Παιδιά και καλοκαιρινές ωτίτιδες: Πώς προλαμβάνονται

Διανύουμε την εποχή, που τα περισσότερα παιδιά απολαμβάνουν τις διακοπές τους, κάνοντας μπάνια στη θάλασσα ή σε κάποια πισίνα. Όμως κάποιες φορές οι βουτιές, οι «κωλοτούμπες», οι «πατητές» και τα μακροβούτια καταλήγουν στον γιατρό ή ακόμη και στο νοσοκομείο, με την ανησυχία να «χτυπάει κόκκινο» και τα γέλια να γίνονται κλάματα. Αιτία ο πόνος στο αυτί, που μόνο όποιος τον έχει περάσει μπορεί να καταλάβει πόσο έντονος είναι.

«Το αυτί είναι ένα ευάλωτο όργανο, ακριβώς λόγω της ανατομίας του, και οι φλεγμονές είναι συχνές το καλοκαίρι, ιδιαίτερα η εξωτερική ωτίτιδα» όπως αναφέρει η  Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής - Τραχήλου, ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης των νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ κ. Ανατολή Παταρίδου και προσθέτει:

«Η εξωτερική ωτίτιδα είναι μια φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου, που εμφανίζεται με οίδημα (πρήξιμο), ωτόρροια (έκκριση δύσοσμου υγρού), ερυθρότητα, έντονο πόνο ακόμη και κατά τη μάσηση, αίσθημα κνησμού και δυσκολία στην ακοή. Στο νερό, βλέπετε, τα μικρόβια και οι μύκητες αναπτύσσονται πιο εύκολα, γιατί βρίσκουν πιο πρόσφορο περιβάλλον. Επιπλέον την κατάσταση επιβαρύνει και η αυξημένη εφίδρωση λόγω της ζέστης, που έχει ως αποτέλεσμα το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου να βρέχεται αρκετά».

Πώς ξεκινάει

Αυτό, που πολλοί γονείς, ξεχνάνε, είναι ότι συστήνεται ο καθαρισμός των αυτιών πριν από τις διακοπές από τον ωτορινολαρυγγολόγο. Για τα παιδιά, μάλιστα, τα οποία έχουν λιπαρό δέρμα και μαζεύουν πολύ κερί στα αυτιά, ο τακτικός καθαρισμός είναι απαραίτητος, καθώς με την συχνή και πολύωρη επαφή με το νερό, το κερί φουσκώνει, πιέζει και ενοχλεί.

«Αυτό έχει ως συνέπεια να ξεκινήσει φαγούρα στην περιοχή, πόνος, βουητό, ακόμη και μια ήπια ζαλάδα και σε πολλές περιπτώσεις τα αυτιά βουλώνουν. Το παιδί, λοιπόν, σε μια προσπάθεια να νιώσει ανακούφιση, αρχίζει ασυνείδητα να πειράζει το αυτί του με το δάχτυλο, με μπατονέτες ή με άλλα αιχμηρά αντικείμενα -που είναι ό,τι χειρότερο, δεν αντενδείκνυνται απλώς- και λίγο αργότερα εμφανίζονται οι εξωτερικές ωτίτιδες», υπογραμμίζει η ειδικός.

Η ώρα του γιατρού

Όταν υπάρχουν αυτά τα συμπτώματα, συστήνεται η εξέταση του παιδιού από ωτορινολαρυγγολόγο. Η έγκαιρη διάγνωση προλαβαίνει τα χειρότερα, αφού μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση με απλά παυσίπονα ή με σταγόνες και αποφυγή του νερού για περίπου 10 ημέρες.

«Δεν αγνοούμε τον πόνο. Είναι το «μήνυμα» του οργανισμού, ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο γιατρός θα καθαρίσει τον έξω ακουστικό πόρο από το υγρό και πιθανώς θα λάβει δείγμα για καλλιέργεια, η οποία θα αποκαλύψει την αιτία της φλεγμονής. Επίσης θα ελέγξει μήπως υπάρχει ρήγμα στο τύμπανο, για να χορηγήσει ωτικές σταγόνες. Γενικά η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει αντισηπτικές, αντιβιοτικές ή αντιμυκητιασικές σταγόνες ή και αντιβιοτικό φάρμακο από το στόμα, αν αυτό κριθεί απαραίτητο», αναφέρει η κ. Παταρίδου.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις εξωτερικής ωτίτιδας, όταν, δηλαδή, ο πόρος έχει κλείσει, ο γιατρός μπορεί να τοποθετήσει στην περιοχή ένα μικρό, ειδικό σφουγγάρι, το οποίο θα εμποτίζεται με τις σταγόνες.

