Η ενιαία λίστα χειρουργείων και ο γόρδιος δεσμός της αναμονής

Στις λίστες των χειρουργικών κλινικών των δημόσιων νοσοκομείων περιλαμβάνονται σήμερα ονόματα ασθενών που εγγράφηκαν σ’ αυτές πριν από χρόνια, χωρίς να γνωρίζει κανείς αν στο μεταξύ έχουν χειρουργηθεί στον ιδιωτικό τομέα, αν ακόμη περιμένουν ή κι αν εξακολουθούν να βρίσκονται στη ζωή. Πολλά ονόματα βρίσκονται ταυτόχρονα στις λίστες δύο ή και περισσότερων νοσοκομείων, ενώ η αναμονή για κάποιον που θα ενταχθεί σήμερα για μια επέμβαση κήλης μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα δύο χρόνια. Η περίοδος της πανδημίας επιδείνωσε ένα ήδη μεγάλο πρόβλημα, που σήμερα μοιάζει με γόρδιο δεσμό.

Η ενιαία λίστα χειρουργείων, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΗΔΙΚΑ, που προωθεί το υπουργείο Υγείας φιλοδοξεί να μειώσει τους χρόνους αναμονής και να βελτιώσει την εξυπηρέτηση των ασθενών.

Μιλώντας στο iatronet.gr ο καθηγητής Χειρουργικής στην Ε Χειρουργική Κλινική του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Απόστολος Καμπαρούδης (φωτογραφία), αναφέρει πως η επιχειρούμενη παρέμβαση κινείται στη σωστή κατεύθυνση ως προς τη σύλληψη και τις προθέσεις. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός για το κατά πόσο μπορεί να λύσει το πρόβλημα, αν δεν εξασφαλιστούν κάποιες απαραίτητες προϋποθέσεις, με πρώτη την στελέχωση των χειρουργείων με προσωπικό.

«Θα μπορέσει να υπάρξει το προσωπικό που διεκπεραιώσει τη λίστα; Πώς θα λειτουργήσει αν δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι και νοσηλευτικό προσωπικό στα χειρουργεία, αλλά το απαραίτητο προσωπικό στις κλινικές;», διερωτάται.

Αναμονές από το 2019

Περιγράφοντας την σημερινή εικόνα στα νοσοκομεία, ο κ.Καμπαρούδης αναφέρει πως στις χειρουργικές λίστες βρίσκονται εκκρεμή περιστατικά προ πανδημίας. «Ένα περιστατικό από το 2019 μπορεί στο μεταξύ να έχει χειρουργηθεί, μπορεί και όχι, ή μπορεί και να μη βρίσκεται στη ζωή», λέει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως υπάρχουν και διπλοεγγραφές ή και τριπλοεγγραφές. "Ειδικά αυτός που πάει στα εξωτερικά ιατρεία, μπορεί να έρθει εδώ, να τον γράψουμε εμείς στη λίστα, και ταυτόχρονα να έχει κλείσει ραντεβού και στο ΑΧΕΠΑ και στο Παπαγεωργίου, άρα να είναι γραμμένος σε όλα τα νοσοκομεία". Απαιτείται επικαιροποίηση των λιστών, όπως αναφέρει, η οποία πρέπει να γίνει από τις γραμματείες των χειρουργείων και όχι από τους γιατρούς.

Το ισχύον καθεστώς με την κατηγοριοποίηση των μη εκτάκτων περιστατικών ως προς το βαθμό του επείγοντος και τους αντίστοιχους χρόνους εξυπηρέτησης στις λίστες των νοσοκομείων είναι αδύνατο να εφαρμοστεί. "Κανένας δεν είναι δυνατό να χειρουργηθεί σε 2 εβδομάδες, 20 μέρες ή 1,5 μήνα ανάλογα με την κατηγορία, όπως προβλέπει το ΦΕΚ", ξεκαθαρίζει ο καθηγητής, σημειώνοντας πως κάποιος που εντάσσεται σήμερα στη λίστα μπορεί να περιμένει ως και δύο χρόνια.

