Π. Καραΐσκος: Ο μαραθώνιος δρόμος από την ηρωίνη ως το βάθρο του πρωταθλητή

Ο βίος του Παναγιώτη Καραΐσκου έχει κοινά χαρακτηριστικά με την κλασική διαδρομή του Μαραθώνιου της Αθήνας, μια από τις δυσκολότερες στον κόσμο. Μια πορεία με συνεχείς εναλλαγές ανηφορικών, κατηφορικών και επίπεδων τμημάτων, υψηλές απαιτήσεις σε δύναμη, αντοχή, θέληση και προσήλωση στο στόχο. Μια αναμέτρηση με τον εαυτό σου, που σε δοκιμάζει, σου δίνει κίνητρο, σε απογοητεύει, σε παροτρύνει και στο τέλος σε ανταμείβει με απερίγραπτα συναισθήματα στη γραμμή του τερματισμού στο Καλλιμάρμαρο.

Ξανακοιτώντας το φιλμ της μέχρι τώρα ζωής του, ο 35χρονος πρώτος Έλληνας του 40ού Μαραθώνιου της Αθήνας και πρωταθλητής Ελλάδας για το 2023, θυμάται κάθε σημαντικό σταθμό της διαδρομής, μεταξύ αυτών τα έξι "ανηφορικά" χρόνια των ψευδαισθήσεων. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών (26 Ιουνίου), ο αθλητής του Ηρακλή Θεσσαλονίκης μιλάει με θάρρος στο iatronet.gr για τον εθισμό του στις ουσίες, τον εγκλωβισμό στον παράλληλο κόσμο των εξαρτήσεων, την σύλληψη και το δικαστήριο για διακίνηση. Θυμάται την απόφαση να χαράξει μια κόκκινη γραμμή, την αδυναμία του να ανέβει τις σκάλες του ΚΕΘΕΑ Στροφή και την δύσκολη αλλά επιτυχή προσπάθεια της απεξάρτησης και επανένταξης. Περιγράφει την πρώτη του επαφή με το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και την πορεία ως τον πρωταθλητισμό, ενώ στέλνει το μήνυμα πως ο αθλητισμός είναι μια κατάλληλη "καλή εξάρτηση", για τη διατήρηση της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας, μακριά από εθισμούς και ψευδαισθήσεις.

Η πρώτη επαφή με τις ουσίες

Στην παιδική του ηλικία ο Παναγιώτης Καραΐσκος έκανε τζούντο και έπαιζε ποδόσφαιρο. Αυτά κόπηκαν "μαχαίρι" όταν σε ηλικία μόλις 15,5 ετών είχε την πρώτη επαφή με της ουσίες. Τα πρώτα δύο χρόνια χασίς, στη συνέχεια μετάβαση σε ecstasy, κοκαΐνη και ηρωίνη. Έξι ολόκληρα χρόνια, που πέρασαν γρήγορα, όπως λέει. "Δεν έχεις καθαρό μυαλό, περνάει ο χρόνος χωρίς να το καταλάβεις, η μία ουσία φέρνει την άλλη. Στην αρχή υπάρχει μια ψευδαίσθηση ότι δεν είσαι εθισμένος. Έλεγα ‘είμαι αθλητής, θα ξαναγίνω, μπορώ να το ελέγξω’, όμως δεν ήταν έτσι". Κάποια απανωτά ταρακουνήματα, με μεγαλύτερο τη σύλληψή του για διακίνηση, τον οδήγησαν στην απόφαση να βάλει τέλος. "Μπήκε επιτέλους στο μυαλό μου ότι είχα τρεις επιλογές: ή θα έμπαινα στη φυλακή, ή θα πέθαινα, ή θα έκανα την επιλογή της απεξάρτησης".

Μπαίνοντας στο ανοιχτό πρόγραμμα της "Στροφής", θυμάται πως δεν είχε αντοχή να ανέβει τις σκάλες για τον πρώτο όροφο της κοινότητας. "Ήμουν σκιά του εαυτού μου. Σκεφτόμουν ‘ήσουν αθλητής και δεν μπορείς να ανέβεις μερικά σκαλιά’", διηγείται.

Σχεδόν έναν χρόνο έμεινε μέσα στην κοινότητα, με δική του επιλογή. "Το πρώτο εξάμηνο ήταν πάρα πολύ δύσκολα, αλλά το είχα πάρει απόφαση. Μετά σταδιακά επανήλθα και έβγαλα με επιτυχία το τριετές πρόγραμμα, μαζί με την επανένταξη. Τώρα έχω συμπληρώσει 13 χρόνια καθαρός".

