Ολοκληρώθηκε το Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας 2022

Χθες Πέμπτη, ολοκληρώθηκε το Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2022, με μεγάλη επιτυχία.

Στην αρχή της 3ης ημέρας του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε η πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του κ. Άκη Σκέρτσου, Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και αρμοδίου για τον συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου, η οποία διεξήχθη υπό την προεδρία της Πέννυς Μπουλούτζα. Η ομιλία του κ. Σκέρτσου αναφέρθηκε στη διατομεακή πολιτική, ως μία από τις θεμελιώδεις κατευθύνσεις των σύγχρονων πολιτικών Δημόσιας Υγείας. Πολλώ δε μάλλον σε συνθήκες κρίσης, όπου ο ενιαίος σχεδιασμός, η συνεργασία και η διατομεακή λήψη μέτρων είναι καίριας σημασίας προαπαιτούμενα για μία στοχευμένη και στρατηγικά σχεδιασμένη πολιτική, με στόχο την αποτελεσματική προστασία και βελτίωση της υγείας του πληθυσμού.

Ο κ. Σκέρτσος στην αρχή της εισήγησής του έκανε ειδική μνεία στον εμπνευστή του Συνεδρίου, κ. Γιάννη Κυριόπουλο ο οποίος άνοιξε τους δρόμους για την επισταμένη μελέτη των συστημάτων υγείας στη χώρα μας, έργο που πλέον όλοι μαζί καλούμαστε και οφείλουμε να συνεχίσουμε, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Στη συνέχεια της ομιλίας του αναφέρθηκε στις παγκόσμιες κρίσεις και απειλές που έχει αντιμετωπίσει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και την καθοριστική συμβολή της επιτελικής διακυβέρνησης της χώρας, στο πλαίσιο της οποίας συστρατεύθηκε όλος ο κρατικός μηχανισμός για την αντιμετώπιση των εκάστοτε προβλημάτων. Επισήμανε δε τις αξιοσημείωτες επιδόσεις που παρουσιάζει η χώρα μας σε δέκα τομείς.

Όσον αφορά στον τομέα της υγείας, τον οποίο χαρακτήρισε πολύπαθο με δομικά προβλήματα τα οποία κατέδειξε έντονα η πανδημία, δύο από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που έγιναν με σκοπό την αναβάθμιση της υγείας για όλους τους πολίτες είναι η καθιέρωση του προσωπικού ιατρού και το άνοιγμα του ΕΣΥ με σημαντικά κίνητρα στο σύνολο των ιατρών της χώρας.

Όπως τόνισε, η μεγαλύτερη πρόκληση πλέον της επόμενης ημέρας είναι ο ανασχεδιασμός του δημόσιου υγειονομικού χάρτη, ο οποίος αποτελεί τμήμα του Σχεδίου Ελλάδα 2.0, ενός χρηματοδοτικού προγράμματος με πόρους ύψους 1,5 δισ. ευρώ και επενδύσεις έως το 2026, στο οποίο το νέο ΕΣΥ πρέπει να διασφαλίζει την κλινική αποτελεσματικότητα, την οικονομική αποδοτικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη, με σύγχρονους θεσμούς οργάνωσης, διοίκησης και χρηματοδότησης. Ο μετασχηματισμός του συστήματος υγείας έχει ήδη ξεκινήσει και θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια με ουσιαστικές αλλαγές και σημαντικές μεταρρυθμίσεις καθώς η κυβέρνηση φιλοδοξεί να διαμορφώσει ένα νέο εθνικό σύστημα υγείας με επίκεντρο τον πολίτη. Όραμά μας είναι η επίτευξη όχι μόνο υψηλού προσδόκιμου ζωής των Ελλήνων, αλλά η αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού με καλή ποιότητα ζωής ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία. Αυτό, εξήγησε ο κ. Σκέρτσος, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με επενδύσεις στη δημόσια υγεία, στην πρόληψη, στην πρωτοβάθμια φροντίδα, στην υιοθέτηση ενιαίων πρωτοκόλλων διοίκησης συστημάτων υγείας και χρόνιων παθήσεων, στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας του υγειονομικού προσωπικού, σε εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό και στην ορθή αξιοποίηση των πόρων. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σκληρή μάχη, κατέληξε, η οποία ωστόσο έχει ήδη ξεκινήσει και θα πρέπει να συνεχίσουμε να την δίνουμε καθημερινά.

