Ολική αρθροπλαστική αντίχειρα: Μία νέα θεραπευτική επιλογή

Η οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθρίτιδα είναι μία πάθηση που συμβαίνει με την ηλικία και οδηγεί στη φθορά του χόνδρου που φυσιολογικά βρίσκεται σε όλες τις κινούμενες αρθρώσεις. Οι δύο αρθρώσεις του σώματος που προσβάλλονται συχνότερα είναι το γόνατο και του ισχίο. Αρκετά συχνά επίσης προσβάλλεται και η βάση του αντίχειρα με αποτέλεσμα τον πόνο, τη δυσκαμψία και τη δυσκολία σε καθημερινές κινήσεις.

«Η αρθρίτιδα της βάσης του αντίχειρα προσβάλλει συνήθως γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών, χωρίς όμως να αποκλείονται οι άνδρες. Φαίνεται ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση (κληρονομικότητα) στην ανάπτυξη αυτής της αρθρίτιδας ενώ οι τραυματισμοί, η υπέρχρηση και τα ρευματικά νοσήματα μπορούν να την επιδεινώσουν.

Στα αρχικά στάδια υπάρχει πόνος στη βάση του αντίχειρα, ιδιαίτερα όταν πιάνουμε αντικείμενα με δύναμη όπως για παράδειγμα όταν ανοίγουμε ένα βάζο και όταν γυρνάμε το κλειδί στην κλειδαριά. Στη συνέχεια, ο πόνος επιτείνεται και επεκτείνεται σε άλλες καθημερινές κινήσεις. Συχνά υπάρχει πρήξιμο στη βάση του αντίχειρα η οποία μπορεί να φαίνεται ότι έχει φύγει από τη θέση της» εξηγεί o κ. Νικόλαος Α. Δαρλής MD, PhD, Διευθυντής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής Άνω Άκρου και Επανορθωτικής Μικροχειρουργικής στο Metropolitan Hospital, πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επανορθωτικής Μικροχειρουργικής (2021) και συνεχίζει:
«Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το στάδιο της αρθρίτιδας. Στα αρχικά στάδια η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων η και σκευασμάτων γλυκοζαμίνης ή χονδροϊτίνης μπορεί να βοηθήσει τα συμπτώματα. Αν και δεν υπάρχουν σοβαρές επιστημονικές ενδείξεις ότι τα φάρμακα αυτά σταματούν ή έστω επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης η οποία όμως διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στα πρώτα στάδια μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν νάρθηκες, φυσικοθεραπεία, εγχύσεις κορτιζόνης ή υαλουρονικού οξέος, θερμά ή ψυχρά επιθέματα.

Όταν η αρθρίτιδα είναι προχωρημένη και δεν ανταποκρίνεται στα συντηρητικά μέτρα τότε υπάρχει ένδειξη χειρουργείου. Η σταδιοποίηση γίνεται κυρίως με τις κατάλληλες απλές ακτινογραφίες. Οι χειρουργικές επιλογές που διατίθενται για την μεσαίας βαρύτητας αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Τον αρθροσκοπικό καθαρισμό της άρθρωσης με αρθροσκοπικές κάμερες 2-3 χιλιοστών και την εκτομή μέρους του αρθριτικού οστού, η οποία μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο.
• Μία άλλη επιλογή είναι η οστεοτομία να αλλάξουμε δηλαδή τον προσανατολισμό της άρθρωσης ώστε να φθείρεται πιο φυσιολογικά και
• Οι τενοντομεταφορές που σταθεροποιούν την άρθρωση

Οι ανωτέρω λύσεις είναι κατάλληλες για περιορισμένο αριθμό ασθενών με μέτρια αρθρίτιδα. Για την προχωρημένη αρθρίτιδα η πιο ευρέως διαδεδομένη και αποτελεσματική επέμβαση είναι η αφαίρεση του φθαρμένου οστού και η αντικατάστασή του με τη χρήση ενός τένοντα του ίδιου του ασθενή (αρθροπλαστική παρεμβολής τένοντα).

Η λύση αυτή διατηρεί το μήκος και τη λειτουργικότητα του αντίχειρα χωρίς πόνο, έχει όμως το μειονέκτημα ότι χρειάζεται παρατεταμένη ακινητοποίηση και ο χρόνος αποθεραπείας είναι δύο με τρεις μήνες. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα της αρθρόδεσης όπου τα φθαρμένα οστά ενώνονται μεταξύ τους. Με αυτή την λύση περιορίζεται κάπως η κινητικότητα αλλά εξαφανίζεται ο πόνος και διατηρείται η δύναμη του αντίχειρα γι’ αυτό και είναι πιο κατάλληλη για βαρείς χειρώνακτες. Το μειονέκτημα και αυτής της μεθόδου είναι ο παρατεταμένος χρόνος αποκατάστασης», διευκρινίζει.

«Την τελευταία 20ετία έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να αναπτυχθούν ολικές αρθροπλαστικές της βάσης του αντίχειρα, δηλαδή μεταλλικά και πλαστικά εμφυτεύματα όπως ακριβώς αυτά που χρησιμοποιούνται στην άρθρωση του γόνατος και του ισχίου.

Λόγω του πολύ μικρού μεγέθους της άρθρωσης οι πρώτες προσπάθειες αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα. Παρόλα αυτά, σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε νεότερα εμφυτεύματα με πάρα πολύ καλά χαρακτηριστικά, τα οποία μπορούν να αποδώσουν ανώδυνο αντίχειρα με πλήρη λειτουργικότητα για πολλά χρόνια όπως για το ισχίο και για το γόνατο. Επειδή δε ακριβώς η άρθρωση της βάσης του αντίχειρα είναι πολύ μικρή, προφανώς δεν υπάρχουν τα προβλήματα της βαρύτητας του χειρουργείου και της απώλειας αίματος που υφίστανται στις αντίστοιχες αρθροπλαστικές μεγάλων αρθρώσεων (γόνατος και ισχίου).

Το βασικό πλεονέκτημα των νέας γενιάς ολικών αρθροπλαστικών του αντίχειρα είναι η γρήγορη αποκατάσταση. Ο αντίχειρας παραμένει με μια απλή περίδεση (χωρίς νάρθηκα) για τρεις εβδομάδες, και μετά από την τρίτη εβδομάδα υπάρχει πλήρης και ανώδυνη κίνηση. Τα πλεονέκτημα αυτό κάνει αυτή την επιλογή να είναι ιδιαίτερα θελκτική για ανθρώπους σχετικά νεότερης ηλικίας και υψηλών λειτουργικών απαιτήσεων.

Θα πρέπει, όμως, να έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν προϋποθέσεις για να μπορεί να γίνει αυτό το χειρουργείο με επιτυχία και ασφάλεια και για αυτό δεν είναι όλοι οι ασθενείς με αρθρίτιδα της βάσης του αντίχειρα ιδανικοί υποψήφιοι.

Επίσης, αυτό είναι ένα τεχνικά απαιτητικό χειρουργείο το οποίο πρέπει να γίνεται μόνο από χειρουργούς χεριού καθώς μιλάμε για εμφυτεύματα της τάξης των χιλιοστών.

Συμπερασματικά θα πρέπει να εκτιμηθεί με προσοχή και εξατομικευμένα ο κάθε ασθενής και, εφόσον είναι κατάλληλος η ολική αρθροπλαστική της βάσης του αντίχειρα, αυτή μπορεί να θεραπεύσει το πρόβλημα με την ελάχιστη παρέμβαση στην καθημερινότητά του», καταλήγει ο κ. Δαρλής.