Αγώνας επιβίωσης στα νοσοκομεία της Ράφα - Η καθηλωτική μαρτυρία ενός 'Ελληνα

Ο Βασίλης Στραβαρίδης (φωτογραφία κάτω) έχει πολυετή παρουσία σε διάφορες εμπόλεμες περιοχές του πλανήτη, με πιο πρόσφατη αυτή στην πολιορκημένη Γάζα, ως επικεφαλής της επείγουσας αποστολής Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Προσκεκλημένος του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΚΕΠΥ) μίλησε για όσα βίωσε στη μαρτυρική Ράφα, σε ανοικτή εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Δημόσια Υγεία και την Πολιτική Υγείας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ. Σε μια καθηλωτική μαρτυρία μοιράστηκε εικόνες με γυναίκες να γεννούν στο πάτωμα ασφυκτικά γεμάτων νοσοκομείων και να αποχωρούν απ΄αυτά ακόμα και μισή ώρα μετά τον τοκετό, ενώ μίλησε και για τους αόρατους, ξεχασμένους ασθενείς με χρόνια νοσήματα (καρδιοπαθείς, καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς) οι οποίοι έχουν από περιορισμένη ως και μηδενική πρόσβαση στο κατεστραμμένο σύστημα Υγείας.

Με γεννήτριες και φωτοβολταϊκά

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, που βρίσκονται στη Γάζα από το 1988, παρείχαν υπηρεσίες σε χειρουργεία, αποκαταστάσεις, φυσικοθεραπείες, αντιμικροβιακή δράση κ.ά., μέχρι τον Οκτώβριο του 2023, όταν το ξέσπασμα του πολέμου, μετέβαλλε άρδην το πρόγραμμα. "Αναγκάστηκαν όλες οι ομάδες μας να μεταφερθούν σιγά σιγά από το βορά και το κεντρικό τμήμα της Γάζας στο νότιο κομμάτι, στη Ράφα, όπου έχει εγκλωβιστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και προσαρμόσαμε πάρα πολύ τις δράσεις μας", είπε.

Όσα νοσοκομεία και δομές Υγείας παραμένουν σε λειτουργία, λειτουργούν χωρίς ρεύμα, με γεννήτριες και φωτοβολταϊκά, και με παρουσία χιλιάδων πολιτών που έχουν βρει καταφύγιο μέσα και γύρω απ΄αυτά.

"Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εστιάσαμε τις προσπάθειές μας στο να επαναλειτουργήσουν 2 νοσοκομεία στην Ράφα που είχαν κλείσει και να στήσουμε υπαίθρια κάποια νοσοκομεία σε μια περιοχή της Ράφα κοντά στην παραλία, η οποία θεωρούνταν η πιο ασφαλής", ανέφερε, προσθέτοντας: "φροντίσαμε για τον εμβολιασμό των παιδιών που είχε σταματήσει καθώς και για την ψυχική υγεία του πληθυσμού, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να κοιμηθούν κι άλλοι που δεν μπορούν να φάνε. Εγκλωβισμένοι, χωρίς διέξοδο, με δυνατότητα μετακίνησης μόνο εσωτερικά της Γάζας".

Γεννήσεις στο πάτωμα

Στο νοσοκομείο των Εμιράτων στη Ράφα, το οποίο υποστηρίζει η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση, οι γεννήσεις πριν από την έναρξη του πολέμου ήταν 10-15 την ημέρα. Λόγω της τρομακτικής αύξησης του πληθυσμού ο αριθμός αυτός εκτοξεύτηκε σε 80 με 100 γεννήσεις την ημέρα, χωρίς όμως να έχει αυξηθεί η δυνατότητα υποδοχής των εγκύων γυναικών και των εμβρύων. "Οι γεννήσεις γινόταν πολλές φορές στο πάτωμα και όχι μόνο αυτό. Αναγκάζονταν στο νοσοκομείο να στέλνουν τις γυναίκες μόλις είχαν γεννήσει, μισή με μία ώρα, το πολύ δύο ώρες για όσες έκαναν καισαρική ή είχαν κάποια επιπλοκή. Δεν είχαν τη δυνατότητα να τις κρατήσουν", επισήμανε ο κ. Στραβαρίδης και πρόσθεσε: "Στήσαμε μια προσωρινή μονάδα, η οποία έγινε κανονική μονάδα - πτέρυγα στην αυλή, όπου  κρατούσαμε όλες τις γυναίκες, ανεξάρτητα πώς γέννησαν, τουλάχιστον 24 με 48 ώρες".

