Π. Κατσαούνου: Η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι μεγαλύτερη από της κοκαΐνης

Από 0 έως 3, ο βαθμός εξάρτησης από το κάπνισμα είναι στο 1,8 όταν η αντίστοιχη εξάρτηση από την κοκαϊνη είναι στο 1,3. Απίστευτο και όμως αληθινό! Στοιχείο στο οποίο αναφέρθηκε η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., στη Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ του ΓΝΑ, στο πλαίσιο κοινής πρωτοβουλίας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία & την Περιφέρεια Θεσσαλίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (31/05) και την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5/06) με το μήνυμα «Ενημερωνόμαστε & Αναλαμβάνουμε Δράση για την Υγεία μας και το Περιβάλλον!».

Σημαντικά συμπεράσματα από την παρουσίασή της είναι: 

1. Οι καπνιστές μπορούν να ενημερωθούν ότι το 80–90% των καρκίνων του πνεύμονα σχετίζεται άμεσα με τη χρήση του καπνού.
2. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των τσιγάρων (10-14 τσιγάρα/μέρα οκταπλασιάζουν τον κίνδυνο σε σχέση με μη καπνιστές, 15-25 τσιγάρα/μέρα δεκατριπλασιάζουν τον κίνδυνο σε σχέση με τους μη καπνιστές).
3. Η διακοπή του καπνίσματος πριν το χειρουργείο του πνεύμονα ισοδυναμεί με 16.415 δολ, ανά έτος ζωής προσαρμοσμένης ποιότητας και 45. 629 δολ. στην τσέπη, σε ετήσια βάση, ένα χρόνο μετά, γιατί μειώνει τις μετεγχειρητικές επιπλοκές και βελτιώνει την ανάρρωση.
4. Οι καπνιστές, ιδίως όσο είναι πολύ εξαρτημένοι και ανήκουν σε χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, υποτιμούν τον κίνδυνο κακοήθειας. Ακόμη, όσοι διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα, θεωρούν ότι πλέον το κακό έγινε και ότι δεν έχει κανένα νόημα να διακόψουν.  
5. Το 40%  των καπνιστών, που διαγιγνώσκονται με καρκίνο πνεύμονα, καπνίζουν ακόμη τη στιγμή της διάγνωσης (πάνω από 164.000 Ευρωπαίοι).
6. Κάποιοι πρώην καπνιστές υπό το άγχος της διάγνωσης υποτροπιάζουν και καπνίζουν. Είναι σημαντικό, οι καπνιστές αυτοί να γνωρίζουν ότι τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος είναι πολύ μεγάλα ακόμη και μετά τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα.
7. Παρότι όμως, το 44% των διαγνώσεων των ασθενών με  καρκίνο του πνεύμονα γίνεται σε πρώιμα στάδια, μόνο 14–58% διακόπτουν το κάπνισμα μετά τη διάγνωση της κακοήθειας. Τα ποσοστά αυτά θα ήταν μεγαλύτερα αν οι καπνιστές αυτοί ενημερώνονταν για τα οφέλη της διακοπής και λάμβαναν ιατρική βοήθεια για να την επιτύχουν.
8. Οι καπνιστές έχουν μειωμένη ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία.
9. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος-τρίτος στις Ελληνίδες γυναίκες.
10. H συνέχιση του καπνίσματος μετά τη διάγνωση του καρκίνου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής ή καινούργιο πρωτοπαθή καρκίνο.  
11. Σε παθητικό κάπνισμα εκτίθενται το 40% των παιδιών, το 33% των μη καπνιστών ανδρών και το 35% των μη καπνιστών γυναικών.

Οπως επεσήμανε: «Οι καπνιστές πρέπει να γνωρίζουν ότι όποτε και να διακόψουν το κάπνισμα έχουν σημαντικά οφέλη. Όμως, το σημαντικότερο είναι, η όποια ενημέρωση γίνεται να συνοδεύεται με τη χορήγηση ιατρικής βοήθειας για τη διακοπή του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο λόγος που οι καπνιστές  δυσκολεύονται να διακόψουν, παρότι γνωρίζουν τις δυσμενείς επιπτώσεις που αυτό έχει για την υγεία τους, είναι ότι έχουν πλέον εξαρτηθεί από τη νικοτίνη, μια ιδιαίτερα έντονη εξάρτηση, ισχυρότερη και από αυτή της κοκαΐνης. 

Η εξάρτηση από τη νικοτίνη δεν είναι απλή συνήθεια, αλλά αποτελεί χρόνιο νόσημα (ICD-10-CM/F17). Αυτή η γνώση σκοπεύει να εξαφανίσει το στίγμα, να αφαιρέσει τις ενοχές των καπνιστών που δυσκολεύονται να διακόψουν και να τους καθοδηγήσει στη λήψη ασφαλούς και αποτελεσματικής θεραπείας (συνδυασμός συμπεριφορικής και φαρμακευτικής αγωγής).

Ταυτόχρονα με την ενημέρωση, υπογράμμισε, οφείλουμε να τους παρέχουμε ιατρική βοήθεια (φαρμακευτική και συμπεριφορική αγωγή) ώστε να καταφέρουν να διακόψουν χωρίς να βιώσουν στερητικά συμπτώματα. Η θεραπεία αυτή είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και ασφαλής.
«Στόχος είναι η διακοπή του καπνίσματος και όχι η μετάβαση σε άλλα καπνικά προϊόντα που συντηρούν την εξάρτηση και έχουν
σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Οι μελέτες που αφορούν τα ηλεκτρονικά και θερμαινόμενα τσιγάρα πρέπει να γίνονται από ανεξάρτητους ερευνητές και ήδη έχουμε σημαντικό αριθμό μελετών που τους αποδίδουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία»,  τόνισε κλείνοντας την ομιλία της η κα. Κατσαούνου.