Τα αγκάθια του δημόσιου συστήματος Υγείας από την Ένωση Ασθενών Ελλάδος

Για τις πολύμηνες αναμονές για ένα χειρουργείο, για τις ελλείψεις που περνούν φάσεις έξαρσης αλλά και ύφεσης, για τις αλλαγές που δρομολογούνται στην διάθεση των ΦΥΚ, για την εκπροσώπηση των ασθενών στα θεσμικά όργανα της Πολιτείας και άλλα πολλά μίλησε στο Iatronet, η Βασιλική - Ραφαέλα Βακουφτσή, μέλος του Δ.Σ της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας

Ποια είναι τα μεγαλύτερα αγκάθια για τους ασθενείς σήμερα όσον αφορά το δημόσιο σύστημα υγείας (φάρμακα, πρόσβαση);

Ίσως το βασικότερο σημείο αναφοράς των ασθενών -και των πολιτών εν γένει- είναι το δημόσιο σύστημα υγείας και ιδιαίτερα τα νοσοκομεία. Δε θα εξιδανικεύσω την κατάσταση, δεν είναι όλα ρόδινα, φυσικά υπάρχουν και προβλήματα, κάποια από τα οποία εντάθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας. 

Η αναμονή για εξέταση σε κάποια δημόσια δομή είναι τις περισσότερες φορές αρκετά μεγάλη, δημιουργώντας ένα πρόβλημα στην άμεση πρόσβαση των ασθενών. Η λίστα αναμονής για χειρουργείο σε κάποια από τα μεγάλα νοσοκομεία είναι ακόμα μεγαλύτερη, με τον χρόνο αναμονής να είναι πολλοί μήνες σε ορισμένες περιπτώσεις. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε και τις ανισότητες στην πρόσβαση σε δομές υγείας για έναν ασθενή που διαμένει στην Περιφέρεια σε σχέση με κάποιον ασθενή που διαμένει σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Σημαντικό αγκάθι είναι και η ανεπαρκώς στελεχωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, η οποία ακόμα απέχει αρκετά από τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, αν και -ευτυχώς- έχει ανοίξει η συζήτηση για την ανασυγκρότησή της, την καλύτερη στελέχωση και λειτουργία της, κάτι το οποίο αν επιτευχθεί θα «ανακουφίσει» τόσο τα νοσοκομεία του ΕΣΥ όσο και θα διευκολύνει την πρόσβαση των ασθενών σε κάποιες υπηρεσίες υγείας. Όσα βήματα έχουν γίνει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα για το στήσιμο μιας ισχυρής και ποιοτικής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας δυστυχώς έμειναν στη μέση. 

Ένα άλλο πρόβλημα, που δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα αλλά είναι εντεινόμενο πλέον παγκοσμίως, είναι η έλλειψη φαρμάκων και δυστυχώς σε αυτό δεν υπάρχουν «εύκολες λύσεις». 

Σε ποιες θεραπευτικές κατηγορίες έχετε εντοπίσει τις μεγαλύτερες ελλείψεις. Ποιες προτάσεις προς την Πολιτεία έχει κάνει η Ενωση Ασθενών Ελλάδος;

Νομίζω πως σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό όλες οι θεραπευτικές κατηγορίες αντιμετωπίζουν ανά διαστήματα πρόβλημα με ελλείψεις φαρμάκων και είναι κάτι που σίγουρα μας δημιουργεί όλους μια ανησυχία. 

Το θέμα των ελλείψεων φαρμάκων θα μπορούσαμε να το παραλληλίσουμε με ένα «χρόνιο νόσημα» που παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Καθώς το θέμα είναι πολυδιάστατο, χρειάζεται πάντα μια διαδικασία που ξεκινά από την καταγραφή της έκτασης τους προβλήματος, την συζήτηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων και την εξεύρεση των καλύτερων δυνατών λύσεων. 

Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας κινείται με αυτόν ακριβώς τον τρόπο και παρεμβαίνει τεκμηριωμένα κάθε φορά που απαιτείται. Τέλος, σε ένα πρόβλημα διαχρονικό, όπως είναι οι ελλείψεις των φαρμάκων απαιτείται μια συνεχή και δυναμική παρακολούθηση του προβλήματος και σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και σαφώς και οι ίδιοι οι ασθενείς. 

