Φωνή αγωνίας από το "Ιπποκράτειο" Θεσσαλονίκης: 3 παιδιά στη μακρά λίστα για μεταμόσχευση

Δεκάδες ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και οικείοι τους που είναι έτοιμοι να τους δώσουν πνοή ζωής δωρίζοντας το νεφρό τους, περιμένουν επί χρόνια στη μακρά λίστα αναμονής για μεταμόσχευση στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Η δραματική έλλειψη αναισθησιολόγων έχει επιμηκύνει την αναμονή, καθώς τα χειρουργεία γίνονται με το "σταγονόμετρο". Σήμερα περιμένουν ημερομηνία 35 έτοιμα ζευγάρια λήπτη - δότη, μεταξύ των οποίων και τρία παιδιά, δύο 13 ετών και ένα 5 ετών. Τέσσερις από τους ασθενείς που βρίσκονται σε αναμονή εντάχθηκαν στην αιμοκάθαρση τον Ιούνιο του 2022, επειδή δεν άντεχαν άλλο να περιμένουν.

Η δημοσιοποίηση των στοιχείων αυτών το απόγευμα της Τετάρτης, στη διάρκεια θεματικής ενημερωτικής εκδήλωσης του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης για τις μεταμοσχεύσεις και την δωρεά οργάνων, κινητοποίησε ορισμένα αντανακλαστικά. Την Πέμπτη, μόλις λίγες ώρες μετά, δόθηκαν δύο ημερομηνίες για μεταμοσχεύσεις τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο από την επιτροπή χειρουργείων του νοσοκομείου.

Μιλώντας στο iatronet.gr η καθηγήτρια Νεφρολογίας στο ΑΠΘ, διευθύντρια της πανεπιστημιακής Νεφρολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου, Αικατερίνη Παπαγιάννη (φωτογραφία), απευθύνει δραματική έκκληση για την εξεύρεση λύσης άμεσα, με τη συνδρομή αναισθησιολόγων του ιδιωτικού τομέα. "Δεν υπάρχει άλλος χρόνος", λέει χαρακτηριστικά, την ώρα που το Εθνικό Σχέδιο για την Δωρεά και τη Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων παίρνει το δρόμο για τη Βουλή, με το Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης να αποτελεί βασικό πυλώνα υλοποίησης, μαζί με το Λαϊκό νοσοκομείο της Αθήνας.

Πώς μεγάλωσε η λίστα

Σύμφωνα με την κ. Παπαγιάννη, η έλλειψη αναισθησιολόγων ευθύνεται κατά 90% για το μέγεθος της λίστας αναμονής, ενώ τον δικό της ρόλο έπαιξε η πανδημία, που αρχικά "πάγωσε" τις μεταμοσχεύσεις και στη συνέχεια τις επανεκκίνησε υπό προϋποθέσεις. "Το Λαϊκό έμεινε ‘καθαρό’ λόγω των μεταμοσχεύσεων. Το Ιπποκράτειο δεν είχε την πολυτέλεια να βγει εκτός εφημεριών, θα γκρεμιζόταν το σύστημα", εξηγεί.

Οι μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντα δότη δεν θεωρούνται ως επείγοντα χειρουργεία και έτσι δεν μπαίνουν σε προτεραιότητα στο πρόγραμμα όσων μπορούν να εξυπηρετηθούν από τους ελάχιστους αναισθησιολόγους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2022 έγιναν μόνο 6 στο Ιπποκράτειο, έναντι 43 στο Λαϊκό της Αθήνας.

"Επείγον σημαίνει αν δεν με χειρουργήσουν σήμερα θα πεθάνω αύριο ή σε μια εβδομάδα. Αλλά το μη επείγον δεν σημαίνει ότι μπορεί να αναβάλλεται επ' αόριστον", διευκρινίζει στο iatronet.gr η καθηγήτρια και προσθέτει: "δεν είναι το ιδανικό να μένει κανείς σε μακροχρόνια αναμονή. Όσο περισσότερο μένει σε αιμοκάθαρση, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να κάνει μια επιπλοκή, που θα τον πάει ακόμη παρακάτω και θα του υποβαθμίσει περισσότερο την ποιότητα ζωής".

