Περιττά κιλά: Πώς συνδέονται με το ουρικό οξύ

Τα περιττά κιλά  και τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος είναι συχνά αλληλένδετα προβλήματα υγείας που μπορεί να επιδεινώσουν τους κινδύνους για την υγεία. Μηχανισμοί με τους οποίους το αυξημένο ουρικό οξύ συνδέεται με τα περιττά κιλά:

• Το ουρικό οξύ είναι ασθενές οξύ που παράγεται από τον μεταβολισμό των πουρινών. Όταν είστε υπέρβαροι, το σώμα σας τείνει να παράγει περισσότερο ουρικό οξύ και τα νεφρά σας μπορεί να δυσκολεύονται να το αποβάλλουν αποτελεσματικά. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα ουρικού οξέος μπορεί να αυξηθούν, οδηγώντας σε μια κατάσταση που ονομάζεται υπερουριχαιμία.
• Αντίσταση στην ινσουλίνη, μεταβολικό σύνδρομο

Όταν ο λιπώδης ιστός σας υπερβεί ένα κρίσιμο επίπεδο, ο οργανισμός  παράγει υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης και αυξητικού παράγοντα -1 (IGF-1) με αποτέλεσμα τη διατάραξη του μεταβολισμού. Το λιποκύτταρο με βάση τις έρευνες που έχουμε αναδύεται ολοένα και περισσότερο ως ένα σύνθετο και μεταβολικά ενεργό κύτταρο.  Ο λιπώδης ιστός παράγει υπερβολικές ποσότητες οιστρογόνων, που διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία, φλεγμονωδών ουσιών και τοξικών παραγόντων. Παρά την αυξημένη ποσότητα ινσουλίνης που κυκλοφορεί στο αίμα του, ο παχύσαρκος δεν μπορεί να επεξεργαστεί σωστά την ινσουλίνη και αναπτύσσει ινσουλινοαντίσταση. Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος στο σώμα και σε μειωμένη απέκκριση ουρικού οξέος από τα νεφρά, συμβάλλοντας στην υπερουριχαιμία. Το σάκχαρο, η χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, η αρτηριακή πίεση, είναι επίσης παράμετροι του μεταβολισμού που συχνά διαταράσσονται. Εάν είστε γυναίκα και η περίμετρος μέσης σας είναι πάνω από 87cm και εάν είστε άντρας και η περίμετρος μέσης σας είναι πάνω από 101 cm, η πιθανότητά σας να πάσχετε από γενικευμένη διαταραχή του μεταβολισμού είναι αυξημένη.

• Αρθροπάθεια

Η υπερουριχαιμία μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό κρυστάλλων ουρικού άλατος στις αρθρώσεις, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν ουρική αρθρίτιδα, μια μορφή αρθρίτιδας που χαρακτηρίζεται από ξαφνικές, έντονες κρίσεις πόνου, ερυθρότητας και ευαισθησίας στις αρθρώσεις. Το πρόβλημα συχνά αφορά αρθρώσεις των κάτω άκρων. Οι κρίσεις συχνά είναι πιο επώδυνες σε υπέρβαρους, λόγω της φθοράς που έχει υποστεί ο χόνδρος της άρθρωσης από τη μηχανική καταπόνηση, την οποία έχουν προκαλέσει τα περιττά κιλά. Εξάλλου, η  παχυσαρκία σχετίζεται με χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού σε όλο το σώμα, που μπορεί να επιδεινώσει τις φλεγμονώδεις διεργασίες στην αρθρίτιδα ενώ οι μεταβολικές διαταραχές στον οργανισμό του παχύσαρκου συνδέονται με την ανάπτυξη εκφυλιστικών αλλοιώσεων  στην άρθρωση. Τα υπέρβαρα άτομα επίσης συχνά είναι λιγότερο σωματικά δραστήρια λόγω δυσφορίας ή δυσκολίας στην κίνηση. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσκαμψία και πόνο στις αρθρώσεις.

• Καρδιοεγκεφαλικά επεισόδια

 Τόσο η παχυσαρκία όσο και η υπερουριχαιμία είναι ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για καρδιοεγκεφαλικά επεισόδια.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε:

1.     Είναι σημαντικό να φροντίζετε για την επαρκή σας ενυδάτωση

Εάν ο νεφρικός ηθμός λειτουργεί καλά και επομένως δεν υφίσταται πρόβλημα ελαττωματικής κάθαρσης λόγω κακής νεφρικής λειτουργίας, η καλή ενυδάτωση προσφέρει στα νεφρά την απαιτούμενη ποσότητα υγρών για να γίνει καλή διήθηση και διάλυση του ουρικού οξέος. Επίσης δίνεται η δυνατότητα της καλής έκπλυσης των ουροφόρων οδών ώστε να μη σχηματιστούν κρύσταλλοι και λίθοι ουρικού οξέος. Προσοχή ωστόσο, διότι εάν υπάρχει νεφρική βλάβη στον υπέρβαρο,  η υπερπροσφορά υγρών μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών, οίδημα, κυκλοφορική ανεπάρκεια, επιβάρυνση νεφρικής λειτουργίας και αύξηση ουρικού οξέος.

2.     Διακόψτε το αλκοόλ

Το αλκοόλ προκαλεί παχυσαρκία λόγω πρόσληψης κενών θερμίδων. Επιπροσθέτως ωστόσο προκαλεί αυξήσεις του ουρικού οξέος, διότι αυξάνει τη διάσπαση των νουκλεοτιδίων της αδενίνης, αυξάνει τα επίπεδα γαλακτικού οξέος στο αίμα, αυξάνει τις συγκεντρώσεις υποξανθίνης και της ξανθίνης. Η αφυδάτωση και η αλκοολική κετοξέωση προκαλούν  αυξήσεις στα επίπεδα ουρικού οξέος στον ορό. Η μπίρα, ιδιαιτέρως, αυξάνει τα επίπεδα πουρινών στο σώμα.

3.     Πρέπει να αποφεύγονται η ταχεία απώλεια βάρους και οι δίαιτες «γιο-γιο». Παρά το γεγονός ότι στην υπερουριχαιμία συνιστάται η ελάττωση του περιττού βάρους, η ένταξη σε προγράμματα δραστικής απώλειας βάρους συχνά αυξάνουν το ουρικό οξύ λόγω απελευθέρωσης μεγάλων ποσοτήτων πουρινών κατά την διάρκεια της ταχείας απίσχνασης. Θέστε ρεαλιστικούς τελικούς στόχους και προσεγγίστε τους σταδιακά.

Κατά τη διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης πρέπει να διερευνηθούν τα αίτια του υπερβολικού βάρους, τα νοσήματα που έχει προκαλέσει στον οργανισμό, να γίνει ακριβής αποτίμηση των σχετικών κινδύνων, να διερευνηθούν, εάν υπάρχουν, τυχόν βλάβες από το υψηλό ουρικό οξύ, οι οποίες δεν έχουν εμφανή συμπτώματα και να χορηγηθεί αποτελεσματική θεραπεία.