Στην Ε' Χειρουργική Κλινική του Ιπποκράτειου εξυπηρετούνται μετά βίας τα έκτακτα και επείγοντα χειρουργεία, με τα προγραμματισμένα να γίνονται μόνο μια φορά την εβδομάδα. Το γεγονός αυτό έχει επίπτωση και στην εκπαίδευση των ειδικευόμενων, λέει ο καθηγητής, θέτοντας μια ακόμη σοβαρή παράμετρο. "Οι ειδικευόμενοι εκπαιδεύονται πλημμελώς. Όταν θα αρχίσει η γενιά αυτή να βγαίνει προς τα έξω τι θα αποδώσει";

Ποιος θα διεκπεραιώσει τα χειρουργεία;

Ο κ. Καμπαρούδης αναμένει να ενημερωθεί για τις προθέσεις του υπουργείου Υγείας ως προς τον τρόπο διεκπεραίωσης των επεμβάσεων που θα περιληφθούν στην ενιαία λίστα. "Το υπουργείο θέλει δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα;", ρωτά και προσθέτει πως "αν θέλει να διεκπεραιώσει τη λίστα στα δημόσια νοσοκομεία είναι απαραίτητο να τα ενισχύσει με προσωπικό. Αν, από την άλλη, θέλει να κάνει συμφωνία με ιδιωτικές κλινικές και τα περιστατικά να χειρουργούνται σε αυτές με ένα διπλάσιο κόστος σε σχέση με το δημόσια, είναι επίσης δικό του θέμα και μπορεί να το κάνει, όπως έγινε στην COVID που ο ιδιωτικός τομέας είδε άσπρη μέρα".

Η στελέχωση του δημόσιου τομέα, επισημαίνει, μπορεί να εξασφαλιστεί με τη μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών που θα καταστήσει το ΕΣΥ ελκυστικό, ενώ υπάρχει και η επιλογή του locum κατά τα αγγλικά πρότυπα. "Μπορούν να έρθουν αναισθησιολόγοι από τον ιδιωτικό τομέα να δίνουν αναισθησία σε συγκεκριμένα περιστατικά, σε ορισμένη τιμή. Συζητώντας με αναισθησιολόγους έξω μου λένε πως αν τους δοθούν αυτά που παίρνουν εκεί για νοσοκομειακά περιστατικά, μπορούν να έρχονται και να βάλουν την αναισθησία στο νοσοκομείο", σημειώνει, συμπληρώνοντας: "Με τα ίδια λεφτά που θα γίνει μια επέμβαση σε ιδιωτική κλινική, θα χειρουργηθούν 10 ασθενείς στα νοσοκομεία".

Ένα πολυσύνθετο πρόβλημα

Συνοψίζοντας, ο καθηγητής του ΑΠΘ αναφέρει πως η ενιαία λίστα είναι ένα δίκαιο σύστημα ως προς τη σύλληψή του, καθώς όλοι οι πολίτες έχουν ισότιμη πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Ωστόσο, διατυπώνει επιφυλάξεις ως προς τη δυνατότητα να καταργηθούν οι λίστες ανά νοσοκομείο.

"Η λίστα δεν είναι απλή υπόθεση. Ο άρρωστος ρωτάει, μαθαίνει και επιλέγει την κλινική αλλά και τον γιατρό. Εγώ μπορεί να έχω μια λίστα που να ξεκινάει σε βάθος 2 χρόνων και άλλη κλινική να τελειώνει σε βάθος 6 μηνών. Δεν μπορεί να του πει πήγαινε χειρουργηθείς εκεί, γιατί έτσι εξισώνει τις χειρουργικές κλινικές, ανεξάρτητα από την ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας που παρέχει η κάθε μια", σημειώνει, προσθέτοντας και το πρόβλημα της ανάληψης ευθύνης σε περίπτωση επιπλοκών.

Ως προς το θέμα της δυνατότητας κάποιου να παρακάμψει τη σειρά, παρατηρεί πως η ενιαία λίστα θα μπορούσε να την περιορίσει, διευκρινίζοντας ωστόσο πως αυτό δεν γίνεται πάντα εκ του πονηρού. "Η Ιατρική είναι δυναμική, δεν είναι μια στατική κατάσταση. Μπορεί κάποιος να έχει χολή και να τον βάλουμε στην κατηγορία Ε, αλλά να πάθει κρίση χολοκυστίτιδας και να κριθεί ότι πρέπει να χειρουργηθεί εκτάκτως μέσα σε 3 - 4 μέρες", καταλήγει.