιτική διαχωρισμού- ενώ περίπου τα τρία τέταρτα (75%) από τις συμμετέχουσες μητέρες μπορούσαν να είναι παρούσες, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες πατέρες/συντρόφους (44%) δήλωσαν ότι δεν τους επιτράπηκε καμία πρόσβαση στο μωρό τους.
• Οι πολιτικές διαχωρισμού περιόρισαν επίσης την εφαρμογή της επαφής δέρμα με δέρμα και της φροντίδας καγκουρό, παρόλο που οι πρακτικές αυτές έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των άρρωστων και πρόωρων μωρών.
• Η επικοινωνία, η ενημέρωση για την υγεία του μωρού, αλλά και η υποστήριξη της ψυχικής υγείας των γονέων ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς. Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων στερούνταν πληροφοριών σχετικά με το πώς να προστατεύσουν τον εαυτό τους και το μωρό τους από τη μετάδοση του COVID-19.

«Ως μητέρα που περίμενε 2 ολόκληρους μήνες να αγγίξει τα δίδυμά της για πρώτη φορά, είχα τεράστιο φόβο. Θέλεις να τα αγγίξεις αλλά και φοβάσαι μήπως, παρότι προσέχεις, μεταδώσεις κάτι κακό στα αδύναμα μωρά σου. Εύχομαι να μην είχα ζήσει ποτέ αυτήν την εμπειρία» (Μητέρα από την Ελλάδα).

«Αμέσως μετά τη γέννηση, το παιδί μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο 130 χιλιόμετρα μακριά, δεν είδα το παιδί μετά τη γέννηση, κανείς δεν μου το έδειξε, κανείς δεν μπορούσε να είναι μαζί μου μετά την καισαρική τομή. Όταν θέλησα να πάω στο παιδί, το νοσοκομείο είπε ότι απαγορεύεται η επίσκεψη. Δεν είδα την κόρη μου για 2 μήνες, μόνο λίγες φωτογραφίες καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Είδα το παιδί για πρώτη φορά την ημέρα του εξιτηρίου. Αυτό ήταν ένας εφιάλτης». (Μητέρα από την Πολωνία).

«Η πανδημία, μάς έδειξε πόσο εύθραυστα είναι στην πραγματικότητα ορισμένα από τα επιτεύγματά μας στη νεογνική περίθαλψη. Έννοιες όπως η αναπτυξιακή φροντίδα με επίκεντρο το βρέφος και την οικογένεια ή απλές πρακτικές όπως η φροντίδα δέρμα με δέρμα, τις οποίες είχαμε θεωρήσει δεδομένες, ξαφνικά έγιναν και πάλι παρωχημένες – παγκοσμίως, τονίζει η Silke Mader, πρόεδρος του EFCNI και ιδρύτρια του GLANCE.  Ως εκ τούτου, μια ολιστική προσέγγιση της αναπτυξιακής φροντίδας με επίκεντρο το βρέφος και την οικογένεια πρέπει να επανεγκατασταθεί εκεί όπου είχε διακοπεί, να προωθηθεί εκεί όπου είχε αμφισβητηθεί και να προστατευθεί εκεί όπου είχε περιοριστεί. Αυτό πρέπει να γίνει ώστε να δοθεί σε όλα τα νεογέννητα το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή».

[1] Kostenzer, J. et al. Neonatal care during the COVID-19 pandemic – a global survey of parents’ experiences regarding infant and family-centred developmental care. EClinicalMedicine (2021). https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2021.101056

[2] European Foundation for the Care of Newborn Infants (EFCNI), Kostenzer, J., von Rosenstiel-Pulver, C., Hoffmann, J., Walsh, A., Fügenschuh, S., Abenstein, A., Zimmermann, L.J.I., Mader, S. & COVID-19 Zero Separation Collaborative Group. Zero separation. Together for better care! Infant and family-centred developmental care in times of COVID-19 – A global survey of parents’ experiences Project Report. EFCNI, Munich. 2021. https://www.glance-network.org/covid-19/survey.