Προβλήματα υγείας που συνδέονται με τα πολύωρα ταξίδια

Καλοκαίρι σημαίνει διακοπές και διακοπές για πολλούς συμπολίτες μας ίσον πολύωρα ταξίδια με αυτοκίνητο, τρένο ή αεροπλάνο και μετάβαση σε απομακρυσμένα χωριά ή εξωτικούς προορισμούς. Τα προβλήματα υγείας, ωστόσο, που συνδέονται με τα πολύωρα ταξίδια δεν λείπουν και τα μέτρα πρόληψης είναι απαραίτητα.

Θρόμβοι αίματος

Η θρομβοφλεβίτιδα εμφανίζεται όταν σχηματίζεται θρόμβος αίματος σε φλέβες του σώματος, συνήθως στο πόδι. Κατά την πολύωρη ακινησία στο τρένο, αυτοκίνητο ή αεροπλάνο, το αίμα λιμνάζει στα κάτω άκρα, η απρόσκοπτη ροή μέσω των φλεβών ενδέχεται να διαταραχτεί με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβου. Η κατάσταση μπορεί να γίνει πολύ σοβαρή εάν δημιουργηθεί τοπικά φλεγμονή ή ο θρόμβος αποσπαστεί και μετακινηθεί στους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή). Τα συμπτώματα της φλεγμονής περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, ερυθρότητα, αύξηση της τοπικής θερμοκρασίας, ενώ η πνευμονική εμβολή εμφανίζεται ως δυσκολία αναπνοής, πόνος στο στήθος, αιμόπτυση, ταχυκαρδία, πτώση αρτηριακής πίεσης ή λιποθυμία.

Καταστάσεις που αυξάνουν την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβου είναι η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, το οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό θρόμβων αίματος, η

Θρομβοκυττάρωση, η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, νοσηλεία ή τραυματισμός, η χρήση αντισυλληπτικών ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η παχυσαρκία, η προχωρημένη ηλικία, ο καρκίνος, χρόνιες ιατρικές καταστάσεις που διαταράσσουν την απρόσκοπτη κυκλοφορία αίματος ή την πηκτικότητα του αίματος όπως είναι η  συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Η πιθανότητα αυξάνει σημαντικά σε πολύωρα ταξίδια άνω των τεσσάρων ωρών.

Πρόληψη

• Αποφεύγετε να παραμένετε στάσιμος στην ίδια θέση. Εάν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο, κάντε συχνές στάσεις για να ξεμουδιάσετε και να περπατήσετε. Εάν  ταξιδεύετε με αεροπλάνο και εφόσον είναι εφικτό, περπατήστε στο διάδρομο κάθε 2-3 ώρες.
• Εάν είστε συνοδηγός στο αυτοκίνητο ή ταξιδεύετε με λεωφορείο, τρένο ή αεροπλάνο, τεντώνετε και αλλάζετε συχνά τη θέση των ποδιών σας ενώ κάθεστε. Υψώνετε και χαμηλώνετε τις φτέρνες σας ενώ κρατάτε τα δάχτυλα των ποδιών σας στο πάτωμα και αντιστρόφως υψώνετε και χαμηλώνετε τα δάχτυλα των ποδιών σας ενώ κρατάτε τις φτέρνες σας στο πάτωμα, συχνά σε περιοδική βάση.
• Χρησιμοποιήστε φαρμακευτικές κάλτσες συμπίεσης ειδικά σχεδιασμένων για πολύωρη οδήγηση και πολύωρα αεροπορικά ταξίδια εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Αυτές οι ειδικές κάλτσες ασκούν πίεση στους μυς των ποδιών και βοηθούν τη φλεβική επαναφορά του αίματος από τα πόδια στην καρδιά.

Μυοσκελετικά προβλήματα

Η παρατεταμένη ακινησία μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και καταπόνηση στους μυς, τις αρθρώσεις και τη σπονδυλική στήλη σας. Η παρατεταμένη οδήγηση μπορεί να συμβάλει σε πόνους στη μέση, δυσκαμψία στον αυχένα και πονοκεφάλους τάσης. Είναι σημαντικό εκτός από τακτικά διαλείμματα, να έχετε το κάθισμα και το τιμόνι σας σωστά ρυθμισμένα, ώστε να προάγεται η καλή στάση του σώματος. Εάν είστε συνοδηγός σε συμβατικά αυτοκίνητα αποφεύγετε να κοιμάστε κατά την οδήγηση. Η μείωση του μυϊκού τόνου του σώματος κατά τον ύπνο, σας εκθέτει σε αυξημένο κίνδυνο καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης και γενικότερα του μυοσκελετικού σας συστήματος σε περίπτωση τρανταγμάτων από πτώση σε λακκούβες, αλλά και αυξημένο κίνδυνο βλάβης σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος.

Τροχαία ατυχήματα

Οι τραυματισμοί από τροχαία είναι η κύρια αιτία θανάτου για παιδιά και νεαρούς ενήλικες ηλικίας 5-29 ετών. Κατά το πολύωρο ταξίδι, η κόπωση του οδηγού αποτελεί παράγοντα που αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης τροχαίου ατυχήματος. Η αύξηση της μέσης ταχύτητας σχετίζεται άμεσα τόσο με την πιθανότητα να συμβεί σύγκρουση όσο και με τη σοβαρότητα των συνεπειών της σύγκρουσης και συχνά στο πολύωρο ταξίδι, ο οδηγός ασυνείδητα αυξάνει τις ταχύτητες λόγω κούρασης και ανυπομονησίας να προσεγγίσει το στόχο του ταξιδιού.

Εκτός από την ταχύτητα, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και οποιασδήποτε ψυχοδραστικής ουσίας, η οδήγηση κατά τη νύχτα, η έλλειψη συμμόρφωσης σε μέτρα ασφαλείας (αυτοκίνητα που δεν έχουν κάνει το προγραμματισμένο service, μη χρήση ζωνών ασφαλείας), η έλλειψη επαρκούς ξεκούρασης και ύπνου κατά τις ημέρες που προηγούνται του ταξιδιού, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος που οδηγεί σε θάνατο ή σοβαρούς τραυματισμούς και πρέπει να αποφεύγονται.

Σύνδρομο jet lag

Στο σύνδρομο jet lag, εμφανίζεται αϋπνία κατά τα αεροπορικά ταξίδια μεταξύ διαφορετικών ζωνών. Το σύνδρομο αρκετές φορές συνοδεύεται από υπνηλία κατά την ημέρα και γαστρεντερικά ενοχλήματα. Ο ταξιδιώτης δεν μπορεί να κοιμηθεί την νύχτα, παρουσιάζει νυχτερινές αφυπνίσεις ή κακή ποιότητα ύπνου. Το σύνδρομο είναι παροδικό, διαρκεί συνήθως 2-15 ημέρες ανάλογα με τον αριθμό των γεωγραφικών ζωνών που διανύθηκαν, την κατεύθυνση του ταξιδιού, την ηλικία του ταξιδιώτη και το πόσο ευπροσάρμοστος είναι ο ενδογενής βηματοδότης του ταξιδιώτη, στη μεταβολή του περιβαλλοντικού κύκλου ημέρας/ νύχτας κατά το ταξίδι. Περιστασιακά, το σύνδρομο μπορεί να εμμείνει επί πολλές εβδομάδες. Η αποφυγή στέρησης ύπνου κατά τις ημέρες που προηγούνται του ταξιδιού, ο ύπνος μικρής διάρκειας το απόγευμα πριν τα ολονύχτια ταξίδια, η φωτοθεραπεία κατά τη διάρκεια της ημέρας στον τόπο άφιξης (π.χ. παραμονή σε εξωτερικό χώρο με ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι σε σκοτεινό δωμάτιο ξενοδοχείου) και ειδικά φάρμακα θα βοηθήσουν τον ενδογενή κιρκαδιανό βηματοδότη σας να προσαρμοστεί, στο νέο κύκλο ημέρας/ νύχτας που υφίσταται κατά την αλλαγή των μεσημβρινών.

Αφυδάτωση-ουρολοιμώξεις

Η έλλειψη νερού μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν ο σώμα είτε λόγω αυξημένων απωλειών είτε λόγω ελαττωμένης πρόσληψης δεν έχει αρκετό νερό για να επιτελέσει  τις συνήθεις λειτουργίες του. Η αφυδάτωση είναι συχνή σε πολύωρα οδικά ταξίδια σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, όταν ο ταξιδιώτης δεν έχει μεριμνήσει για επαρκή εφοδιασμό του με νερό ή όταν τα κλιματιστικά συστήματα του οχήματος δεν είναι σε καλή κατάσταση. Η κατάσταση περιπλέκεται και από αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ουρολοίμωξης από ανεπαρκή κένωση ουροδόχου κύστης όταν ο ταξιδιώτης αγνοεί σταθερά την έπειξη για ούρηση στα πολύωρα ταξίδια.