Καρδιολόγοι: Στόχος μια νέα γενιά χωρίς καπνό

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος το 1987, για να επιστήσει την παγκόσμια προσοχή στην επιδημία του καπνού και στις καταστροφικές επιπτώσεις που προκαλεί.

Το 1988, εγκρίθηκε το ψήφισμα WHA42.19, που ζητούσε τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου.

Από τότε, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενημερώνει το κοινό για τους κινδύνους από τη χρήση καπνού, τα μέτρα που προτείνει για την καταπολέμηση της επιδημίας καπνού και τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο για να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στην υγεία, προστατεύοντας παράλληλα τις μελλοντικές γενιές.

Σε αυτήν την προσπάθεια -κάθε χρόνο- συμμετέχει ενεργά η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία με πρωτοβουλίες και κοινωνικές δράσεις,διοργάνωση ενημερωτικών ομιλιών και μαθητικών διαγωνισμών  καθώς και προώθηση στοχευμένου οπτικοακουστικού υλικού.

Για το 2022 ο ΠΟΥ, στο πλαίσιο της εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος  θέτει ως βασικό μήνυμα: «Καπνός: Απειλή για το περιβάλλον μας».

Η εκστρατεία έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του καπνού,  από την καλλιέργεια, την παραγωγή, τη διανομή και τα απόβλητα, δίνοντας έτσι στους χρήστες καπνού έναν επιπλέον λόγο να διακόψουν αυτή τη συνήθεια.

Οι επιπτώσεις του καπνού στο περιβάλλον σύμφωνα με τον ΠΟΥ και τα μηνύματα που στέλνει στους καπνιστές

• Η παραγωγή καπνού συμβάλλει στην κλιματική, αλλαγή, σπαταλώντας πόρους και καταστρέφοντας τα οικοσυστήματα.
• Περίπου 3,5 εκατομμύρια εκτάρια γης καταστρέφονται για την καλλιέργεια καπνού κάθε χρόνο. Η καλλιέργεια καπνού συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
• Κάθε  προϊόν καπνού που χρησιμοποιείται σπαταλά πολύτιμους πόρους από τους οποίους εξαρτάται η ύπαρξή μας. Σταματήστε το κάπνισμα για την υγεία σας και την υγεία του πλανήτη μας. Ο καπνός του τσιγάρου συμβάλλει σε υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και περιέχει τρία είδη αερίων του θερμοκηπίου.

Η ΕΚΕ συμμετέχει στις εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος τονίζοντας τα παρακάτω.

• Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει >4.000 χημικές ουσίες, με διαφορετικές ιδιότητες και επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, εκ των οποίων >250 είναι επιβλαβείς και >50 είναι καρκινογόνες.
• Το κάπνισμα στοιχίζει ετησίως τη ζωή περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων περιλαμβάνοντας και 1.2 εκατομμύρια θανάτων μη καπνιστών που όμως εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα.
• Η χρήση καπνού είναι από τους μεγαλύτερους κινδύνους  για την υγεία που μπορεί να αποφευχθεί. Είναι η κύρια αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων . Το 17% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλεται στο κάπνισμα.
• Με το κάπνισμα, οι άνθρωποι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων νόσων και μειώνουν το προσδόκιμο ζωής του
• Σήμερα στην Ελλάδα, το κάπνισμα αποτελεί την αιτία σχεδόν του 25% των θανάτων μεταξύ των ανδρών και του 7,5% των θανάτων μεταξύ των γυναικών.
• Το παθητικό κάπνισμα, δηλαδή ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός κεντρικής ροής) και κυρίως ο καπνός που εξέρχεται από την άκρη του τσιγάρου μεταξύ δύο εισπνοών (καπνός περιφερικής ροής) έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και των μη καπνιστών.
• Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι ακίνδυνο και εμπεριέχει κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Συνιστά και αυτό εξάρτηση.
• Αναφορικά με τη λοίμωξη από Covid-19, στοιχεία δείχνουν ότι το κάπνισμα συσχετίζεται με την αρνητική εξέλιξη και τις δυσμενείς επιπτώσεις από Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, οι καπνιστές έχουν έως 1.4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα από τον covid-19 και έως 2.4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εισαχθούν στην μονάδα εντατικής θεραπείας και να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή και να χάσουν τη ζωή τους. Η COVID-19επομένως ανέδειξε την ευπάθεια των καπνιστών, οι οποίοι έχουν έως και 50% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια και θάνατο από τον ιό, κάτι που κάνει ιδιαίτερα σημαντική την ανάγκη σε εκατομμύρια καπνιστές να θέλουν να κόψουν το κάπνισμα.
• Η ΕΚΕ και φέτος -για 6 χρονιά- πραγματοποίησε Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό για μια Ζωή χωρίς Κάπνισμα, με συμμετοχή μαθητών των δημοτικών σχολείων της χώρας. Ταυτόχρονα πραγματοποίησε το τελευταίο διάστημα 25 ομιλίες σε σχολεία, με έμφαση στην διακοπή του Καπνίσματος και ευρύτερα την ενημέρωση των μαθητών για τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα και τους παράγοντες κινδύνου.

Τι προτείνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία για τις πολιτικές εναντίον του καπνίσματος:

• Ενίσχυση και αυστηροποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά, ιδίως όσον αφορά τις πωλήσεις σε ανηλίκους.
• Εντατικοποίηση των ενημερωτικών εκστρατειών πρόληψης υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος και προσαρμογή της νομοθεσίας και των δράσεων πρόληψης σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις.
• Στόχος μας πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της ατελείωτης ροής νέων προϊόντων καπνού που εισέρχονται στην αγορά, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την προστασία των νέων. Στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνουμε τους καρδιολόγους να αποτρέπουν με κάθε τρόπο τους ενεργούς καπνιστές από τα νεότερα καπνικά προϊόντα και να τους προτείνουν μόνο τις αποδεδειγμένα ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη διακοπή του καπνίσματος.
• Ενθαρρύνουμε επίσης τις καρδιολογικές και γενικά τις ιατρικές εταιρείες να αποφεύγουν πολιτικές προώθησης νέων καπνικών προϊόντων που στοχεύουν στη «φυσιολογικοποίηση» των προϊόντων καπνού. 
• Έμφαση στη σφαιρική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση  ατόμων παιδικής και εφηβικής ηλικίας για τις τραγικές επιπτώσεις της χρήσης καπνού και των διαφόρων καπνικών προϊόντων, έτσι ώστε να μην ξεκινήσουν ποτέ αυτή τη βλαβερή συνήθεια.

Είναι βέβαιο ότι συνολικά μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για να βοηθήσουμε τους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα και τους νέους να μην το ξεκινήσουν ποτέ, σε συνεργασία με την Πολιτεία και τους εμπλεκόμενους φορείς.

Τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά, στόχος πρέπει να είναι μια νέα γενιά χωρίς καπνό!

Ώστε τις επόμενες δεκαετίες να είναι ιδιαίτερα μικρό το ποσοστό των ανθρώπων που κάνουν χρήση καπνού. Αυτό θα ήταν μια σημαντική και ελπιδοφόρα αλλαγή σε σύγκριση με το 25% περίπου σήμερα των ανθρώπων στην Ευρώπη που συνεχίζουν να καπνίζουν.