Η κόπωση της άνοιξης 2022: Φταίει ο κορωνοϊός;

Σημαντικό μέρος των συμπολιτών μας έχουν νοσήσει από το νέο κορονοιό είτε ήπια είτε πιο σοβαρά με συμπτώματα όπως πυρετό, δυσκολία στην αναπνοή, κούραση, πόνους στο σώμα,  βήχα, καταρροή, μπούκωμα, ανορεξία, απώλεια γεύσης ή οσμής, ναυτία ή έμετο, διάρροια, πονοκέφαλο. Ορισμένοι δεν έχουν αποφύγει τη νοσηλεία ή την υποστήριξη σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Ακόμη ωστόσο και στην περίπτωση των ήπιων μορφών της νόσου, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών καθυστερεί να αναρρώσει πλήρως με αποτέλεσμα μετά την ολοκλήρωση του κύκλου της λοίμωξης που συνήθως  έχει διάρκεια 5-14 ημέρες,   να υπάρχουν, ακόμη και ελαφράς μορφής συμπτώματα που μειώνουν την ποιότητα ζωής όπως ατονία, γαστρεντερικά προβλήματα, δυσκολίες ύπνου, μειωμένη ικανότητα των πνευμόνων, απώλεια γεύσης- όσφρησης. Η κόπωση είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στο σύνδρομο long covid. Πάνω από τους μισούς ασθενείς που αναρρώνουν από την COVID-19 πάσχουν από κόπωση, ακόμη και εβδομάδες μετά την αποδρομή της λοίμωξης.

Σύμφωνα με μελέτες, η μαζική απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτοκινών, που είναι γνωστή ως καταιγίδα κυτοκινών εμπλέκεται στην παθογένεια της κόπωσης μετά από την ανάρρρωση από τον ιό.

Η εαρινή κόπωση περιπλέκει το πρόβλημα αυτή την περίοδο. Τα μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D λόγω της μικρής ηλιοφάνειας κατά τον Χειμώνα, η υπερκόπωση λόγω των αυξημένων εργασιακών ή σχολικών υποχρεώσεων που παρουσιάζουν υψηλότερες απαιτήσεις κατά τη χειμερινή περίοδο, η κούραση του ανοσοποιητικού συστήματος από την αυξημένη δραστηριοποίησή του κατά την επίθεση των αναπνευστικών λοιμώξεων κατά τη χειμερινή περίοδο, η αλλεργική ρινίτιδα της Άνοιξης που εμποδίζει την απρόσκοπτη αναπνοή και την ελεύθερη είσοδο του οξυγόνου, οι διακυμάνσεις στα επίπεδα μελατονίνης που προκαλούνται από τη φυσιολογική επιμήκυνση της ημέρας και τη βράχυνση της νύχτας, τα ακατάστατα ωράρια λόγω της αύξησης εκδρομών και νυχτερινών εξόδων που διαταράσσουν το σύνηθες ωράριο ύπνου/ αφύπνισης, είναι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση της εαρινής κόπωσης και μπορεί να επιδεινώσουν την κόπωση του κορωνοιού.

Παρά ταύτα, κάθε σύνδρομο κόπωσης το οποίο παρατείνεται μετά την ανάρρωση, χρήζει ιατρικής διερευνήσεως προς αποκλεισμό και διόρθωση χρόνιου υποκείμενου νοσήματος ή παράγοντα  που μειώνει την ενεργειακή εφεδρεία του σώματος όπως είναι (ενδεικτική αναφορά):

• Η αναιμία: Στην αναιμία υπάρχει πτώση της μάζας των ερυθρών αιμοσφαιρίων που κυκλοφορούν στο αίμα με αποτέλεσμα την ελάττωση της συγκέντρωσης της αιμοσφαιρίνης του αίματος και χαμηλό αιματοκρίτη.Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι απαραίτητα για τη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς, μέσω του αίματος. Έτσι στην περίπτωση της αναιμίας λόγω της πτώσης της αιμοσφαιρίνης διαταράσσεται η επαρκής εφεδρεία οξυγόνου και η ενεργειακή εφεδρεία του πάσχοντος.
• Οι παθήσεις του θυρεοειδούς: Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας που βρίσκεται στον λαιμό και παράγει δύο κύριες ορμόνες, τη θυροξίνη(Τ4) και την τρι-ιωδοθυρονίνη (Τ3). Αυτές οι ορμόνες βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού, στον έλεγχο της θερμοκρασίας σώματος και επηρεάζουν το επίπεδο ενέργειας του σώματος. Στις θυρεοειδικές νόσους λόγω διαταραχής της ενεργειακής και μεταβολικής κατάστασης του οργανισμού, η κόπωση είναι συχνή.
• Τα καρκινώματα: Το κακόηθες κύτταρο αναπτύσσει βλάβες που το εφοδιάζουν με εξαιρετικές ικανότητες, την ικανότητα να πολλαπλασιάζεται χωρίς έλεγχο, την ικανότητα να σπάει τις κυτταρικές μεμβράνες και να μεταναστεύει μέσω της μεσοκυττάριας ουσίας και εντός του αγγειακού δέντρου, την ικανότητα να υποστηρίζει την αποικιοποίηση σε απομακρυσμένες θέσεις σε βάρος των φυσιολογικών κυττάρων. Για τις δραστηριότητές του αυτές, το καρκινικό κύτταρο χρησιμοποιεί μεγάλο τμήμα των θρεπτικών συστατικών του οργανισμού, με αποτέλεσμα ο καρκινοπαθής να είναι πιο επιρρεπής στην κόπωση.
• Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (CFS) ή μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας [ME]), είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ανεξήγητη βαθιά κόπωση που επιδεινώνεται από την άσκηση. Η κόπωση συνοδεύεται από γνωστική δυσλειτουργία και έκπτωση της καθημερινής λειτουργίας που επιμένει για περισσότερο από 6 μήνες. Το CFS είναι μια βιολογική ασθένεια, όχι μια ψυχολογική διαταραχή. Έχουν εμπλακεί πολυάριθμοι μηχανισμοί και μόρια που οδηγούν σε ανωμαλίες στη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, την ορμονική ρύθμιση, το μεταβολισμό και την απόκριση στο οξειδωτικό στρες, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης λειτουργίας των φυσικών φονικών κυττάρων ή/και της λειτουργίας Τ-κυττάρων, αυξημένες κυτοκίνες και αυτοαντισώματα (ρευματικός παράγοντας, αντιθυρεοειδικά αντισώματα , αντιγλιαδίνη, αντισώματα κατά των λείων μυών και ψυχρές συγκολλητίνες).

Τι πρέπει να ξέρετε εσείς που αρρωστήσατε από covid 19 και πάσχετε από κόπωση:

• Μετά τον τρίτο μήνα από την προσβολή από τον κορονοιό, αναμένεται η επίπτωση της κόπωσης να μειωθεί σημαντικά ή να εξαλειφτεί.
• Υιοθετήστε μεσογειακή διατροφή,  εμπλουτίστε τη διατροφή σας με ολικής άλεσης δημητριακά, όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς υψηλής ποιότητας, γαλακτοκομικά προϊόντα. Αποφύγετε την κατάχρηση άλατος, ζωικών λιπαρών, αλκοόλ, γλυκών. Η έκθεση σε ηλιακό φως επί μισή ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας (αποφύγετε τις μεσημεριανές ώρες) ανατροφοδοτεί τις αποθήκες σας με βιταμίνη D που συντελεί στη σωστή άμυνα. Αποφύγετε ρύπους, ενεργητική ή παθητική έκθεση στο κάπνισμα. Φροντίστε για την επάρκεια και την ποιότητα του ύπνου σας
• Η αποφυγή stress, η υιοθέτηση αισιόδοξης στάσης απέναντι στη ζωή, οι θρησκευτικές καλλιτεχνικές και φιλοσοφικές δράσεις έχουν πολλαπλές θετικές ψυχοσωματικές επιδράσεις.