Το πρώτο τρέξιμο

Έως το 2013, σε ηλικία των 25 ετών ο Παναγιώτης Καραΐσκος δεν είχε την παραμικρή σχέση με το τρέξιμο. "Έβλεπα κάποιον να τρέχει και έλεγα, 'δε γίνεται, αυτός δεν πάει καλά, έτσι που τρέχει μόνος του", λέει. Εκείνη τη χρονιά ένας φίλος του πρότεινε να τρέξουν μαζί στον μαραθώνιο. Πήρε μέρος, χωρίς την παραμικρή προετοιμασία, και έβγαλε την κλασική διαδρομή σε περίπου 4 ώρες.

"Τότε ήμουν σε μια ευάλωτη περίοδο, ψαχνόμουν, δεν ήξερα τι θα κάνω στη ζωή μου. Έβλεπα κόσμο να μη μου συμπεριφέρεται όπως θα ήθελα, από δουλειές, από σχέσεις, ήμουν απογοητευμένος και αναρωτιόμουν αν άξιζε η προσπάθειά μου να καθαρίσω. Φυσικά και άξιζε", αναφέρει και προσθέτει: "Το τρέξιμο μου άλλαξε τα πάντα. Μου έδωσε πολύ έντονα και ωραία συναισθήματα. Αρχικά είπα θα το κάνω και του χρόνου. Δεν φαντάστηκα ποτέ ότι θα έφτανα σε αυτό το επίπεδο που είμαι τώρα", λέει. Με μια προπονητική και διατροφική προετοιμασία, την επόμενη κιόλας χρονιά συμμετείχε στο πανελλήνιο πρωτάθλημα και έβγαλε τον Κλασικό της Αθήνας στον εκπληκτικό για αρχάριο χρόνο 2:47, μπαίνοντας στην πρώτη δεκάδα. Ήταν πλέον ολοφάνερο πως είχε δυνατότητες ενός αθλητή μεγάλων επιδόσεων. Ακολούθησε μια σειρά από διακρίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και τον περασμένο Νοέμβριο κατάφερε να πιάσει την κορυφή, κόβοντας το νήμα ως πρώτος Έλληνας, με χρόνο 2:22. Η χαρά, η συγκίνηση, η δικαίωση ήταν τεράστια.

Οι σκέψεις και το μήνυμα

Όσοι έχουν τρέξει μαραθώνιο τον περιγράφουν ως μια αναμέτρηση με τον εαυτό τους και μια παράλληλη διαδικασία συλλογισμού και αυτογνωσίας. "Τρέχοντας σκέφτομαι πολλά, μεταξύ άλλων και εκείνη την κακή παρένθεση στη ζωή μου. Τη σκεφτόμουν πολύ έντονα στον πρώτο μου μαραθώνιο, αλλά και τώρα. Λειτουργεί βοηθητικά, θετικά, σε μια δυσκολία πάνω στην κούρσα ή σε μια δύσκολη προπόνηση. ‘Σκέψου πού ήσουν, δεν τα παράτησες ποτέ. Γιατί να τα παρατήσεις τώρα;’, λέω στον εαυτό μου και συνεχίζω".

Σε κάθε δυσκολία γυρνάει τον χρόνο πίσω και θυμάται το στερητικό σύνδρομο, το τρέμουλο, την σωματική αδυναμία και την ψυχική εξάντληση που ένιωθε στην εξαετία της χρήσης. Πριν από λίγα χρόνια αποφάσισε πως ήταν έτοιμος να δημοσιοποιήσει την ιστορία του και να επικοινωνήσει το μήνυμα με διαλέξεις σε σχολεία, πανεπιστήμια, προγράμματα απεξάρτησης και φυλακές, με τον ίδιο ως ζωντανό παράδειγμα απόδρασης από τον κόσμο των εξαρτήσεων. "Ακόμη κι ένας άνθρωπος με παρόμοιο πρόβλημα αν κάνει το κλικ μέσα του βλέποντας εμένα, θα είναι πολύ μεγάλη μου χαρά", λέει.

"Αναμφισβήτητα και αδιαπραγμάτευτα ο αθλητισμός είναι ένα μέσο που σε κρατάει υγιή, σε ψυχή και σώμα, ανεξάρτητα από τις ουσίες. Σε μένα λειτουργεί ως ένα εργαλείο που κρατάει συγκροτημένο και οργανωμένο ώστε να βάζω στόχους και να παλεύω για την επίτευξή τους", επισημαίνει και στέλνει το μήνυμα ότι ποτέ δεν είναι αργά. "Για τον καθένα μας υπάρχει κάτι εκεί έξω που θα του δώσει κίνητρο, στόχο και νόημα. Βρίσκεται η κατάλληλη στιγμή που θα το βρεις. Μπορεί να είναι κάποια αθλητική δραστηριότητα, μπορεί να είναι σκάκι ή ζωγραφική. Εγώ δεν πίστευα ποτέ πως θα ήταν το τρέξιμο, αλλά πραγματικά με έσωσε", καταλήγει.