Στη συζήτηση που ακολούθησε και τα καίρια ερωτήματα που έθεσε στον ομιλητή η κα. Μπουλούτζα, ο κ. Σκέρτσος σημείωσε ότι απαιτείται σημαντική βελτίωση της ανθεκτικότητας των συστημάτων διοίκησης, έργο δύσκολο, αλλά αναγκαίο ώστε οι πολίτες να μπορούν να αισθάνονται ότι το κράτος τούς προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια όσον αφορά στη διαχείριση μίας μελλοντικής κρίσης καθώς η αλλεπάλληλη εμφάνιση νέων κρίσεων αποτελεί πλέον τη νέα κανονικότητα. Αναφορικά με τον τρόπο που διαχειρίστηκε η κυβέρνηση την πρόσφατη υγειονομική κρίση, τόνισε ότι το αποτέλεσμα δικαιώνει την απόφαση της κυβέρνησης να εμπιστευθεί την επιστήμη, εφαρμόζοντας καλά σχεδιασμένες πολιτικές, ενώ κατέληξε λέγοντας ότι μπορεί να χρειάσθηκε επίσης να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις με πολιτικό κόστος, όπως τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, αλλά το αποτέλεσμα μάς δικαίωσε καθώς πετύχαμε την προστασία ενός σημαντικού ποσοστού, 85-90%, των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας στην αρχή της ομιλίας του με θέμα «Δημοσιονομικός χώρος και χρηματοδότηση του συστήματος υγείας» ευχαρίστησε και συνεχάρη δημόσια τους αρκετούς δημοσίους υπαλλήλους-λειτουργούς που μέσα στην περίοδο του κορωνοϊού δούλεψαν απίστευτες ώρες προκειμένου να επιτύχουν τάχιστα το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον Έλληνα πολίτη. Στη συνέχεια μνημονεύοντας τον εμπνευστή και ιδρυτή του συνεδρίου, Καθηγητή Γιάννη Κυριόπουλο, προχώρησε στο κεντρικό θέμα του συνεδρίου και στις καίριες έννοιες της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας, οι οποίες όπως δήλωσε έχουν αναδειχθεί σε κλειδιά σε αυτή την παρατεταμένη περίοδο διεθνών αναταράξεων, υπογραμμίζοντας έτσι την ανάγκη για διαρκή προσαρμογή, εκσυγχρονισμό και πρόοδο σε όλους τους τομείς και φυσικά και στην υγεία.

Ο Υπουργός τόνισε ότι καθώς η υγεία είναι ένα πεδίο κρίσιμο και πολυδιάστατο, το οποίο συνδέεται με τα δημόσια οικονομικά, την απασχόληση, τον ρυθμό παραγωγής και διάχυσης πλούτου και συνολικά την ευημερία των πολιτών, η ανάγκη για διαρθρωτικές αλλαγές με στόχο ένα βελτιωμένο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας είναι πιο πρόδηλη και επιτακτική από ποτέ.

Στη συνέχεια της ομιλίας του, αναφέρθηκε στην κρίση της πανδημίας COVID-19, χαρακτηρίζοντάς τη ως τη μεγαλύτερη υγειονομική και κοινωνικοοικονομική κρίση του τελευταίου αιώνα η οποία λειτούργησε και ως επιταχυντής σημαντικών εξελίξεων και εφαλτήριο προόδου σε πολλούς τομείς τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ επισήμανε ότι τρία χρόνια μετά η συγκυρία παραμένει κρίσιμη, καθώς είμαστε αντιμέτωποι διεθνώς με μεγάλες και σύνθετες προκλήσεις, την ώρα που τα δημοσιονομικά περιθώρια στενεύουν και το κόστος του χρήματος αυξάνεται, επιτάσσοντας χρηστή χρήση των δημοσιονομικών πόρων. Σε αυτήν τη δυσμενή συγκυρία, όπως σημείωσε ο Υπουργός, η Ελλάδα τα κατάφερε καλύτερα από πολλούς εταίρους της, τόσο στην υγεία όσο και στην οικονομία, χάρη στις έγκαιρες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης και της δημόσιας μηχανής, με τη συμβολή βέβαια της επιστήμης και των συμπατριωτών μας που υπηρετούν στο πεδίο της υγείας.