Προλαμβάνεται η εξωτερική ωτίτιδα;

Η εύκολη λύση θα ήταν να μπει απαγορευτικό στις βουτιές, προκειμένου να μην υπάρχουν αυτά τα προβλήματα, κάτι, ωστόσο, που θα χάλαγε τη διασκέδαση των παιδιών. Τι γίνεται, όμως, με τις βουτιές στα βαθιά;

Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, αυτές κάποιες φορές δημιουργούν πρόβλημα στα αυτιά ή στους παραρρινίους κόλπους (τα ιγμόρεια και τους μετωπιαίους κόλπους), αν υπάρχει κάποιος εσωτερικός ερεθισμός, αν είμαστε «μπουκωμένοι» ή, απλά, λόγω ανατομικής κατασκευής.

Η κ. Παταρίδου εξηγεί τι μπορεί να γίνει, ώστε να προληφθεί η εξωτερική ωτίτιδα:

• Καθαρισμός των αυτιών από ωτορινολαρυγγολόγο ιδανικά τον Μάιο, για να αποφευχθούν τυχόν επιμολύνσεις.
• Μία πιο εξειδικευμένη εξέταση είναι απαραίτητη για όσους κάνουν καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα ή βουτάνε σε βαθιά νερά. Σε αυτή την περίπτωση ο γιατρός θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στο ρινικό διάφραγμα και δεν είναι φραγμένη η λεγόμενη ευσταχιανή σάλπιγγα, η οποία ξεκινά από τη μύτη και βοηθά στον «εξαερισμό» των αυτιών.
• Δεν ξύνουμε τα αυτιά μας με οτιδήποτε, δεν τα τραυματίζουμε.
• Προσέχουμε στο λούσιμο, καθώς ελλοχεύει κίνδυνος φλεγμονών στα αυτιά, λόγω διαταραχής του pH.
• Εάν λουζόμαστε ή κολυμπάμε κάθε μέρα, μπορούμε να ρίχνουμε λίγο άσπρο καθαρό οινόπνευμα στα αυτιά – προσφέρει προστασία και «τραβά» την υγρασία (αρκεί να μην υπάρχει ρήξη τυμπάνου).
• Φοράμε σκουφάκι θαλάσσης ή ειδικές ωτοασπίδες, τις οποίες τοποθετούμε σωστά, για την αποφυγή τραυματισμών.
• Δεν ψαλιδίζουμε τις τρίχες στον έξω ακουστικό πόρο, μπορεί να τραυματίσουμε το σημείο.
• Αποφεύγουμε τις έντονες εναλλαγές της θερμοκρασίας, καθώς μπορεί να επιβαρύνουν μια φλεγμονή.
• Κολυμπάμε μόνο σε καθαρά νερά.
• Πάντα στεγνώνουμε καλά τα αυτιά μας μετά το μπάνιο, αλλά λέμε όχι στη χρήση μπατονέτας, που μπορεί πολύ εύκολα να προκαλέσει τραυματισμό.
• Δεν βάζουμε σταγόνες λάδι μέσα στο αυτί. Αν η ενόχληση προέρχεται από την κυψελίδα, που έχει φουσκώσει, με το λάδι θα φουσκώσει ακόμη περισσότερο και η ενόχληση θα γίνει έως αφόρητη.

«Εάν, παρόλα αυτά, βουλώσει το αυτί μας, καλό θα είναι τις επόμενες ημέρες να αποφύγουμε να βουτήξουμε στο νερό το κεφάλι μας, για να μην επιδεινωθεί το βούλωμα. Όταν θα ξαναμπούμε στο νερό, μια καλή λύση είναι να φράξουμε το αυτί με ένα βαμβάκι, που θα το έχουμε εμποτίσει σε βαζελίνη, για να μην επιτρέψει στο νερό να εισέλθει στον ακουστικό πόρο», καταλήγει η κ. Ανατολή Παταρίδου.