Είμαστε μακριά και δεν φτάνει η φωνή μας

Το Ιπποκράτειο έχει σήμερα 7 αναισθησιολόγους, οι οποίοι σύντομα θα μειωθούν σε 6. Το Λαϊκό νοσοκομείο, όπου λειτουργεί το δεύτερο μεταμοσχετικό κέντρο της χώρας έχει 17. "Ξέρετε γιατί; Το βλέπαμε να έρχεται και οι μεν και οι δε, δέκα χρόνια πριν. Όταν όμως φωνάζαμε βοήθεια και οι δύο, η φωνή του Λαϊκού έφτασε μέχρι την οδό Αριστοτέλους. Το Ιπποκράτειο είναι πολύ μακριά και δεν φτάνει η φωνή του ως εκεί", σχολιάζει.

Η ίδια θεωρεί ως ατελέσφορη τη λύση που προτάθηκε για τη μεταφορά ασθενών στην Αθήνα, ώστε να μεταμοσχευθούν στο Λαϊκό, κι όχι μόνο λόγω αδυναμίας του μεταμοσχευτικού κέντρου της πρωτεύουσας να εξυπηρετήσει το επιπλέον έργο. "Υπάρχει το ξεσπίτωμα, η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενή και θεράποντα νεφρολόγου - δεν μπαίνει κανείς ξαφνικά στην ανεπάρκεια τελικού σταδίου, τους παρακολουθούμε χρόνια- ακόμα και το συναισθηματικό δέσιμο που για πολλούς μετράει", σημειώνει και συμπληρώνει: "έτσι δέχονται και τις αναβολές. Σέβονται εμάς και λένε εντάξει γιατρέ, ας περιμένουμε άλλους 3 ή 6 μήνες. Κάποιοι φυσικά έχουν ήδη πάει στην Αθήνα μόνοι τους. Δεν χρειάζεται να τους πούμε εμείς πηγαίνετε στο Λαϊκό".

Το Εθνικό Σχέδιο και η μοναδική λύση

Η κ. Παπαγιάννη θεωρεί πως η παροχή κινήτρων και οι όποιες άλλες λύσεις έχουν προταθεί για το οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Ιπποκράτειο χρειάζονται χρόνο, που δεν υπάρχει πλέον. "Όλες οι λύσεις είναι καλές, αλλά μακροπρόθεσμες. Με το Εθνικό Σχέδιο Μεταμοσχεύσεων να έχει πάρει το δρόμο για τη Βουλή όπως υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός, με τους δύο συντονιστές να έχουν ήδη διοριστεί από τον ΕΟΜ στο Ιπποκράτειο και στο Λαϊκό, δεν έχουμε άλλο χρόνο. Έχουμε 6 αναισθησιολόγους σε όλο το Ιπποκράτειο, που είναι υπεράνθρωποι και υπερήρωες. Η λύση πρέπει να βρεθεί άμεσα", τονίζει για να προσθέσει: "Πρέπει τώρα να ζητήσουμε βοήθεια από τον ιδιωτικό τομέα. Να έρθουν να βοηθήσουν με μια μικρή αμοιβή. Αυτό μπορεί να γίνει άμεσα, επειδή η μεταμόσχευση νεφρού από ζώντα δότη έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με την μεταμόσχευση ήπατος και με τη μεταμόσχευση νεφρού σε παιδιά: δεν χρειάζεται εξειδικευμένο αναισθησιολόγο. Οποιοσδήποτε αναισθησιολόγος μας κάνει".

Πρωτοπόρα στις μεταμοσχεύσεις η Θεσσαλονίκη

Σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρθηκαν στην εκδήλωση στην 86η ΔΕΘ, η πρώτη μεταμόσχευση νεφρού από πτωματικό δότη στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το 1968 στο ΑΧΕΠΑ και ένα χρόνο μετά στο ίδιο νοσοκομείο έγινε η πρώτη από ζώντα συγγενή δότη. Το 1971 ακολούθησε η Αθήνα.

Η Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1980 και την ίδια χρονιά έγινε η πρώτη παιδιατρική μεταμόσχευση νεφρού από ζώντα δότη. Το 2016 έγιναν τα εγκαίνια παιδιατρικής μονάδας τεχνητού νεφρού. "Μέχρι τότε είχαν γίνει 197 παιδιατρικές μεταμοσχεύσεις νεφρού, με την υποστήριξη της Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Ενηλίκων. Το 2016 που επιτέλους έγιναν τα εγκαίνια, σταμάτησαν λίγο ή πολύ οι μεταμοσχεύσεις νεφρού σε παιδιά στο Ιπποκράτειο, γιατί δεν έχουμε αναισθησιολόγους", ανέφερε η κ. Παπαγιάννη.

Φέτος γιορτάστηκαν τα 40 χρόνια της Κλινικής - στην ουσία είναι 42 - με προσκεκλημένη μια ασθενή η οποία είναι 40 χρόνια μεταμοσχευμένη.