Μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων και κυτταρικές θεραπείες που έγιναν το 2021 στην Ελλάδα

Πρώτο και με διαφορά σε πανελλαδικό επίπεδο είναι το Νοσοκομείο Παπανικολάου, όσον αφορά τις μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων. Σύμφωνα με στοιχεία, το 2021 πραγματοποιήθηκαν 264 αυτόλογες μεταμοσχεύσεις και 229 αλλογενείς.

Στις αυτόλογες, τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα του ασθενούς αφαιρούνται, συλλέγονται, επεξεργάζονται, καταψύχονται, και στη συνέχεια, αφού χορηγηθεί στον ασθενή Μεγα-Χημειοθεραπεία για την καταστροφή του νεοπλασματικού του νοσήματος, τα αιμοποιητικά κύτταρα αποψύχονται και του επαν εγχέονται.
Στις αλλογενείς η μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων χρησιμοποιεί μόσχευμα από άλλο υγιές άτομο με μερική ή πλήρη ιστοσυμβατότητα. Εκτός από την αντικατάσταση του πάσχοντος μυελού με υγιές μόσχευμα ή αλλογενής μεταμόσχευση έχει την ιδιότητα να ασκεί αντιλευχαιμική δράση με τα λεμφοκύτταρα του μοσχεύματος.

Συνολικά για την περσινή χρονιά, οι μεταμοσχεύσεις στο Παπανικολάου έφτασαν τις 100, στο Παίδων Αγ. Σοφία 66, στον Ευαγγελισμό 55, στο Αλεξάνδρα 50, στο Αττικό 49, στον Αγ. Σάββα 42, στη Πάτρα 39, στο Λαϊκό 37, στο ΠΑΓΝΗ 18, στο Μεταξά (Αιματολογική) 13, στο Μεταξά (Ογκολογική) 11, στο Ιατρικό Κέντρο 5, στο Υγεία 5 και τρεις (3 ) στο Μetropolitan.

Με βάση στοιχεία από την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, το 2021 όσον αφορά τις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις πραγματοποιήθηκαν 58 στο Παπανικολάου, 48 στο Αγία Σοφία, 44 στο Αττικό, 42 στον Ευαγγελισμό, 34 στην Πάτρα και τρεις (3) στο Λαϊκό. Οι Ενδείξεις (από τις περισσότερες στις λιγότερες) ήταν για την Οξεία μυελοβλαστική λευχαιμία, Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία, Μυέλωμα, βαριά απλαστική αναιμία, Μυελουπερπλαστικά νεοπλάσματα, Λέμφωμα Μη Hodgkin, ΗD, Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία), Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία.

Oι Μεταμοσχεύσεις για μη κακοήθη νοσήματα το 2021 ήταν για απλαστική αναιμία 6, Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες 10, μεσογειακή αναιμία 6, Δρεπανοκυτταρική αναιμία 0, Σύνδρομο μυελικής ανεπάρκειας 6 και Συγγενή διαταραχή μεταβολισμού 0.

Οι δότες ήταν κυρίως από μη συγγενικές μεταμοσχεύεσεις (135), ταυτόσημα αδέρφια 67, απλοταυτόσημες μεταμοσχεύσεις (27) και μεταμοσχεύσεις από πλακουντικο αίμα (2).

Στις αυτόλογες μεταμοσχεύσεις πραγματοποιήθηκαν 50 από το Αλεξάνδρα, 42 από το Παπανικολάου, 42 από τον Αγιο Σάββα, 34 από το Λαϊκό, 18 από το Αγία Σοφία, 18 από το ΠΑΓΝΗ, 13 από τον Ευαγγελισμό, 13 από το Μεταξά Αιματολογική, 11 από το Μεταξά Ογκολογική, 5 από Πάτρα, 5 από το Αττικό, 5 από το Υγεία, τρεις από το Μetropolitan.
Tις 17 έφθασαν οι αυτόλογες μεταμοσχεύεσεις για συμπαγείς όγκους : Νευροβλάστωμα (5), Σάρκωμα Εwing (2), Ογκοι Γεννητικών Οργάνων (5) Ογκοι ΚΝΣ (5).

Ολοκληρώνοντας, δύο είναι τα νοσοκομεία που κυριαρχούν στις κυτταρικές θεραπείες. Πρόκειται για τον Ευαγγελισμό στο οποίο πέρσι υλοποιήθηκαν 10 κυτταρικές θεραπείες και το Παπανικολάου με 5 τέτοιου είδους θεραπείες. 

Ο κ. Αχιλλέας Αναγνωστόπουλος, τέως συντονιστής διευθυντής της Αιματολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παπανικολάου και πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρεία και ο ιδρυτικός πρόεδρος της ελληνικής εταιρείας γονιδιακής θεραπείας και αναγεννητικής ιατρικής, κατέληξε στις εξής διαπιστώσεις:

• Ότι κάθε χρόνο οι μεταμοσχεύσεις των αιμοποιητικών κυττάρων στα ελληνικά κέντρα μεταμόσχευσης αυξάνονται. Αυτό, παρά τα προβλήματα προσωπικού και χώρων που αντιμετωπίζουν τα κέντρα καθίσταται δυνατό με την υπερπροσπάθεια των μεταμοσχευτών και του υπόλοιπου εξειδικευμένου προσωπικού που εμπλέκεται στις μεταμοσχεύσεις.
• Τα αποτελέσματα των μεταμοσχεύσεων βελτιώνονται συνεχώς, χάρις στα νέα καινοτόμα φάρμακα και στις εξελιγμένες τεχνολογίες που αφορούν τη διάγνωση και την παρακολούθηση των ασθενών. Τα αποτελέσματα αυτά είναι ισοδύναμα με τα αποτελέσματα των καλύτερων κέντρων του εξωτερικού.
• Η Ελλάδα χρησιμοποιεί τις καινούργιες κυτταρικές θεραπείες για την αντιμετώπιση λεμφωμάτων και λευχαιμίας χωρίς να υστερεί από αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ολοένα και περισσότεροι ασθενείς επωφελούνται από αυτές τις θεραπείες.
• Οι κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες πρέπει να διενεργούνται σε μονάδες μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων. Δυστυχώς οι μονάδες της χώρας μας δεν επαρκούν καλά καλά για τη διενέργεια των ίδιων των μεταμοσχεύσεων. Επομένως, πρέπει να δημιουργηθούν καινούργιοι χώροι κατάλληλοι για τη διενέργεια των κυτταρικών και γονιδιακών θεραπειών.

Μία σύντομη λύση στο θέμα αυτό θα ήταν η επιτάχυνση της ανέγερσης του κτιρίου κυτταρικών και γονιδιακών θεραπειών που προβλέπεται από το ταμείο ανάκαμψης  στο νοσοκομείο Γεώργιος Παπανικολάου. Σε αυτό μπορούν να διενεργούνται περισσότερες από 150 τέτοιες καινοτόμες θεραπείες τον χρόνο.