Πώς το ενδοκρινικό μας σύστημα επηρεάζει τη διάθεση

Συχνά συνδέουμε τις ορμόνες με τις φυσικές αλλαγές στο σώμα μας. Ωστόσο, παίζουν σημαντικό ρόλο και στη ρύθμιση της διάθεσης και των συναισθημάτων μας. Οι ορμονικές αλλαγές ή διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν ευερεθιστότητα, άγχος, εναλλαγές της διάθεσης και κατάθλιψη.

Πώς οι ορμόνες και το ενδοκρινικό σύστημα επηρεάζουν την ψυχική υγεία; Και πόσο έλεγχο μπορούμε να έχουμε σε αυτή την κατάσταση;

Τι κάνει το ενδοκρινικό σύστημα;

Το ενδοκρινικό σύστημα είναι ένα περίπλοκο σύστημα αδένων και οργάνων που χρησιμοποιεί ορμόνες για τον έλεγχο και τον συντονισμό πολλών σωματικών λειτουργιών. Οι κύριοι ενδοκρινείς αδένες είναι ο θυρεοειδής, η υπόφυση, η επίφυση, ο θύμος και τα επινεφρίδια, μαζί με το πάγκρεας, τους όρχεις και τις ωοθήκες. Αυτοί οι αδένες παράγουν ορμόνες, οι οποίες μεταφέρουν σήματα σε όλο το σώμα και συντονίζουν τις σωματικές σας λειτουργίες.

Αυτές είναι μερικές από τις σωματικές λειτουργίες που ελέγχει το ενδοκρινικό σύστημα:

• Αναπαραγωγή
• Μεταβολισμός
• Επίπεδα ενέργειας
• Ανάπτυξη του σώματος
• Κύκλος του ύπνου
• Στρες
• Διάθεση
• Ομοιόσταση

Οι ορμόνες είναι ισχυρές χημικές ουσίες, επομένως ακόμη και μικρές ανισορροπίες μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στο σώμα.

Ορμόνες και ψυχική υγεία

Αν και υπάρχουν διάφοροι τύποι ορμονών, υπάρχουν μερικές από τις ορμόνες που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της ψυχικής υγείας:

Ντοπαμίνη: Η ντοπαμίνη ελέγχει πολλές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της κίνησης, της μνήμης, της προσοχής, της μάθησης και των κέντρων ευχαρίστησης και ανταμοιβής στον εγκέφαλο. Τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο συνδέονται με καταστάσεις υγείας όπως η νόσος του Πάρκινσον, το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και η ΔΕΠΥ.

Κορτιζόλη: Η κορτιζόλη παίζει σημαντικό ρόλο στην απόκριση του σώματός σας στο στρες. Όταν αντιμετωπίζετε μια δύσκολη κατάσταση, η κορτιζόλη θέτει το σώμα σας σε εγρήγορση.

Σεροτονίνη: Η σεροτονίνη επηρεάζει τη διάθεση, τη λίμπιντο και τον ύπνο. Πολλά φάρμακα που θεραπεύουν καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως το άγχος, η κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης στοχεύουν στην αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης στον εγκέφαλό σας.

Αδρεναλίνη: Η αδρεναλίνη, επίσης γνωστή ως επινεφρίνη, είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδιά σας, για να σας βοηθήσει να προετοιμαστείτε για στρεσογόνες ή επικίνδυνες καταστάσεις. Επειδή αυτή η διαδικασία συμβαίνει τόσο γρήγορα, είναι γνωστή ως έκρηξη αδρεναλίνης.

Όταν ο εγκέφαλός σας ανιχνεύει μια σωματικά ή συναισθηματικά απειλητική κατάσταση, ενεργοποιεί την απελευθέρωση ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, προκειμένου να δώσει στο σώμα σας πρόσθετους πόρους που μπορεί να χρειαστεί για να αντέξει. Αυτή η έκρηξη ορμονών πυροδοτεί άλλες φυσιολογικές διεργασίες που έχουν σχεδιαστεί για να σας βοηθήσουν να επιβιώσετε, όπως:

*Απελευθέρωση της αποθηκευμένης γλυκόζης στο συκώτι και σε άλλα μέρη του σώματος, δίνοντας μια έκρηξη ενέργειας

*Αύξηση του καρδιακού σας ρυθμού, ώστε οι μύες, ο εγκέφαλος και άλλα ζωτικά όργανα να λαμβάνουν πρόσθετο αίμα

*Διεύρυνση των αεραγωγών στους πνεύμονές σας και αύξηση της ταχύτητας της αναπνοής σας, ώστε να λαμβάνετε όσο το δυνατόν περισσότερο οξυγόνο

Μια μικρή ποσότητα άγχους μπορεί να είναι χρήσιμη, επειδή μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τον κίνδυνο ή να μην ενδώσετε στην αναβλητικότητα ή την τεμπελιά. Όταν ο εγκέφαλός σας αισθάνεται ότι η δύσκολη κατάσταση έχει περάσει με ασφάλεια, το παρασυμπαθητικό νευρικό σας σύστημα αναλαμβάνει και σας ηρεμεί, επιτρέποντας στο σώμα σας να ξεκουραστεί.

Ωστόσο, αν βιώνετε χρόνιο στρες, αυτή η ορμονική απόκριση μπορεί να γίνει επιβλαβής, θέτοντάς σας σε κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων υγείας όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτης, δερματικά προβλήματα και διαταραχές της εμμήνου ρύσεως. Ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη μπορούν επίσης να σας προκαλέσουν νευρικότητα, πανικό ή ταραχή. Εκτός από τις σωματικές συνθήκες υγείας, το χρόνιο στρες μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη και άγχος.

Πώς το άγχος επηρεάζει το ενδοκρινικό σύστημα

Ενώ το ενδοκρινικό σύστημα είναι μέρος της απόκρισής σας στο στρες, επηρεάζεται επίσης από αυτό. Ο απώτερος στόχος του ενδοκρινικού συστήματος είναι να διατηρήσει μια ισορροπημένη κατάσταση ορμονών στο σώμα. Όταν είμαστε αγχωμένοι και χάνεται η ισορροπία, οι ενδοκρινείς αδένες πρέπει να δουλέψουν πιο σκληρά για να την αποκαταστήσουν. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων ορμονικής ανισορροπίας, μπορεί να αντιμετωπίσετε διάφορες σωματικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων ψυχικής υγείας.