Πλεύρης: Σε ποιες περιπτώσεις θα εφαρμόζεται εικαζόμενη συναίνεση στη δωρεά οργάνων

Ήπια εικαζόμενη συναίνεση του υποψήφιου δότη οργάνων, προωθούνται με νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας. Θα ισχύει σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα και δεν βρίσκονται οι οικείοι του.

Αυτό ανέφερε, μεταξύ άλλων, χθες ο Θάνος Πλεύρης στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, για το Ογκολογικό Κέντρο Μαριάννα Βαρδινογιάννη - Ελπίδα.

Όπως ανέφερε, με το δεύτερο μέρος του νομοθετήματος επιδιώκεται η προσαρμογή στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις του δικαίου των μεταμοσχεύσεων, με το οποίο έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2010/53/ΕΕ. Στόχος - είπε - είναι να βελτιωθούν οι μεταμοσχευτικές επιδόσεις της χώρας μας διεθνώς και να επικαιροποιηθεί το νομικό πλαίσιο που διέπει τον εθνικό φορέα μεταμοσχεύσεων.

Σύμφωνα με τον κ. Πλεύρη, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει την εισαγωγή μίας ήπιας εκδοχής της εικαζόμενης συναίνεσης. Προβλέπεται η δυνατότητα αφαίρεσης οργάνου - μοσχεύματος, στην περίπτωση που δεν υπάρχει εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα και δεν ανευρίσκονται οικείοι του. 

Ο υπουργός τόνισε πως θα τηρούνται οι δικλείδες ασφαλείας, ο οποίες θα εξειδικευθούν με Υπουργική Απόφαση, έπειτα από εισήγηση του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Γενικότερα - είπε - ενισχύονται τα δικαιώματα των συμμετοχόντων στο σκέλος της ενημερωμένης συναίνεσης.

Τόνισε, δε, πως συμπεριλαμβάνεται και η έννοια του "καρδιακού θανάτου", εκτός από τον εγκεφαλικό, παράλληλα με τη δυνατότητα επικαιροποίησης κάθε φορά των σχετικών πρωτοκόλλων και διαδικασιών, ώστε να παραμένονται εναρμονισμένα με τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις.

Βασικές παρεμβάσεις

Στην ομιλία του, ο υπουργός τόνισε πως άλλα βασικά σημεία της προτεινόμενης νομοθετικής παρέμβασης είναι ιδίως τα ακόλουθα:

• Η αναβάθμιση της Επιτροπής Ζώντα Δότη και η οργάνωση αυτής σε δύο αυτοτελή τμήματα, ώστε να ασκεί χωρίς καθυστέρηση τις αρμοδιότητές της.
• Η πρόβλεψη ότι, στο πλαίσιο μίας επιχειρούμενης μεταμόσχευσης, η ενημέρωση παρέχεται από ιατρούς, κατά προτίμηση διαφορετικούς από τους θεράποντες ιατρούς του υποψήφιου λήπτη ή από τους συντονιστές μεταμοσχεύσεων, εφόσον έχουν την ιατρική ιδιότητα. Με τον τρόπο αυτό, θα αποφεύγεται η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των ιατρών που παρέχουν την ενημέρωση στον υποψήφιο δωρητή και αυτών που έχουν αναλάβει την φροντίδα του υποψήφιου λήπτη. Εισάγεται, επίσης, η υποχρέωση χρήσης ενιαίου προδιατυπωμένου και εγκεκριμένου από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) εντύπου "Ενημέρωσης - Συγκατάθεσης" για τη διασφάλιση της πληρότητας της ενημέρωσης και εν γένει της διαδικασίας,
• Η θέσπιση της υποχρέωσης των Μονάδων Μεταμόσχευσης να παρακολουθούν τον δωρητή τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος και εφ’ όρου ζωής του.
• Η υποχρέωση του θεράποντα ιατρού ή του Τοπικού Συντονιστή Μεταμοσχεύσεων να ενημερώνει το ΕΟΜ, προς τον σκοπό της αύξησης της διαθεσιμότητας μοσχευμάτων.
• Η κατά προτεραιότητα διενέργεια των χειρουργικών πράξεων της αφαίρεσης και της μεταμόσχευσης οργάνων σε σχέση με τις λοιπές χειρουργικές επεμβάσεις, εξαιρουμένων αυτών που είναι επείγουσες,
• Η ενοποίηση σε Δίκτυο όλων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας που διαθέτουν Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ή άλλα τμήματα όπου είναι δυνατόν να νοσηλεύονται δυνητικοί δότες οργάνων (Δίκτυο Δωρεάς Οργάνων), καθώς και των Δομών Μεταμοσχεύσεων (Δίκτυο Μεταμόσχευσης Οργάνων), με στόχο τη διασφάλιση της συνεργασίας τους.
• Η απόδοση μεγαλύτερης βαρύτητας στη μέτρηση του κλινικού αποτελέσματος των διενεργούμενων μεταμοσχεύσεων και στον επιτόπιο έλεγχο των Δομών Μεταμοσχεύσεων.
• Η θεσμοθέτηση κριτηρίων αξιολόγησης των μεταμοσχευτικών κέντρων και συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης με τα κριτήρια αυτά.
• Η αναβάθμιση του ρόλου του ΕΟΜ, ο οποίος μετονομάζεται σε "Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων", για να είναι ακριβέστερη η απόδοση της ονομασίας του στις διεθνείς σχέσεις, εξοπλίζεται με επιπλέον αρμοδιότητες, ιδίως ως προς την αδειοδότηση, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των Δομών Μεταμοσχεύσεων της Χώρας, και προβλέπεται ότι θα επικουρείται από ειδικές επιτροπές για την παροχή επιστημονικής συνδρομής σε εξειδικευμένα ζητήματα.

Προβλέπεται, επίσης, και η δημιουργία ενός ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος Μεταμοσχεύσεων (ΠΣΜ), στο οποίο ενσωματώνονται όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με τη δωρεά, την αντιστοίχιση και την κατανομή οργάνων, τη μεταμόσχευση και τη μακροπρόθεσμη μετα - μεταμοσχευτική παρακολούθηση. Διασφαλίζονται, δε, επιπλέον πόροι για τον ΕΟΜ, οι οποίοι θα καθοριστούν με ΚΥΑ.

Σύμφωνα με τον κ. Πλεύρη, το νομοσχέδιο αποτελεί πρόταση επιτροπής επιφανών επιστημόνων στον χώρο των μεταμοσχεύσεων και βάζει τις βάσεις για ένα καλύτερο, πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό πλαίσιο μεταμοσχεύσεων που θα αυξήσει τις μεταμοσχεύσεις διασφαλίζοντας καλύτερα τα δικαιώματα των ασθενών.