Για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών των πολλαπλών κρίσεων της περιόδου, πρόσθεσε, το οικονομικό επιτελείο προχώρησε σε μέτρα και παρεμβάσεις πρωτοφανούς μεγέθους –ύψους άνω των 50 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα– υλοποιώντας παράλληλα μια συνετή και μεταρρυθμιστική δημοσιονομική πολιτική που διασφαλίζει τη συνεχή στήριξη της υγείας, της κοινωνίας και της οικονομίας και θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο στο μέλλον.

Ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στη συνέχεια σε μια σειρά από σημαντικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στις οποίες η κυβέρνηση έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια, με στόχο τόσο την αποτελεσματική αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών της πανδημίας όσο και την ευρύτερη ανάταξη του συστήματος υγείας και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση προχώρησε σε ενίσχυση των υποδομών του συστήματος, σε υπερδιπλασιασμό των μονάδων εντατικής θεραπείας (σε σύμπραξη και με τον ιδιωτικό τομέα), σε πρόσληψη 18.000 μόνιμων και έκτακτων γιατρών και υγειονομικών και στην αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των γιατρών του ΕΣΥ. Παράλληλα, η εποικοδομητική συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και το μεγάλο βήμα προς την ψηφιοποίηση της υγείας μέσω του επιτυχημένου προγράμματος εμβολιασμού «Ελευθερία» θα αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον, πρόσθεσε.

Συμπερασματικά, σύμφωνα με τον Υπουργό, παρά το τεράστιο κόστος σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, η μάχη κατά της πανδημίας λειτούργησε ως αφορμή μεγάλων αλλαγών, με σημαντικά διδάγματα για το μέλλον. Ανέδειξε μαζί με όλες τις άλλες εξωγενείς κρίσεις της περιόδου την ανάγκη για την οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου, πιο ανθεκτικού κόσμου. Η κυβέρνηση απέδειξε ότι μπορεί να ανταποκριθεί, με συνέπεια και υπευθυνότητα, σε κάθε είδους πρόκληση. Εργάζεται σκληρά για την αντιμετώπιση χρόνιων διαρθρωτικών παθογενειών, συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις και αξιοποιεί ορθολογικά και αποτελεσματικά κάθε διαθέσιμο πόρο και ευκαιρία ώστε να διασφαλίσει την ταχύτερη δυνατή μετάβαση της χώρας μας σε ένα μέλλον ισχυρής, βιώσιμης, πράσινης, ψηφιακής και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.

«Συνεργατικές λύσεις για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της φαρμακευτικής δαπάνης και της πρόσβασης σε θεραπείες»

Το φλέγον ζήτημα της φαρμακευτικής δαπάνης απασχόλησε τη συνεδρία «Συνεργατικές λύσεις για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της φαρμακευτικής δαπάνης και της πρόσβασης σε θεραπείες», την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος Ειρήνη Χρυσολωρά και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της βιομηχανίας και πανεπιστημιακοί.

Πρώτος τοποθετήθηκε ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του ΣΦΕΕ (Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος), ο οποίος τόνισε πως «Τα χρήματα εδώ και χρόνια είναι ανεπαρκή, ενώ δεν λαμβάνεται κανένα μέτρο για τον έλεγχο της ζήτησης. Η διαδικασία «σάρωσης ορίζοντα», την οποία επιχειρεί να εισάγει ο ΕΟΠΥΥ, είναι σίγουρα μια κίνηση προς τη θετική κατεύθυνση για τις νέες θεραπείες που θα έρθουν». Στη συνέχεια ο κ. Παπαδημητρίου στάθηκε στην ανάγκη ελέγχου της συνταγογράφησης, στον επιμερισμό της ευθύνης ως προϋπόθεση για μια συνεργατική προσέγγιση, και στην ανάγκη ενίσχυσης των επενδυτικών κινήτρων.

Ο κ. Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της ΠΕΦ (Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας) διατύπωσε αρχικά την άποψη ότι με τις διαρκείς υποχωρήσεις τους οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έχουν χάσει την αξιοπιστία τους έναντι των κυβερνήσεων για να προσθέσει: «θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έχουν εκ διαμέτρου αντίθετους στόχους με την εκάστοτε κυβέρνηση και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην κάθε εξίσωση». Επιπλέον, ο κ. Τρύφων τόνισε την ανάγκη διασυνδεσιμότητας των συστημάτων αλλά και μιας νέας αρχιτεκτονικής και στο σύστημα των κινήτρων.

