'Ατυπη πνευμονία: Ποια είναι τα συχνά αίτια

Η πνευμονία, μια οξεία φλεγμονή του πνεύμονα του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να περιχαρακώσει τον επιτιθέμενο παθογόνο μικροοργανισμό σε ανώτερα επιφανειακά στρώματα, στην  τυπική της μορφή προκαλείται από το βακτήριο Streptococcus pneumoniae, χαρακτηρίζεται από βήχα, πυρετό, πτύελα, θωρακικό άλγος ( σε ηλικιωμένα ή ανοσοκατεσταλμένα άτομα, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να απουσιάζουν) και χαρακτηριστική κατανομή της φλεγμονής κατά τις απεικονιστικές εξετάσεις του πνεύμονα, ακτινογραφία και αξονική τομογραφία θώρακος.  Σε αντίθεση με την τυπική πνευμονία που προκαλείται από βακτήρια όπως ο Streptococcus pneumoniae, η άτυπη πνευμονία προκαλείται συχνά από άλλα παθογόνα όπως Mycoplasma pneumoniae, ιούς, χλαμύδια,  Legionella pneumophila. Επιπροσθέτως σε αντίθεση με την κοινή πνευμονία η άτυπη πνευμονία εμφανίζεται συχνά με πιο ήπια συμπτώματα, ακόμη και σε υγιείς μη ηλικιωμένους και μη ανοσοκατασταλμένους ανθρώπους. Τα συμπτώματα ενδέχεται να μιμηθούν την απλή γρίπη και να αποπροσανατολίσουν τον ασθενή. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν καταρροή,  βήχα, χαμηλό πυρετό, κόπωση, πονοκέφαλο και ήπια δύσπνοια. Οι ασθενείς μπορεί να μην βιώσουν τον έντονο πόνο στο στήθος ή τον υψηλό πυρετό που συνήθως σχετίζεται με την τυπική πνευμονία. Επιπλέον, τα συμπτώματα μπορεί να αναπτυχθούν σταδιακά σε αρκετές ημέρες, οδηγώντας συχνά σε εφησυχασμό τους πάσχοντες. Επιπλοκές είναι η αιματογενής διασπορά, η πλευρίτιδα, το εμπύημα, η καρδιολογική απορρύθμιση, το άσθμα,  η μοιραία κατάληξη.

Συχνά αίτια άτυπης πνευμονίας- Αντιμετώπιση

Το Mycoplasma pneumoniae, ένας κοινός ένοχος, είναι ένα μικροσκοπικό βακτήριο που δεν έχει κυτταρικό τοίχωμα. Τα χλαμύδια πνευμονίας είναι ενδοκυττάρια βακτήρια. Η Legionella pneumophila, ένα υδατογενές βακτήριο που βρίσκεται σε μολυσμένες πηγές νερού, ενοχοποιείται επίσης σε άτυπες περιπτώσεις πνευμονίας. Οι ιοί DNA και RNA εμπλέκονται επίσης στην αιτιολογία της ιογενούς πνευμονίας. Τέτοιοι ιοί είναι οι αδενοιοί, οι κορωνοιοί, οι ιοί γρίπης, οι ιοί παραγρίπης , ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, οι ιοί ιλαράς, οι εντεροϊοί , ο ιός coxsackie , οι ρινοιοί, οι ροταϊοί, οι ρετροϊοί κ.α. H Coxiella burnetii, είναι gram-αρνητικό ενδοκυτταρικό βακτήριο.

Η σωστή ιατρική εξέταση από έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία είναι σημαντική για τον πρώιμο εντοπισμό της άτυπης πνευμονίας. Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο που την προκαλεί.

Πρόληψη

Η σωστή πρόληψη περιλαμβάνει:

1. Την εφαρμογή σωστών συνηθειών καθημερινότητας που τονώνουν το αμυντικό σύστημα και που στα υγιή άτομα περιλαμβάνουν διατροφή πλούσια σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, άσκηση, αποφυγή παθητικού και ενεργητικού καπνίσματος, διατήρηση φυσιολογικού βάρους, επαρκούς ύπνου, αποφυγή ψυχολογικών επιβαρύνσεων, αποφυγή άσκοπης λήψης φαρμάκων. Στην περίπτωση πασχόντων από χρόνια νοσήματα, απαιτείται εφαρμογή ειδικών ενδεικνυόμενων διατροφικών προγραμμάτων και προγραμμάτων καθημερινότητας ανάλογα με το είδος της χρόνιας πάθησης.

