Σεξουαλική ζωή μετά τον καρκίνο: Όσα φοβάστε να ρωτήσετε

Η σεξουαλική υγεία παραμένει μια ανικανοποίητη ανάγκη όσων έχουν θεραπευθεί από τον καρκίνο και αποτελεί σημαντική απειλή για την ποιότητα ζωής τους, επισημαίνουν ερευνητές και ειδικοί. Οι ογκολόγοι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι πρόκειται για σημαντικό  πρόβληματονίζει ο Don Dizon, MD, διευθυντής του Τμήματος Γυναικείου Καρκίνου στο Lifespan Cancer Institute του Ρόουντ Άιλαντ. Δεν πρέπει τονίζει, να  υποθέτουμε αυθαίρετα ότι η απουσία σεξουαλικής δραστηριότητας στους ασθενείς με καρκίνο, ανεξάρτητα από την ηλικία τους δεν αποτελεί πρόβλημα γι’αυτούς.

«Οι ασθενείς συχνά διστάζουν να πουν, στο γιατρό, ότι η θεραπεία τους έχει προκαλέσει σεξουαλικές παρενέργειες. Από την άλλη πλευρά, οι ογκολόγοι δεν είναι εκπαιδευμένοι στη φροντίδα επιζώντων από καρκίνο και συχνά αισθάνονται ανεπαρκώς προετοιμασμένοι να θίξουν το θέμα των σεξουαλικών ανησυχιών με τους ασθενείς» εξηγεί ο Επιστημονικός Διευθυντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου δρ Χρήστος Φλιάτουρας.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο τον περασμένο Οκτώβριο, ο Brian Lobel και η Joon-Lynn Goh, που θεραπεύθηκαν από τον καρκίνο, συνεργάστηκαν ώστε το Women's Erotic Emporium να ξεκινήσει το sexwithcancer.com, το πρώτο διαδικτυακό κατάστημα σεξ στο Ηνωμένο Βασίλειο για «άτομα που ζουν με καρκίνο και όχι μόνο». Ο ιστότοπος προσφέρει πρακτικές λύσεις, συμβουλές από ειδικούς, επιμελημένα προϊόντα και σεξουαλικά βοηθήματα με βάση τις συστάσεις ψυχοσεξουαλικών θεραπευτών και άλλων ειδικών που απάντησαν σε μια λίστα με τις κορυφαίες 25 ερωτήσεις των θεραπευμένων από καρκίνο σχετικά με το σεξ. Άλλα προϊόντα στοχεύουν στην έναρξη της συζήτησης όπως ένα σήμα για τους επαγγελματίες υγείας που γράφει, "Sex With Cancer Champion Conversation". Αυτό μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στον ασθενή να κάνει μια ερώτηση και να ξεκινήσει μια συζήτηση.

Το πρώτο βήμα για τη βελτίωση της φροντίδας των ανθρώπων αυτών είναι ο έλεγχος για ζητήματα που επηρεάζουν τη σεξουαλική υγεία και την οικειότητα και η εξοικείωση με τη σχετική συζήτηση, επισημαίνει ο Areej El-Jawahri, MD, αναπληρωτής Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη, Μασαχουσέτη και προσθέτει ότι  εάν ο επαγγελματίας υγείας αισθάνεται άνετα να αναφέρει και να μιλάει για το θέμα, δημιουργεί ένα άνετο περιβάλλον για τον ασθενή να μοιραστεί τις ανησυχίες του.

 Ο El-Jawahri, ο οποίος είναι επίσης διευθυντής του προγράμματος μεταμόσχευσης μυελού των οστών στο Κέντρο Καρκίνου του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, σημειώνει ότι οι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες αντιμετωπίζουν πολλούς από τους ίδιους κινδύνους σεξουαλικής υγείας με τους ασθενείς με συμπαγείς όγκους.

Κατευθυντήριες οδηγίες κλινικής πρακτικής με στόχο να βοηθήσουν  τους ογκολόγους να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική υγεία ασθενών με καρκίνο ως ουσιαστικό μέρος της φροντίδας επιβίωσης δημοσιεύθηκαν από την Αμερικανική Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας το 2017. Οι ειδικοί συνιστούν να ξεκινήσει η συζήτηση από ένα μέλος της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης και να προσφερθεί ψυχοκοινωνική και/ή ψυχοσεξουαλική συμβουλευτική σε όλους τους καρκινοπαθείς για τη βελτίωση της σεξουαλικής απόκρισης, της εικόνας του σώματος, της οικειότητας, των προβλημάτων στη σχέση, καθώς και της συνολικής σεξουαλικής λειτουργίας και ικανοποίησης.

Παρόλα αυτά, οι συγγραφείς μιας βιβλιογραφικής ανασκόπησης του 2021 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Cancer Survivorship κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να βελτιώσουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες τόσο δια ζώσης όσο και διαδικτυακά, δεδομένου ότι οι ασθενείς και οι θεραπευμένοι εξακολουθούν να τονίζουν την ανεπαρκή φροντίδα που λαμβάνουν.

«Φαίνεται, σύμφωνα με τους συγγραφείς» σημειώνει ο κ. Φλιάτουρας, «να υπάρχει μια αποσύνδεση μεταξύ της υποστήριξης και της εφαρμογής της κατάλληλης φροντίδας, η οποία μπορεί να έγκειται στον τρόπο αναγνώρισης και αντιμετώπισης προβλημάτων στο κλινικό περιβάλλον.

Επιπρόσθετα οι απαντήσεις των ασθενών που συλλέχθηκαν σε μια έρευνα του 2020 από ογκολόγους υποδηλώνουν ότι πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά. Από τους 391 ασθενείς με καρκίνο του μαστού, του ενδομητρίου, της ουροδόχου κύστης, του προστάτη και του ορθού που έλαβαν μέρος, 9 στους 10 ανέφεραν σεξουαλικές παρενέργειες μετά τη θεραπεία, αλλά μόνο το 28% είπε ότι ρωτήθηκε για τη σεξουαλική υγεία από τον επαγγελματία υγείας.

Σε κάθε περίπτωση τονίζεται ότι οι ογκολόγοι πρέπει να είναι ξεκάθαροι σχετικά με τους κινδύνους και τις τοξικότητες που συνδέονται με τη θεραπεία προτού οι ασθενείς την ξεκινήσουν, συμπεριλαμβανομένων και των σεξουαλικών παρενεργειών».