Καρδιολογικά νοσήματα και κορωνοϊός: Τι πρέπει να προσέχουμε

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επηρεάσει, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, πάνω από 600 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, μέχρι στιγμής.
«Παρά το γεγονός ότι αρχικά χαρακτηριζόταν κυρίως ως μία αναπνευστική ασθένεια, πιο πρόσφατα δεδομένα έχουν αναδείξει την COVID-19 ως μια πολυοργανική νόσο που επηρεάζει συχνά και άλλα όργανα, όπως την καρδιά, με τις επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα να εμφανίζονται τόσο στην οξεία φάση όσο και στα μεταγενέστερα στάδια της νόσου. Μάλιστα, μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο ή με παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις φαίνεται να εμφανίζουν σοβαρότερες επιπτώσεις και να έχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου», αναφέρει o δρ Ιωάννης Παληός Καρδιολόγος, Διευθυντής τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς, Metropolitan Hospital.

Ποιοι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ανήκουν στις λεγόμενες «ευπαθείς ομάδες»;

• Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Ασθενείς με σοβαρή πνευμονική υπέρταση
• Ασθενείς με σύμπλοκες συγγενείς καρδιοπάθειες
• Ασθενείς με πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή σοβαρή στεφανιαία νόσο, (προερχόμενοι από επέμβαση bypass ή τοποθέτηση stent)
• Ασθενείς με σοβαρές μυοκαρδιοπάθειες, όπως διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνο δυσπλασία, κ.λπ.

Ποια συμπτώματα εμφανίζει ο ασθενής σε προσβολή της καρδιάς από SARS-CoV-2;

Συμπτώματα όπως δύσπνοια, πόνος στο στήθος και αίσθημα παλμών, απαιτούν αξιολόγηση από καρδιολόγο και πιθανότητα περαιτέρω διερεύνησης με εξειδικευμένες εξετάσεις π.χ. μαγνητική τομογραφία καρδιάς.

Ποιες παθήσεις μπορεί να προκαλέσει η λοίμωξη COVID-19 στην καρδιά;

Η λοίμωξη από SARS-CoV-2 μπορεί να προκαλέσει μια ευρεία γκάμα καρδιακών προβλημάτων, από ήπια όπως η ταχυκαρδία και το αίσθημα παλμών που είναι και τα συχνότερα έως σοβαρά αλλά πιο σπάνια όπως το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, η οξεία μυοκαρδίτιδα, η οξεία περικαρδίτιδα, η οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, η πνευμονική εμβολή και η απορρύθμιση προϋπάρχουσας καρδιακής ανεπάρκειας.

Τι είναι η οξεία μυοκαρδίτιδα και πώς θεραπεύεται;

«H οξεία μυοκαρδίτιδα είναι μία οξεία μυοκαρδιακή βλάβη που δημιουργείται είτε από την τοξικότητα του ιού, είτε από την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στον ιό (οξεία φλεγμονή του μυός της καρδιάς).
Συνήθως, εμφανίζεται μετά από αναπνευστική λοίμωξη, προκαλώντας πόνο στον θώρακα, ενώ κατά τον έλεγχο παρατηρούνται ανωμαλίες στο ηλεκτροκαρδιογράφημα και στις αιματολογικές εξετάσεις (αυξημένα επίπεδα τροπονίνης).
Ο μηχανισμός που οδηγεί στην καρδιακή βλάβη είναι πολύπλοκος, με τη συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και με διαταραχές στο ανοσοποιητικό σύστημα να εκδηλώνονται κατά την πορεία της νόσου.
Η πλέον κατάλληλη εξέταση για τη διάγνωση της οξείας μυοκαρδίτιδας είναι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς.
Η θεραπεία της πάθησης περιλαμβάνει τη διαχείριση της υποκείμενης νόσου COVID-19 με τις διαθέσιμες θεραπείες και τη χορήγηση ειδικής καρδιολογικής αγωγής στην παρουσία μυοκαρδιακής βλάβης.

Αυτή η αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα, έχοντας επίσης αντιαρρυθμική δράση, όπως οι β-αναστολείς και φάρμακα με αποδεδειγμένη αντι-ινωτική δράση, όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να τηρείται ξεκούραση και να αποφεύγεται η εργώδης εργασία και ο αθλητισμός για 3-6 μήνες μετά τη διάγνωση της οξείας μυοκαρδίτιδας ενώ επιπλέον είναι αναγκαία η τακτική παρακολούθηση από καρδιολόγο.
Η επιστροφή στην άθληση μετά από μια οξεία μυοκαρδίτιδα συνιστάται μετά τους 3-6 μήνες, ύστερα από την πραγματοποίηση πλήρους καρδιολογικού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει αιματολογικές και καρδιολογικές εξετάσεις και μαγνητική τομογραφία καρδιάς.

Μετά από αυτό το διάστημα, εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, οι δείκτες φλεγμονής και μυοκαρδιακής βλάβης (τροπονίνη) είναι φυσιολογικοί και η λειτουργία της καρδιάς, όπως φαίνεται στο triplex καρδιάς και στη μαγνητική τομογραφία καρδιάς δεν παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα, όπως στοιχεία μυοκαρδιακού οιδήματος ή μυοκαρδιακής ίνωσης, τότε επιτρέπεται η κανονική επιστροφή στην άσκηση», εξηγεί ο δρ Παληός και συνεχίζει:

Τι είναι η οξεία περικαρδίτιδα και πώς θεραπεύεται;

«Η οξεία περικαρδίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση του περικαρδίου που συνήθως προκαλείται μετά από αναπνευστική λόιμωξη από ιούς, βακτήρια ή από αυτοάνοσα νοσήματα. Μπορεί να προκαλέσει πόνο στο θώρακα, πυρετό, κόπωση και δυσκολία στην αναπνοή, ενώ σπανιότερα οι σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως ο καρδιακός επιπωματισμός.

Η διάγνωση της οξείας περικαρδίτιδας γίνεται με κλινική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα, ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία θώρακος, υπερηχογράφημα καρδιάς, μαγνητική τομογραφία καρδιάς και εξετάσεις αίματος, ενώ σπάνια μπορεί να χρειαστεί παρακέντηση του περικαρδίου για λήψη υγρού.
Η αντιμετώπισή της περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων κατά της φλεγμονής και τη διαχείριση των συμπτωμάτων. Συνήθως, συνιστάται η λήψη ασπιρίνης ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, και λιγότερο συχνά η χορήγηση κορτιζόνης και κολχικίνης», προσθέτει.

Ποιους ελέγχους πρέπει να κάνω στην καρδιά μετά από νόσηση με COVID-19;

«Μετά τη νόσηση από COVID-19, εφόσον υπάρχουν συμπτώματα είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί επίσκεψη σε καρδιολόγο. Αρχικά, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει τις κλασικές εξετάσεις, όπως κλινική αξιολόγηση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και triplex καρδιάς. Ωστόσο, ενδέχεται να ζητηθούν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως η αιματολογική εξέταση τροπονίνης και η μαγνητική τομογραφία καρδιάς για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό της διάγνωσης της οξείας μυοκαρδίτιδας», λέει.

Πόσο βοηθά η μαγνητική τομογραφία καρδιάς στη διάγνωση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της COVID-19;

«Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς προσφέρει εικόνες υψηλής ανάλυσης επιτρέποντας την λεπτομερή εξέταση της ανατομίας και της λειτουργίας της καρδιάς. Είναι μια εξέταση εύκολη, γρήγορη, ανώδυνη, ασφαλής, χωρίς τη χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας με πολύ υψηλή διαγνωστική ακρίβεια», καταλήγει ο δρ Παληός.