2. Την εφαρμογή σωστών γενικών κανόνων ατομικής και κοινωνικής υγιεινής, όπως:

• Να αποφεύγετε τη στενή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού. Να αποφεύγετε χώρους με συνωστισμό.
• Να ανοίγετε συχνά τα παράθυρα και να φροντίζετε για τη συχνή ανανέωση του αέρα στους χώρους όπου ευρίσκεστε. Στην περίπτωση των κλιματιστικών πρέπει να υπάρχει σωστή συντήρηση
• Να αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας που αποτελούν τις κύριες πρώτες θέσεις πιθανού εποικισμού
• Για την πρόληψη της πνευμονίας από Legionella, είναι σημαντικό να αποφύγετε την εισπνοή ομίχλης ή ατμού από μολυσμένες πηγές νερού, όπως τζακούζι, πύργοι ψύξης ή διακοσμητικά σιντριβάνια και να επιλέγετε καθαρά συστήματα διανομής νερού (π.χ. spa)
• Να μην χρησιμοποιείτε κοινόχρηστα αντικείμενα.
• Να τηρείτε μέτρα υγιεινής κατά την επαφή με ζώα. Να αποφεύγετε κρότωνες και κουνούπια.

Το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών είναι πολύ σημαντικό. Το δέρμα αποτελεί τον σημαντικότερο επιφανειακό φραγμό που διαθέτει το ανθρώπινο σώμα, για την παρεμπόδιση της εισόδου μικροβίων, ιών και τοξικών ουσιών στο εσωτερικό του σώματος. Το στόμα, οι βλεννογόνοι, οι λύσεις της συνέχειας του δέρματος λόγω τραυμάτων, αποτελούν τις πύλες, από τις οποίες ποικίλοι τοξικοί παράγοντες παρακάμπτουν τον φραγμό του δέρματος και εισέρχονται στο σώμα. Τα χέρια αποτελούν ένα βασικό μέσο με το οποίο οι ιοί και τα μικρόβια προσεγγίζουν τις ευαίσθητες πύλες του σώματος, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης τους με τις πύλες αυτές. Τα χέρια πρέπει να πλένονται συχνά με άφθονο τρεχούμενο νερό, κατά προτίμηση ζεστό, να χρησιμοποιείται καλό αντισηπτικό σαπούνι τουλάχιστον επί είκοσι δευτερόλεπτα. Δεν πρέπει να παραμελούνται οι πτυχές ανάμεσα στα δάκτυλα, η περιοχή κάτω από τα νύχια και οι καρποί. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιείτε αντισηπτικά μαντηλάκια εμποτισμένα με οινόπνευμα.

3. Τη σωστή ετήσια ιατρική παθολογική εξέταση, κατά τη διάρκεια της οποίας εντοπίζονται και αποκαθίστανται νοσήματα και παράγοντες που αλλοιώνουν τη σωστή άμυνα και πολλές φορές δεν έχουν συμπτώματα (π.χ. αύξηση σακχάρου αίματος) και εφαρμόζονται εξατομικευμένα προληπτικά μέτρα.
4. Την ενημέρωση των πολιτών, ώστε να ευρίσκονται σε αυξημένη επιφυλακή επί συμπτωμάτων λοιμώξεων, ώστε να επιτυγχάνεται ακριβής διάγνωση και την έγκαιρη παρέμβαση. Εκτός από τα συνήθη σημεία συναγερμού κοινά σε όλες στις πνευμονίες όπως είναι ο υψηλός πυρετός, η δύσπνοια, το θωρακικό άλγος, ο έντονος βήχας, η αιμόπτυση, η υποτροπή συμπτωμάτων που έχουν εισέλθει σε φάση βελτίωσης, στην περίπτωση των άτυπων πνευμονιών βασικό σημείο συναγερμού είναι τα ήπια συμπτώματα, όπως η δεκατική πυρετική κίνηση και ο βήχας, τα οποία όμως παρατείνονται πέραν του πενθημέρου που αποτελεί και την τυπική διάρκεια που χρειάζονται οι περισσότεροι παθογόνοι μικροοργανισμοί για να «κάνουν τον κύκλο τους» στον υγιή ενήλικο, που έχει καλό ανοσοποιητικό σύστημα.