TRACE: Εξασφαλίζοντας πρόσβαση ατόμων με αναπηρία στις υπηρεσίες Υγείας

Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, περίπου το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν κάποια μορφή αναπηρίας, ενώ ένας πληθυσμός μεταξύ 110 και 190 εκατομμυρίων ενηλίκων έχουν σημαντικές δυσκολίες στη λειτουργία τους. Τα ποσοστά αναπηρίας αυξάνονται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης των χρόνιων νοσημάτων, ενώ τα άτομα με αναπηρία έχουν λιγότερη πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας και χειρότερο επίπεδο υγείας από τον γενικό πληθυσμό.

Η αναπηρία επηρεάζει δυσανάλογα τους ευάλωτους πληθυσμούς, ενώ αναφορικά με την πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας, διαπιστώνεται ότι οι υπηρεσίες υγείας είναι περισσότερο εστιασμένες σε ανάγκες πιστοποίησης της αναπηρίας. Τέλος, το κόστος συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη είναι αρκετά υψηλό.

Το έργο TRACE (TRancmorming Access to health CarE) που υλοποιείται σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα και Λάρισα φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει τα εμπόδια στην παροχή υπηρεσιών δημόσιας υγείας στα άτομα με αναπηρία, προσφέροντας τα κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία σε φοιτητές και επαγγελματίες υγείας.

Μέσα από εκπαιδευτικά σεμινάρια, workshops και δράσεις συνηγορίας, εν ενεργεία και οι μελλοντικοί γιατροί και νοσηλευτές καταρτίστηκαν στην αναγνώριση της αναπηρίας και σε κατάλληλες επικοινωνιακές δεξιότητες για την εξυπηρέτηση των ασθενών. Επίσης, άτομα με αναπηρία ενθαρρύνθηκαν στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, ενώ και εκπρόσωποι τοπικών φορέων ενημερώθηκαν για τις ανάγκες καλύτερης αλληλεπίδρασης. 

"Προσπαθούμε να συμβάλλουμε στην κατάρτιση της νέας γενιάς επαγγελματιών υγείας - φοιτητών ιατρικής, νοσηλευτικής - και ταυτόχρονα να ευαισθητοποιήσουμε όσους ήδη εργάζονται στη Δημόσια Υγεία στην Ελλάδα, στην ΠΦΥ και στα νοσοκομεία. Να εξηγήσουμε τι είναι αναπηρία, να μιλήσουμε για τα στερεότυπα που υπάρχουν γύρω από την αναπηρία και να ενδυναμώσουμε τα άτομα με αναπηρία ως προς την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους", ανέφερε σε εκδήλωση παρουσίασης των δράσεων ο Εμμανουήλ Σμυρνάκης (φωτογραφία), αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Ιατρικής Εκαπαίδευσης, Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ.

Το 54% βελτίωσε τις δεξιότητές του

Έγιναν 9 κλινικά φροντιστήρια (3 στη Θεσσαλονίκη, 2 στα Ιωάννινα, 2 στη Λάρισα και 2 στην Αλεξανδρούπολη), στα οποία εκπαιδεύτηκαν συνολικά 263 επαγγελματίες υγείας σε θεματικές όπως η έννοια της αναπηρίας, τα στερεότυπα, η περίθαλψη με επίκεντρο τον ασθενή, η προσέγγιση διαφορετικών ομάδων ΑμεΑ, η πρόσβαση σε υποδομές, κλινικά σενάρια και πρακτικές συμβουλές. Κάθε ένας από τους συμμετέχοντες συμπλήρωσε ένα ερωτηματολόγιο πριν και μετά τη λήξη του φροντιστηρίου. Το 54% βελτίωσε την βαθμολογία του μετά  την ολοκλήρωση του σεμιναρίου, δηλαδή βελτίωσε τις γνώσεις του αναφορικά με την επικοινωνία του με τα άτομα με αναπηρία.

Επίσης, πραγματοποιήθηκαν 4 συναντήσεις εργασίας (workshop) με συμμετοχή 38 εκπροσώπων φορέων, με στόχο την αλληλεπίδραση και τον προγραμματισμό ουσιαστικών δράσεων στην βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. «Είμαστε εκεί, αλλά απ΄ ότι φαίνεται δεν βλέπουμε τα άτομα με αναπηρία. Για να μπορέσουμε να τα δούμε καλύτερα θα πρέπει να μας πουν και οι ίδιοι ποιες είναι οι ανάγκες τους», ανέφερε ο κ.Σμυρνάκης.

Τέλος, έγιναν 4 δράσεις συνηγορίας, με στόχο την κατανόηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στην παροχή υπηρεσιών υγείας αλλά και την καταγραφή περιπτώσεων παραβίασης του δικαιώματος της πρόσβασης στην υγεία. Συμμετείχαν επαγγελματίες που έρχονται σε συχνή επαφή με ανάπηρα άτομα, συνοδοί, αλλά και εκπρόσωποι τοπικών αναπηρικών οργανώσεων.

"Θέλουμε οι φοιτητές μας να μπορούν να αναγνωρίζουν και να επικοινωνούν με άτομα με αναπηρία. Να βλέπουν την αναπηρία όχι μόνο σε αυτόν που είναι σε αναπηρικό αμαξίδιο, αλλά και να διερευνούν με δεξιότητες επικοινωνίας το πρόβλημα, που μπορεί να είναι μια μερική απώλεια όρασης ή ακοής. Να μπορούν να δίνουν σωστά τις οδηγίες", κατέληξε ο αναπληρωτής καθηγητής.

Το έργο

Το TRACE υλοποιήθηκε από την Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης Κλινικών Δεξιοτήτων, με την συνεργασία του Εργαστηρίου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας του ΑΠΘ, με εταίρο την εταιρία ALL – Accessible Limitless Living. Ο χρόνος υλοποίησης είναι 1/5/2021 – 30/11/2022.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, ύψους 13,5 εκατομμυρίων ευρώ, που χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014-2021, γνωστού ως EEA Grants.

Την διαχείριση επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινό το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.