Οι ξεχασμένοι χρόνιοι ασθενείς

Πάνω από 230 μέρες μετά το ξέσπασμα της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα, ο μέχρι σήμερα απολογισμός καταγράφει 35.000 νεκρούς, 80.000 τραυματίες και μια εκτίμηση για πάνω από 10.000 αγνοούμενους.

Ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής αποστολής προσθέτει σε αυτούς και τα ξεχασμένα έμμεσα θύματα, τους αόρατους ασθενείς με χρόνια νοσήματα, όπως οι καρδιοπαθείς, καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, ασθενείς με διαβήτη κ.ά. "Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν ξεχαστεί γιατί τα νοσοκομεία που λειτουργούν έχουν γεμίσει", είπε.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Ηλία Κονδύλη (φωτογαφία), συνολικά 350.000 ασθενείς με χρόνια νοσήματα δεν έχουν καθόλου ή έχουν εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση στην φαρμακευτική αντιμετώπιση και σε βασικές ιατρικές διαδικασίες που χρειάζονται (π.χ. αιμοκάθαρση). Μεταξύ αυτών 225.000 άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση, 45.000 ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο, 1.100 ασθενείς υπό αιμοκάθαρση, 71.000 με σακχαρώδη διαβήτη και πολλά περιστατικά με ΧΑΠ και άσθμα. Κάθε χρόνο περίπου 2.000 άτομα (μεταξύ αυτών 120 παιδιά) διαγιγνώσκονται με καρκίνο.

Όπως προκύπτει από έρευνα διδασκόντων και φοιτητών του Τμήματος, την οποία παρουσίασε ο κ. Κονδύλης:

• Περίπου το 70% των ανθρώπων στη Γάζα πίνουν αλατισμένο ή μολυσμένο νερό (πηγη: UNWRA), με δεδομένο ότι έχει καταστραφεί το 83% των γεωτρήσεων νερού, έχει υποστεί ολική ή μερική ζημιά το 57% των υποδομών ύδρευσης - αποχέτευσης και 2 από τις 3 κύριες μονάδες αφαλάτωσης νερού είναι εν μέρει μη λειτουργικές.
• Ο μισός πληθυσμός της Γάζας (1,1 εκατομμύρια άνθρωποι) αντιμετωπίζει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια. Μεταξύ των 677.000 που βρίσκονται στα πρόθυρα του λιμού, υπολογίζεται ότι οι 15.000 είναι έγκυες γυναίκες, ενώ 1 στα 3 παιδιά έως 2 ετών υποφέρουν από υποσιτισμό.
• Στις πρώτες 200 μέρες του πολέμου καταγράφηκαν 443 επιθέσεις στο σύστημα υγείας με 723 θανάτους και 924 τραυματισμούς, ενώ επηρεάστηκαν 105 ασθενοφόρα και 101 δομές Υγείας.

Σε ό,τι αφορά τα λοιμώδη νοσήματα, έως τις 29 Απριλίου 2024 είχαν καταγραφεί:

• 851 περιπτώσεις οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων (συμπεριλαμβανομένου COVID-19).
• 378 περιστατικά διαρροϊκών συνδρομών (εκ των οποίων 106.344 σε παιδιά κάτω των 5 ετών).
• 150 περιπτώσεις οξέος ίκτερου άγνωστης αιτιολογίας.

Κατά τους επόμενους μήνες οι κύριες απειλές επιδημιών είναι πιθανό να είναι η χολέρα, η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα, ο τυφοειδής πυρετός και η ηπατίτιδα Α ή Ε και οι δερματικές λοιμώξεις (π.χ. ψώρα).

«Ακόμα κι αν σήμερα τελειώσει ο πόλεμος θα έχουμε χιλιάδες ακόμη θύματα λόγω πείνας, δίψας και λοιμωδών νοσημάτων», τόνισε ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Αλέξης Μπένος.