Στη συνέχεια, η κ. Έλενα Χουλιάρα, μέλος του ΔΣ του PhRma Innovation Forum (PIF) Greece τόνισε ότι «τείνουμε να αναφερόμαστε περισσότερο στη δαπάνη σε ό,τι αφορά στο φάρμακο και ξεχνάμε να αναγνωρίσουμε την αξία των καινοτόμων φαρμάκων. Δυστυχώς, στην Ελλάδα το φάρμακο τελεί υπό διωγμό, και ακόμα περισσότερο το καινοτόμο φάρμακο». Επισήμανε ότι τα καινοτόμα φάρμακα στα νοσοκομεία αντιμετωπίζουν σήμερα επιστροφές της τάξης άνω του 70% της ονομαστικής τους τιμής, ενώ σε ό,τι αφορά τη συνεργατική εύρεση λύσεων, η κ. Χουλιάρα επισήμανε ότι η συζήτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει την αναζήτηση λύσεων για εξοικονόμηση χρημάτων μέσα από διαρθρωτικές αλλαγές και αξιοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αλλά είναι προφανές ότι οι πόροι δεν είναι επαρκείς και ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αυξηθεί.

Ο κ. Άγγελος Τσακανίκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικής Αξιολόγησης Συστημάτων Τεχνολογίας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας ΕΜΠ και Επιστημονικός Σύμβουλος του ΙΟΒΕ, ξεκίνησε εμφατικά την τοποθέτησή του, δηλώνοντας ότι το σύστημα κινήτρων το οποίο υπάρχει στη φαρμακευτική αγορά είναι στρεβλό. «Έχει έρθει η ώρα για μια νηφάλια προσέγγιση, η οποία να είναι πραγματικά συνεργατική και όχι να πληρώνει ένας. Μελέτες του ΙΟΒΕ έχουν δείξει ότι οι επενδύσεις και ο συμψηφισμός τους με το clawback φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα και, παρά τις όποιες ενστάσεις για τη μεθοδολογία, έχει αποδειχθεί ότι το επενδυτικό clawback λειτουργεί και, άρα, θα πρέπει να μπει ψηλά στην ατζέντα», δήλωσε.

Ο κ. Κώστας Αθανασάκης, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, επισήμανε πως «ο όρος συνεργατικές λύσεις στον τίτλο της συνεδρίας υποδηλώνει την ανάγκη για την ανάπτυξη μιας συναντίληψης και οι δύο πλευρές της αγοράς θα πρέπει να συμφωνήσουν να χάσουν βραχυχρόνια για να κερδίσουν μακροχρόνια. Είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα». Ο κ. Αθανασάκης πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει μία μεμονωμένη λύση που να λύνει το ζήτημα της δαπάνης –ούτε καν η αύξησή της, ενώ επισήμανε και την αξία της προβλεψιμότητας.

Τέλος, ο κ. Κυριάκος Σουλιώτης, Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σχολίασε πως η συζήτηση για την αγορά του φαρμάκου περιλαμβάνει τρία σκέλη: ένα τεχνικό, ένα οικονομικό και ένα πολιτικό ενώ εξέφρασε την άποψη ότι «υπάρχει ένα πρόβλημα θεώρησης: στην Ελλάδα δεν έχουμε πολιτική φαρμάκου, έχουμε πολιτική φαρμακευτικής δαπάνης. Όλα τα μέτρα είναι προσανατολισμένα προς αυτή την κατεύθυνση και αγνοείται η πολύ σημαντική επενδυτική διάσταση του κλάδου. Έχουμε εγκλωβιστεί σε μια λογική που θέλει τη δαπάνη για το φάρμακο να είναι μόνο κόστος». Επιπλέον, ο κ. Σουλιώτης σημείωσε ότι μια πρόταση που μπορεί να κατατεθεί είναι η ρήτρα ανάπτυξης στην υγεία. «Αν υπάρχει ανάπτυξη και θεωρήσουμε ότι ο τομέας της υγείας αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, θα πρέπει ένα μέρος του ποσοστού της ανάπτυξης να πηγαίνει νομοτελειακά στην υγεία».

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Συνέδριο είναι διαθέσιμες στην επίσημη ιστοσελίδα www.healthpolicycongress.gr