Οι 16χρονες εκπαιδεύτριες ΚΑΡΠΑ και η προ-εκπαίδευση παιδιών 6 - 10 ετών

Η Στέλλα και η Γεωργία εκπαιδεύτηκαν στην Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) από την ηλικία των 12 ετών και σήμερα στα 16 τους είναι οι νεότερες σε ηλικία εκπαιδεύτριες, πιστοποιημένες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης. Οι 8χρονες Χριστίνα και Νικολέτα, ακολουθώντας τα βήματά τους, έχουν ξεκινήσει ήδη την προ-εκπαίδευσή τους σε θέματα πρώτων βοηθειών και βασικής υποστήριξης ζωής. Τα τέσσερα κορίτσια ήταν πρωταγωνίστριες στην παρουσίαση του προγράμματος LIFEFORCE της Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας, που επεκτείνει την εκπαίδευση ΚΑΡΠΑ στις τρυφερές ηλικίες των 6 ως 10 ετών. Μαζί έδειξαν όσα έχουν διδαχτεί, κάνοντας θωρακικές συμπιέσεις σε προπλάσματα, σε ένα υποθετικό σενάριο διάσωσης μιας 40χρονης γυναίκας που είχε υποστεί καρδιακή ανακοπή σε αίθουσα του δημαρχείου Θεσσαλονίκης.

Δεν υπάρχουν καλύτεροι ανανήπτες από τα παιδιά, ειπώθηκε στη διάρκεια της παρουσίασης του προγράμματος και έγινε αναφορά σε πραγματικές περιπτώσεις διάσωσης ανθρώπων από εκπαιδευμένα σε ΚΑΡΠΑ παιδιά, με πιο χαρακτηριστική αυτή της 14χρονης Νεφέλης που κράτησε τη ζωή την αδελφή της, Δανάη, στην πισίνα του σπιτιού τους στις Αφίδνες, στα 30 λεπτά μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο.

Από τους τελευταίους στην Ευρώπη

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από τους περίπου 350.000 ανθρώπους που πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ευρώπη από εξωνοσοκομειακή καρδιακή ανακοπή, οι 100.000 θα μπορούσαν να σωθούν αν γινόταν ΚΑΡΠΑ μέσα στα πρώτα 2-3 λεπτά από τους παρευρισκόμενους. «Δυστυχώς η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης σε ό,τι αφορά την ΚΑΡΠΑ από παρευρισκόμενους», ανέφερε ο χειρουργός, διευθυντής ΕΣΤ στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου και γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας, Κώστας Φορτούνης. Η μοναδική συστηματική καταγραφή του ζητήματος στην Ελλάδα, που έγινε στη Θεσσαλονίκη (2000-2004), κατέδειξε ότι σε 1.470 εξωνοσοκομειακής καρδιακής ανακοπής παρευρίσκονταν μάρτυρες, αλλά μόνο σε 203 απ΄ αυτές έγιναν προσπάθειες αναζωογόννησης. Στον αντίποδα βρίσκεται το παράδειγμα της Δανίας, όπου με τη συστηματική προσπάθεια εκπαίδευσης μαθητών και πολιτών, τα ποσοστά ΚΑΡΠΑ από παρευρισκόμενους αυξήθηκαν από 19,3% το 2001 σε 65,3% το 2013, με αντίστοιχη αύξηση χρήσης αυτόματων απινιδιωτών από 1,4% σε 10% και της επιβίωσης από 3,8% σε 12,1%.

Το πρόγραμμα έρχεται να επεκτείνει και στις μικρότερες ηλικίες την εκπαίδευση παιδιών από 11 ετών και πάνω, που υλοποιεί εδώ και χρόνια στα σχολεία η οργάνωση KIDS SAVE LIVES – ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ, με την έγκριση του υπουργείου Παιδείας. Όπως ανέφερε ο ιδρυτής και πρόεδρος της οργάνωσης, Αναστάσης Στεφανάκης, μέσω του προγράμματος αυτού εκπαιδεύτηκαν 52.898 παιδιά με την συμμετοχή εκατοντάδων εθελοντών εκπαιδευτών. Συνολικά 29 θύματα καρδιακής ανακοπής διασώθηκαν από εκπαιδευμένους πολίτες και παιδιά. «Η εκπαίδευση παιδιών και εφήβων είναι η πιο θαρραλέα, αποδοτική, καινοτόμα, εθνικής προτεραιότητας δράση για την δημόσια υγεία και τη διάσωση ανθρώπινων ζωών», επεσήμανε ο κ.Στεφανάκης και ζήτησε από την πολιτεία να κάνει το επόμενο βήμα, εντάσσοντας την εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες ως υποχρεωτικό μάθημα στην εκπαίδευση.

Προεκπαίδευση μέσα από παιχνίδι

Το LIFEFORCE υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ με εθνικό φορέα υλοποίησης το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Όπως ανέφερε ο συντονιστής του προγράμματος, μέλος του Εργαστηρίου Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δρ Ιωάννης Κόζαρης, η προεκπαίδευση και αργότερα η εκπαίδευση των παιδιών στις πρώτες βοήθειες «μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, να αντιδράσουν σωστά, να παρέμβουν για να σώσουν τη ζωή κάποιου άλλου». Η εκπαίδευση βασίζεται σε καινοτόμες μεθόδους, προσαρμοσμένες στις ηλικιακές ικανότητές τους, με εκπαιδευτικά εργαλεία που περιλαμβάνουν διαδραστικά παιχνίδια, επιτραπέζιο παιχνίδι συναισθημάτων, παραμύθι και τραγούδια.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εθελόντρια διασώστρια, λογοθεραπεύτρια, Σεβαστιάνα Ετμεκτσόγλου, το εκπαιδευτικό υλικό περιλαμβάνει ένα παραμύθι με τίτλο «Η δύναμη είναι μέσα μας», 200 εκπαιδευτικές κάρτες (90 μαθητών και 110 εκπαιδευτικών), εγχειρίδιο μαθητή με ασκήσεις, εγχειρίδιο εκπαιδευτικού, επιτραπέζιο παιχνίδι συναισθημάτων, 5 τραγούδια, 4 αφίσες, εργαλεία αξιολόγησης, πλατφόρμα e-learning και εκπαιδευτικά βίντεο».

Όπως εξήγησε ο εθελοντής εκπαιδευτής, Θοδωρής Καλύβας, η εκπαίδευση ΚΑΡΠΑ συνιστάται να αρχίζει από την ηλικία των 12 ετών, επειδή τα παιδιά μικρότερης ηλικίας δεν διαθέτουν την σωματική διάπλαση και την αντίληψη που απαιτείται. Ωστόσο, η προεκπαίδευση στις ηλικίες 6-10 σε βασικές δεξιότητες μπορούν να τους προετοιμάσουν προκειμένου να λάβουν τις βάσεις της εκπαίδευσης που θα λάβουν μεγαλώνοντας.

Η αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος LIFEFORCE θα γίνει σε ημερίδα, το Σάββατο, 13 Μαϊου, στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕΔΕΑ) του ΑΠΘ, παρουσία του στελέχους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης και εμπνευστή του προγράμματος KIDS SAVE LIVES, Bernd Böttiger.