Το θέμα της αυτοφροντίδας πάει στον ΟΗΕ

Στο επίκεντρο της μελλοντικής συνόδου του ΟΗΕ που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2023 αναμένεται να βρεθεί η αυτοφροντίδα. Η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακοποιών (FIP) που εκπροσωπεί πάνω από τέσσερα εκατομμύρια φαρμακοποιούς και επιστήμονες του φαρμακευτικού κλάδου, είναι ένας από τους πολλούς υπογράφοντες ανοιχτής επιστολής που καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν την αυτοφροντίδα ως προσέγγιση για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας.

Η αυτοφροντίδα υποστηρίζει την επίτευξη και των οκτώ συστάσεων που προσδιορίζονται στην Ατζέντα Δράσης UHC2030 και θα πρέπει να ενσωματωθεί στα πλαίσια και τις δραστηριότητες της καθολικής κάλυψης υγείας (UHC) σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, αναφέρει η επιστολή. Σε αυτήν, τα κράτη μέλη καλούνται να αναγνωρίσουν την αξία της αυτοφροντίδας στη Σύνοδο του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2023.

Μέσω της επιστολής  διεθνείς οργανισμοί καλούν τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν και να υποστηρίξουν τον ζωτικό ρόλο της αυτοφροντίδας στην επίτευξη της υγείας για όλους.

Η αυτοφροντίδα – η ικανότητα των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων να διαχειρίζονται την υγεία και την ευημερία τους με ή χωρίς την υποστήριξη ενός παρόχου υγειονομικής περίθαλψης – είναι μια αναμφισβήτητη πτυχή της ατομικής συμπεριφοράς υγείας και μια σημαντική και αυξανόμενη συνιστώσα των συστημάτων υγείας.

Οπως αναφέρεται η αυτοφροντίδα ωφελεί τους ανθρώπους και τα συστήματα υγείας με πολλούς τρόπους:

• Η αυτοφροντίδα δεν αντικαθιστά το σύστημα υγείας, αλλά εξοπλίζει τους ανθρώπους με περισσότερες επιλογές πρόσβασης στο σύστημα υγείας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ευάλωτους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των κοριτσιών, των τρανς ατόμων, των εφήβων και των νέων, των αγροτικών πληθυσμών, εκείνων που βρίσκονται σε ανθρωπιστικές καταστάσεις και των στιγματισμένων ομάδων, όπως οι άνθρωποι που ζουν με HIV και οι εργαζόμενοι του σεξ.
• Η χρήση της αυτοφροντίδας στις δυνατότητές της μπορεί να είναι ένα ισχυρό μέσο για την προώθηση της αυτονομίας με βάση το φύλο, θέτοντας τη φροντίδα στα χέρια των γυναικών και των κοριτσιών.
• Η αποτελεσματική πρακτική της αυτοφροντίδας δημιουργεί ένα ισχυρότερο και πιο αποτελεσματικό σύστημα υγείας, κάνοντας καλή χρήση των περιορισμένων πόρων και μετριάζοντας την πίεση στους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, απελευθερώνοντάς τους για τα πιο κρίσιμα καθήκοντα.

Ωστόσο, η αυτοφροντίδα είναι μια υπο-αναγνωρισμένη και ανεπαρκώς χρησιμοποιούμενη προσέγγιση για την ενίσχυση του συστήματος υγείας. Πολλές αποδεδειγμένες παρεμβάσεις – από την αυτοδιαγνωστική έως την αυτοδιαχειριζόμενη αντισύλληψη και τις ψηφιακές λύσεις – παραμένουν απρόσιτες για όσους τις χρειάζονται περισσότερο. Μόνο μέσω της υιοθέτησης κατάλληλων πολιτικών, ρυθμιστικών και χρηματοδοτικών πλαισίων μπορεί να υπάρξει πρόσβαση σε ποιοτικές, βασισμένες σε στοιχεία, αποτελεσματικές και οικονομικά προσιτές παρεμβάσεις αυτοφροντίδας για όλους.

Η αυτοφροντίδα στην Ελλάδα

Το πλαίσιο της αυτοφροντίδας στη χώρα τέθηκε επί τάπητος στην πρόσφατα πραγματοποιηθείσα ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ), με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εταιρειών-μελών του Συνδέσμου, καθώς και άλλων οργανισμών του κλάδου της Υγείας.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης παρουσιάστηκαν το όραμα, οι στόχοι και οι δράσεις του Συνδέσμου για την προαγωγή των πλεονεκτημάτων της Αυτοφροντίδας στους Έλληνες Επαγγελματίες Υγείας, τους πολίτες και τις Αρχές Υγείας, μέσω της παροχής υπεύθυνης πληροφόρησης και της υλοποίησης στοχευμένων δράσεων.