Πώς κρίνετε την έως τώρα εκπροσώπησή σας και συμμετοχή σας στα θεσμικά όργανα του κράτους. Τι άλλο πρέπει να γίνει;

Είναι αναντίρρητο πως τα τελευταία χρόνια η εκπροσώπηση των ασθενών έχει περάσει σε μια νέα εποχή. Ο ρόλος των ασθενών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων έχει πλέον και επίσημα αλλάξει, αφού με το άρθρο 60 του Ν.4931/2022, το οποίο ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή, αναγνωρίζεται και θεσμικά πλέον ο ρόλος των συλλόγων ασθενών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη διαμόρφωση των πολιτικών για την υγεία. Αυτό ήταν μια ιστορική στιγμή για όλους μας, καθώς αναγνωρίστηκε επίσημα η φωνή μας, η φωνή των ασθενών, και φυσικά έγινε αποδεκτό με ιδιαίτερη χαρά αλλά και αίσθηση ευθύνης. Ήταν κάτι που το «δουλεύαμε» χρόνια τώρα και έφτασε η στιγμή να γευτούμε τους καρπούς της σκληρής δουλειάς που κάναμε όλα αυτά τα χρόνια. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να επαναπαυτούμε. Ως Ένωση Ασθενών Ελλάδας ήδη διερευνούμε με τους αρμοδίους όλες τις ευκαιρίες μέσα από τις οποίες μπορούμε να συμβάλλουμε καθοριστικά και φυσικά είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη αυτή που μας δίνεται πλέον και που περιμέναμε τόσα χρόνια.

Ποια είναι η θέση σας για τα ΦΥΚ-αναφέρομαι στη διάθεση και διανομή τους. Πρέπει κάτι να αλλάξει;

Τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους στην πλειοψηφία τους διατίθενται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Και εδώ αξίζει να σημειωθεί πως τόσο στην περίοδο της οικονομικής κρίσης όσο και στην περίοδο της πανδημίας, τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό να φροντίζουν τους ασθενείς και να διανέμουν απρόσκοπτα τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους που είχαν ανάγκη. Έχει ανοίξει η συζήτηση για αλλαγές στη διανομή των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους, ούτε εδώ όμως υπάρχει μια «εύκολη λύση» που να ταιριάζει σε κάθε περίπτωση, συνεπώς το πιο συνετό θα ήταν να συνομιλήσει η Πολιτεία με τους φορείς και την Κοινωνία των Πολιτών και να γίνουν οι προτάσεις αυτές που θα προσδώσουν πραγματικά την καλύτερη δυνατή λύση για τη λιγότερο δυνατή ταλαιπωρία των ασθενών, διασφαλίζοντας ωστόσο όσα πρέπει να διασφαλιστούν για να μην έρθουμε αντιμέτωποι με προβλήματα. Δεν θα πρέπει να μας τρομάζουν οι αλλαγές, αρκεί αυτές να είναι καλά μελετημένες, τεκμηριωμένες και αποδέκτες από τους ίδιους τους ασθενείς. 

Φάρμακα που χορηγούνται στα δημόσια νοσοκομεία δεν μπορούν να χορηγηθούν στα ιδιωτικά. Είναι ένα θέμα που αναδείχθηκε με την γ- σφαιρίνη. Τι πρέπει να γίνει σε αυτό;

Κάθε εξειδικευμένο φάρμακο έχει μια συγκεκριμένη διαδικασία για τη διακίνησή του ή/και τη χορήγησή του. Δε θα ήταν σωστό να συζητήσουμε περιπτωσιολογικά, καθώς αυτό θα αδικούσε πιθανώς πολλές άλλες θεραπευτικές κατηγορίες. Θα πρέπει να εξεταστεί το θέμα σφαιρικά, να δούμε το ισχύον καθεστώς τόσο για τα δημόσια νοσοκομεία όσο και τα ιδιωτικά, να συζητήσουμε από κοινού εκπρόσωποι από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και με σωστά και τεκμηριωμένα βήματα να οδηγηθούμε σε μια κατάσταση που θα διασφαλίζει πρωτίστως τους ασθενείς και την απρόσκοπτη πρόσβασή τους στην απαραίτητη για αυτούς θεραπεία, αλλά και δευτερευόντως θα είναι συμφέρουσα και λειτουργική και για όλους τους εμπλεκόμενους.