Μειωμένες κατά 60% οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων από τις αρχές του έτους

Μπορεί οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση από τις αρχές του έτους φτάνοντας σύμφωνα με εκτιμήσεις το 60%, όμως οι ελλείψεις σκευασμάτων παραμένουν καθημερινότητα για τον ασθενή.

Την ίδια στιγμή  κάποιοι αναρωτιούνται πώς ερμηνεύεται ετυμολογικά ο όρος έλλειψη. Σκευάσματα που απουσιάζουν από την αγορά (ανεξαρτήτου χρονικού διαστήματος) ή σε αυτά περιλαμβάνονται και τα σκευάσματα που ο ασθενής δεν βρίσκει στο φαρμακείο της γειτονιάς του και αναγκάζεται να μεταβεί σε άλλο φαρμακείο και αν είναι τυχερός θα βρει;

Να θυμίσουμε ότι τον Μάρτιο (2023), περίοδο που οι ελλείψεις ήταν στο "βαθύ κόκκινο", έρευνα εκτιμούσε ότι οι φαρμακοποιοί -που έχουν τις επαφές με συναδέλφους, τις συνεργασίες τους με τις φαρμακαποθήκες και τις εταιρείες κ.λπ.κλπ.- σπαταλούσαν σχεδόν μισή μέρα σε καθημερινή βάση για να βρουν ελλειπτικά φάσματα.

Αν συμπεριληφθούν λοιπόν και τα δυσεύρετα φάρμακα, τότε λένε παράγοντες της αγοράς, δεν μιλάμε ούτε για 140 φάρμακα σε έλλειψη, ούτε για 200 σύμφωνα και με τις κατά καιρούς ανακοινώσεις του ΕΟΦ, αλλά για πάνω από 550 φάρμακα από όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες.

Και κάπου εδώ ξεκινά το μπαλάκι των ευθυνών για το ποιος τελικά έχει την ευθύνη για το απαράδεκτο αυτό φαινόμενο.

Τι αναρωτιούνται οι φαρμακαποθήκες

Από 5/1/23 βρίσκεται σε ισχύ Υπουργική Απόφαση που επιβάλλει σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα που βρίσκονται σε προσωρινή απαγόρευση εξαγωγών να πωλούνται από τα φαρμακεία μόνο με ηλεκτρονική συνταγή. Εφαρμόζεται;

Με ιατρική συνταγή δίνονται μόνο τα Ναρκωτικά και οι Αντιβιώσεις. Οταν δε εφαρμόστηκε η υποχρεωτικότητα της συνταγής στις αντιβιώσεις, υποστηρίζουν οι πηγές μας, η πτώση στις πωλήσεις τους ξεπέρασε το 70% (περιορίζοντας την σχετική δαπάνη).
Παράλληλα, αναρωτιούνται, τα στοιχεία με τα αποθέματα που έχουν καταθέσει στον ΕΟΦ μετά την εντολή του Οργανισμού έχουν ελεγχθεί; Καθώς σε αυτά αν και περιλαμβάνονται σκευάσματα με επαρκή αποθέματα για την κάλυψη των αναγκών της εσωτερικής αγοράς έχει απαγορευτεί η εξαγωγή τους.
Στελέχη από τον χώρο του χονδρεμπορίου θεωρούν σίγουρο ότι οι απαγορεύσεις παράλληλων εξαγωγών θα στεγνώσουν την όποια ρευστότητα των επιχειρήσεων του κλάδου. Οπως λέγεται, τα σκευάσματα κάτω των 10 ευρώ αντιστοιχούν στο 80% των πωλήσεων του χονδρεμπορίου και φάρμακα κάτω των 5 ευρώ στο 53% των πωλήσεών τους.

Να βρεθούν λύσεις και να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία

Η άποψη του ΣΦΕΕ από την άλλη είναι ότι η αντιμετώπιση των ελλείψεων απαιτεί πρωτίστως περισσότερη διαφάνεια στη διακίνηση των φαρμάκων σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας και κυρίως στους χονδρεμπόρους. Οπως έχει επισημάνει και σε ανακοινώσεις του ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος η  σημαντική αύξηση των αποθεμάτων των φαρμάκων, εάν δεν εξασφαλίζεται η διαφάνεια και έλεγχος  στην αλυσίδα διανομής, δεν θα μειώσει τις ελλείψεις στην χώρα μας  και θα επιφέρει δραματική αύξηση του κόστους στη βιομηχανία.
Στις προτάσεις που κατά καιρούς έχει καταθέσεις στους αρμόδιους για την αντιμετώπιση των ελλείψεων είναι και η αξιοποίηση των πολλών στοιχείων που κατατίθενται στον ΕΟΦ από τις φαρμακευτικές εταιρείες και επίσης κάθε προϊόν για το οποίο μια φαρμακευτική εταιρεία δηλώνει περιορισμένη διάθεση ή έλλειψη στη σχετική πλατφόρμα του ΕΟΦ, να τίθεται άμεσα σε απαγόρευση εξαγωγών μέχρι τη λήξη του διαστήματος έλλειψης.

Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος

Την εντατικοποίηση των ελέγχων σε όλη την αλυσίδα του φαρμάκου έχει ζητήσει και ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος δηλώνοντας παρών και δίπλα στην προσπάθεια που καταβάλλει σήμερα το Υπουργείο Υγείας να βρει λύσεις στο απαράδεκτο αυτό φαινόμενο. Ωστόσο έχει επισημάνει ότι πρέπει η νομοθεσία να εφαρμοστεί σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας διακίνησης του φαρμάκου, κάτι που σήμερα δεν ισχύει.
Παράλληλα, μεταξύ άλλων έχει καλέσει και τις Φαρμακευτικές εταιρείες που εισάγουν τα φαρμακευτικά σκευάσματα στην Ελλάδα, να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αυξήσουν τις ποσότητες των φαρμάκων που διαθέτουν στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα τώρα που τα σκευάσματα αυτά δεν μπορούν πλέον να εξαχθούν.

Διαφάνεια, αυτός είναι ο μίτος.

Αναγνωρίζοντας όλες οι πλευρές της αλυσίδας ότι οι κινήσεις που πρόσφατα εξήγγειλε το Υπουργείο Υγείας για τον έλεγχο των ελλείψεων - ηλεκτρονικό τρόπο παρακολούθησης όλης της αλυσίδας εφοδιασμού της αγοράς, πλατφόρμα ενημέρωσης ασθενών και γιατρών για τα φάρμακα που είναι σε έλλειψη -βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση δεν αρκούν.
 
Ξεκαθάρισαν δε ότι από τη στιγμή που οι λόγοι των ελλείψεων είναι πολλοί -ανεπάρκεια δραστικής ουσίας, ελλείψεις σε υλικά συσκευασίας, προβλήματα στην παραγωγή, χαμηλές τιμές, λιγότερες εισαγωγές, παράλληλο εμπόριο - καθώς το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, η αντιμετώπισή τους απαιτεί πολλές λύσεις και προς πάσα κατεύθυνση (οριζόντια και κάθετα). Την ίδια στιγμή χρειάζεται η επιτάχυνση της πλήρους ψηφιοποίησης και ενοποίησης των συστημάτων στο δημόσιο, η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών οργανισμών και βεβαίως η πρόσληψη επιπλέον καταρτισμένου προσωπικού, καθώς πολλά τμήματα όπως λέγεται είναι υποστελεχωμένα.

Λύση πρέπει να βρεθεί και με τις χαμηλές τιμές

Aπό το  2015 έως και το 2021 αποχώρησαν από την αγορά 3.973 κωδικοί από το Δελτίο Τιμών, εκ των οποίων τα 3.805, δηλαδή ποσοστό 95,8% ήταν αποζημιούμενα. Περίπου το 73% αυτών είχαν τιμή κάτω από 50 ευρώ.

Αναλυτικότερα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο διεγράφησαν από το Δ.Τ.

1) 1561 κωδικοί με τιμή χαμηλότερη των 10 ευρώ
2) 667 κωδικοί με τιμή από 10 ευρώ μέχρι 20 ευρώ
3) 269 κωδικοί με τιμή από 20 ευρώ μέχρι 30 ευρώ
4) 167 κωδικοί με τιμή από 30 ευρώ μέχρι 40 ευρώ
5) 113 κωδικοί με τιμή μεταξύ 40 ευρώ και 50 ευρώ
6) 1028 κωδικοί με τιμή πάνω από 50 ευρώ

Ετσι στο καλάθι των παράλληλων εξαγωγών περιλαμβάνονται και φθηνά αλλά και ακριβότερα φάρμακα. Για παράδειγμα, ένα κολλύριο που σήμερα βρίσκεται σε μακροχρόνια έλλειψη με Χ.Τ. 1,42 ευρώ πωλείται στο εξωτερικό 200% πάνω η τιμή του. Το ίδιο ισχύει και για ένα αντιεπιληπτικό με τιμή (Ελλάδα) 13 ευρώ (πωλείται με αυξημένη τιμή στο εξωτερικό 200%), και για ένα αναπνευστικό 13,4 ευρώ πωλείται πάνω κατά 60%.

Και καταλήγουν οι πηγές μας ότι λύσεις υπάρχουν και έχουν προταθεί είτε διά ζώσης, είτε με επιστολές. Αρκετές δε εξ αυτών είναι και στο ίδιο μήκος κύματος. Το ζητούμενο παραμένει η λήψη των πολιτικών αποφάσεων και η τελεσίδικη -χωρίς εξαιρέσεις- εφαρμογή τους από όλους.