Βασικό σημείο της ημερήσιας διάταξης ήταν η παρουσίαση των πεπραγμένων του Συνδέσμου σε καθέναν από τους 4 πυλώνες δραστηριοποίησής του (Επαγγελματίες Υγείας – Αρχές Υγείας – Ασθενείς & Πολίτες – Μέλη ΕΦΕΧ), καθώς και οι θέσεις του Συνδέσμου σε καίριας σημασίας ζητήματα και πολιτικές που άπτονται του πεδίου της Αυτοφροντίδας.

Ειδικότερα, τα κύρια θέματα της συνεδρίασης αναπτύχθηκαν στους εξής άξονες:

1. Επικοινωνία του νέου στρατηγικού πλάνου του ΕΦΕΧ που έχει ως στόχο να οδηγήσει την «επόμενη ημέρα» της Αυτοφροντίδας στην Ελλάδα, και συμπεριλαμβάνει τη συνεργασία του Συνδέσμου με όλα τα εμπλεκόμενη μέρη (Αρχές Υγείας, Φαρμακοποιούς και Φαρμακοβιομηχανία).
2. Θεσμοθέτηση του όρου «Αυτοφροντίδα» όπως αυτός ορίζεται τόσο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και από το ΕΦΕΧ.
3. Συνεργασία με την κοινότητα των φαρμακοποιών για την εκπαίδευσή τους πάνω στην παροχή υπηρεσιών Αυτοφροντίδας στο φαρμακείο.
4. Παρουσίαση εκπαιδευτικού προγράμματος με αντικείμενο την Αυτοφροντίδα, το οποίο απευθύνεται στα στελέχη φαρμακευτικών οργανισμών, καθώς και την αναζήτηση πιθανών συνεργασιών.
5. Συνέχιση υλοποίησης των πρωτοβουλιών ενημέρωσης του κοινού για την υιοθέτηση υπεύθυνων συμπεριφορών Αυτοφροντίδας, όπως η εκστρατεία «Με Φροντίζω Καλά».
6. Ψήφιση του αναθεωρημένου Κώδικα Δεοντολογίας και Αυτορρύθμισης του ΕΦΕΧ και επικοινωνία του προς το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ), με στόχο τον εξορθολογισμό των προβλημάτων που παρουσιάζονται στο τομέα της διαφημιστικής προβολής προϊόντων Αυτοφροντίδας.

Kομβικός ο ρόλος των φαρμακοποιών στην ενίσχυση της αυτοφροντίδας

Παλαιότερη έρευνα του ΙΟΒΕ, ανέφερε ότι τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. είναι το κυριότερο εργαλείο της αυτοθεραπείας και οι βασικότερες κατηγορίες είναι:

1. Φάρμακα για βήχα / κρυολόγημα - παθήσεις ανωτέρου αναπνευστικού (σιρόπια καραμέλες, κτλ)
2. Αναλγητικά και προϊόντα για τον πόνο και τον πυρετό
3. Φάρμακα για γαστρεντερικό σύστημα  και για παθήσεις όπως η διάρροια και η δυσκοιλιότητα
4. Βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής  όπως ασβέστιο και πολυβιταµινούχα
5. Φάρμακα για τη φροντίδα του δέρματος και για δερματικές παθήσεις όπως μυκητιάσεις, ερεθισμοί και τοπικές μολύνσεις σε πληγές ή στο δέρμα
6. Φάρμακα για τη φροντίδα των ματιών όπως κολλύρια και σταγόνες για τα μάτια

Την ίδια στιγμή υπάρχουν και μικρότερες κατηγορίες που αφορούν σε προϊόντα για το κυκλοφορικό, το ουροποιητικό σύστημα, τη ναυτία, τη φροντίδα της στοματικής κοιλότητας και τη διακοπή του καπνίσματος.

Σύμφωνα λοιπόν με τα ευρήματα της μελέτης:

• Κύρια πηγή ενημέρωσης των πολιτών για υπεύθυνη χρήση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. είναι οι συμβουλές του φαρμακοποιού (42%) και του ιατρού (21%)
• Οσον αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά των ΜΗΣΥΦΑ, είναι η Ασφάλεια φαρμάκου (91%), η γρήγορη δράση και αποτελεσματικότητα (88%), η συμβουλή του φαρμακοποιού (76%)
• Περίπου 6 στους 10 πολίτες συμβουλεύονται τον ιατρό και σχεδόν 8 στους 10 πολίτες συμβουλεύονται τον φαρμακοποιό
• Το 56% των πολιτών δήλωσε ότι έχει αλλάξει γνώμη για την αγορά ενός σκευάσματος ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. μετά τη συμβουλή του φαρμακοποιού
• Πάνω από 7 στους 10 πολίτες δήλωσαν ότι δεν θα επέλεγαν από μόνοι τους ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. χωρίς τη συμβουλή του φαρμακοποιού.

Πηγές:
https://www.fip.org/news?news=newsitem&newsitem=519