Euphoresis: Καινοτόμα ιδέα για την αναγέννηση καμμένων δασών από το ΑΠΘ

Ένα καινοτόμο - όσο και επίκαιρο - project που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην αναγέννηση καμένων δασικών εκτάσεων, παρουσιάζει η πολυβραβευμένη διεπιστημονική φοιτητική ομάδα «iGEM Thessaloniki». Με αυτό θα διεκδικήσει άλλη μια διάκριση στην έκτη κατά σειρά συμμετοχή της στον παγκόσμιο διαγωνισμό συνθετικής βιολογίας «iGEM Competition» που αποτελεί μία πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT.

Το «Euphoresis» (από τον συνδυασμό των ελληνικών λέξεων «ευφορία» και «γένεσις») αποτελεί την πρώτη εφαρμογή Συνθετικής Βιολογίας σε δασικές εκτάσεις, η οποία πραγματεύεται την παραγωγή ενός φυσικού πολυμερούς για να αποτρέψει φαινόμενα ερημοποίησης και διάβρωσης, και τη στοχευμένη τροποποίηση μικροοργανισμών για εμπλουτισμό του εδάφους σε θρεπτικά αναγκαία για την εξυγίανση του οικοσυστήματος μετά από μία πυρκαγιά.

Πιο αναλυτικά, η «iGEM Thessaloniki» προτείνει τη δημιουργία ενός υδρόφιλου, πολυσακχαρικού πολυμερούς σε μορφή υδρογέλης, το οποίο θα συμβάλλει στην απορροφητικότητα του νερού, καθώς και των υδατοδιαλυτών θρεπτικών στοιχείων, και θα τοποθετείται στο καμένο έδαφος. Μάλιστα, ακολουθώντας τους άξονες της Κυκλικής Οικονομίας και της Βιώσιμης Ανάπτυξης, το πολυμερές θα παράγεται από την επεξεργασία παραπροϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων και πιο συγκεκριμένα από κελύφη οστρακοειδών και φλούδες εσπεριδοειδών.

Οι ιδιότητες της υδρογέλης θα ενισχύονται με την προσθήκη ενός συνθετικού αντιμικροβιακού πεπτιδίου, παραγόμενο με τις τεχνικές της συνθετικής βιολογίας. Στο εσωτερικό του πολυμερούς θα φιλοξενείται μία μικροβιακή κοινοπραξία (consortium) επιλεγμένων στελεχών μικροοργανισμών. Επιπλέον, στο εσωτερικό του πολυμερούς θα βρίσκονται σπέρματα ενδημικών φυτών τα οποία κάτω από ευνοϊκές συνθήκες θα φυτρώνουν, δίνοντας ξανά ζωή στις καμένες δασικές εκτάσεις.

Συνάντηση με τον πρύτανη του ΑΠΘ

Τα μέλη της διεπιστημονικής φοιτητικής ομάδας ενημέρωσαν τον Πρύτανη του ΑΠΘ, καθηγητή Δημήτριο Κωβαίο, για το project, που φέτος έχει άλλη κατεύθυνση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, όταν οι προτάσεις της αφορούσαν στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών.

«Στην πορεία αυτής της αναζήτησης, βαθιά επιρροή αποτέλεσε το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών που πλήττουν κάθε χρόνο τη χώρα μας και δη οι πρόσφατες, μεγάλες πυρκαγιές σε Μάτι, Εύβοια, Πάρνηθα και Θράκη που είχαν τεράστιο οικολογικό και ανθρώπινο κόστος», ανέφεραν.

Στόχος του «Euphoresis» είναι η διάθεση στους κρατικούς φορείς, όπως π.χ. στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, στα Δασαρχεία κ.ά, ενός καινοτόμου «όπλου» για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών, απόλυτα ασφαλούς για το οικοσύστημα.

Η φετινή ομάδα αποτελείται από 18 μέλη και την απαρτίζουν από το ΑΠΘ οι προπτυχιακοί φοιτητές από το Τμήμα Βιολογίας Μάρκος Μαθιουδάκης, Αγγελική - Μαρία Παπαπάνου, Ασημένια Ιωαννίδου και Στέφανος Αναγνωστόπουλος, από το Τμήμα Χημείας Αγγελική - Αργυρή Σαββοπούλου-Τζακοπούλου, Ιωάννα Γερογιάννη και Μιχαέλα Βερβέρη, από το Τμήμα Ιατρικής Άρτεμις - Χρυσάνθη Σάββα και Παναγιώτα Μπάκα, από το Τμήμα Φαρμακευτικής Ραφαήλ Ανδρέου και Θέτις Τσίνογλου, από το Τμήμα Γεωπονίας Νεφέλη-Μαρία Μακρή. Επίσης, στην ομάδα συμμετέχουν από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης η Σουλτάνα Δεληζήση και από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος η Νίκη Ευσταθίου. Εκπαιδευτές της ομάδας είναι από το Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ η δρ Κωνσταντίνα Ψαθά και από το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ ο Χρήστος Γιαννακόπουλος.

Κύριος επιστημονικός υπεύθυνος της ομάδας είναι, για τρίτη χρονιά, ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ και Συντονιστής της διεπιστημονικής ομάδας Λειτουργικής Πρωτεϊνωματικής Ανάλυσης και Βιολογίας Συστημάτων (FunPATh, ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ), Μιχάλης Αϊβαλιώτης και συν-υπεύθυνος είναι ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας, Διευθυντής του Τομέα Βοτανικής και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Cyanolab του ΑΠΘ Σπύρος Γκέλης.

Ο διαγωνισμός

Ο Διαγωνισμός «iGEM Competition» ξεκίνησε το 2003 ως πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT και έκτοτε διοργανώνεται κάθε χρόνο στη Βοστώνη των ΗΠΑ, υπό την αιγίδα του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος «iGEM Foundation. Ο Διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί φέτος τον Νοέμβριο του 2023, στο Παρίσι. Ο Διαγωνισμός αποτελεί πλέον θεσμό και έχει αναδείξει πολλές σημαντικές εξελίξεις, επιστημονικές δημοσιεύσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις.