Η ύπουλη και σιωπηλή χρόνια νεφρική νόσος

Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει σήμερα 850 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, εκ των οποίων το 80% με 90% δεν το γνωρίζει. Ευθύνεται για πάνω από 3,1 εκατομμύρια θανάτους το 2019, πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως βρίσκονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας (κυρίως με αιμοκάθαρση) ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού.

Η νόσος κατατάσσεται ως η 8η κύρια αιτία θανάτου, και αν δεν αντιμετωπιστεί, προβλέπεται να είναι η 5η κύρια αιτία θνητότητας μέχρι το 2040. Παρ΄ όλα αυτά δεν έχει αναγνωριστεί μέχρι σήμερα ως προτεραιότητα υγείας, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στην Ελλάδα, ένας στους δέκα ενήλικες εμφανίζει προβλήματα στη νεφρική λειτουργίας και το 10% αυτών (περίπου 100.000 άνθρωποι) εμφανίζει αρκετά σοβαρά προβλήματα. Σε εξωνεφρική κάθαρση βρίσκονται 12.000 ασθενείς και 3.000 είναι μεταμοσχευμένοι.

Σε συνέντευξη τύπου της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, ειδικοί χτύπησαν καμπανάκι για την ανάγκη μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης της ιατρικής κοινότητας, των αρμόδιων αρχών και του κοινού́ για μια νόσο ύπουλη και σιωπηλή, που δεν είναι αντιληπτή σε αρχικό στάδιο.

«Είναι δυνατό κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να εμφανίσει συμπτώματα», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Δημήτριος Πετράς, MD, PhD, Πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας και Διευθυντής του Νεφρολογικού Τμήματος του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Αθηνών.

Η ΧΝΝ είναι εξελικτική νόσος, γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωσή της είναι κρίσιμη, καθώς η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή της. Μεταξύ άλλων, απαιτείται ευαισθητοποίηση σε περιπτώσεις πρωτοεμφανιζόμενης υπέρτασης ή/και νυχτουρίας, γιατί μπορεί να συνδέονται άμεσα με νεφρική νόσο. Σχεδόν οι μισοί ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη θα εμφανίσουν νεφρική νόσο.

Ο κ.Πετράς διαπίστωσε πως υπάρχει «κενό γνώσης» των γιατρών για την ΧΝΝ και ζήτησε τον σχεδιασμό προγράμματος πρόληψης, που θα περιλαμβάνει εξετάσεις κρεατινίνης ορού, κάθαρση (clearance) κρεατινίνης, γενική ούρων και λεύκωμα ούρων.

«Οι απλές αυτές εξετάσεις έχουν αμελητέο κόστος, σε σχέση με τα 500 εκατομμύρια ευρώ που είναι το ετήσιο κόστος μόνο για τους ασθενείς τελικού σταδίου», συμπλήρωσε ο κ. Βασίλειος K. Λιακόπουλος πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού (World Kidney Day Steering Committee), καθηγητής Νεφρολογίας στο ΑΠΘ, και διευθυντής της Β’ Νεφρολογικής Κλινικής του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.

Ο ίδιος παρομοίασε τη ΧΝΝ με ένα παγόβουνο, από το οποίο εμείς βλέπουμε μόνο την κορυφή.

«Με την έγκαιρη διάγνωση, μπορούμε αν όχι να θεραπεύσουμε, τουλάχιστον να επιβραδύνουμε κατά πολύ την εξέλιξη της νόσου», τόνισε ο κ.Λιακόπουλος, μεταφέροντας και το αισιόδοξο μήνυμα προς τους ασθενείς του τελικού σταδίου πως ακόμα και αυτό το στάδιο «δεν είναι το τέλος του κόσμου, καθώς υπάρχουν επιλογές για καλή επιβίωση και καλή ποιότητα ζωής»

Η κα. Ελένη Σαμιωτάκη, υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων και Σύμβουλος Ευρωπαϊκών Θεμάτων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νεφροπαθών (ΠΟΝ) τόνισε πως το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εστιάζει στην ενημέρωση και πρόληψη της κοινωνίας, της ιατρικής κοινότητας και της πολιτείας για την υγεία των νεφρών και  για να μειωθεί η  αυξητική πορεία μιας νόσου ύπουλης και σιωπηλής που κατά κανόνα διαγιγνώσκεται στο τελευταίο της στάδιο με ότι σημαίνει αυτό για τη ζωή των ασθενών. 

«Οι νεφροπαθείς τελικού σταδίου γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή αναζήτηση μοσχεύματος για να την πολυπόθητη μεταμόσχευση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει την αυτονομία και λειτουργικότητα του ασθενή. Καθημερινά όλοι εμείς βιώνουμε τις ψυχοκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στη ζωή μας από μία νόσο που οδηγεί σε βαρύτατες αναπηρίες», είπε.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η ίδια, 100 παιδιά στην Ελλάδα έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού, ενώ 20 ως 30 υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.

«Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νεφρού 2024 έρχεται να αναδείξει το δικαίωμα των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο για ισότιμη και απρόσκοπτη πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία. Για τους ασθενείς με ΧΝΝ, η καινοτομία δημιουργεί νέες προοπτικές σχετικά με την πρόληψη ή  καθυστέρηση της νόσου, καθώς και τη μείωση των επιπλοκών της (όπως τα καρδιαγγειακά συμβάματα και η νεφρική ανεπάρκεια), παρέχοντας ποιότητα και διάρκεια ζωής», αναφέρει από την πλευρά της η κα Μαντώ Τζανετάκου Business Unit Director της Astellas Eλλάδας, που υποστήριξε την εκδήλωση.