Nanotexnology 2024: Διάγνωση και θεραπεία ασθενειών σε νανοκλίμακα

Νανοφορείς που θα μεταφέρουν μέσω της μύτης τη δραστική ουσία για την θεραπεία παθήσεων του εγκεφάλου. Εξελιγμένοι βιοαισθητήρες made in Greece για τη διάγνωση του εμφράγματος. Nanocosmetics και κλινικές well being που θα προλαβαίνουν χρόνιες ασθένειες, αλλά κι ένα fashion show του Βασίλειου Κωστέτσου με "έξυπνα" υφάσματα που θα ενσωματώνουν νανοτεχνολογία. Είναι ορισμένες από τις εφαρμογές της νανοτεχνολογίας στη διάγνωση και στη θεραπεία ασθενειών, στην αντιγήρανση, στη μακροζωία και στην αναγεννητική ιατρική που θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του διεθνούς πολυσυνεδρίου NANOTEXNOLOGY 2024 που διοργανώνεται για 21^η φορά στη Θεσσαλονίκη από το 2004 από το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ (LTFN) και το Σύνδεσμο εταιρειών Νανοτεχνολογίας HOPE-A.

Η νανογιατρός, ειδικός καρδιολόγος και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Βαρβάρα Καραγκιοζάκη (φωτογραφία), μιλάει στο iatronet.gr για τις εφαρμογές του παρόντος και του μέλλοντος στην νανοϊατρική. Παράλληλα, κάνει αναφορά σε έτοιμα προϊόντα ελληνικών καινοτόμων εταιρειών που αναπτύχθηκαν μέσα στο οικοσύστημα έρευνας και ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη, σε μια διαδρομή 30 ετών.

Γιατί χρειάζεται η νανοτεχνολογία στην Ιατρική

"Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει βιολογικούς φραγμούς, που είναι σε επίπεδο ατομικό, δηλαδή σε νανοκλίμακα. Οπότε, για να μπορέσουμε να στοχεύσουμε σε όλες τις χρόνιες ασθένειες - καρκίνο, αθηρωμάτωση, νευροεκφυλιστικές ασθένειες, ορθοπαιδικά προβλήματα κ.ά. - χρειάζεται να περάσουμε αυτούς τους φραγμούς φαρμακευτικά με νανοφορείς, δηλαδή σωματίδια πολύ μικρού μεγέθους ώστε να μπορούμε να μεταφέρουμε ό,τι φάρμακο θέλουμε στοχευμένα και με ελεγχόμενη απελευθέρωση", εξηγεί η κ. Καραγκιοζάκη. Νανοσωματίδια χρησιμοποιούνται τόσο για την διάγνωση όσο και για την θεραπεία ασθενειών, για την αναγέννηση ιστών κυττάρων, για την αντιγήρανση και τη μακροζωϊα, καθώς και για την δημιουργία βιοαισθητήρων, είτε εξωτερικών είτε εμφυτεύσιμων στο σώμα.

Στο πλαίσιο των διάφορων ενοτήτων του πολυσυνεδρίου, θα παρουσιαστούν, μεταξύ άλλων:

• Η διαδικασία μετάβασης από το lab on a chip (βιοαισθητήρες που διαγιγνώσκουν ασθένειες με μια σταγόνα αίματος) περνάμε στο organ on a chip (που δημιουργεί μια προσομοίωση του ίδιου του οργάνου).
• Ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που έχει ως στόχο τη δημιουργία νανοσυστημάτων, τα οποία μέσω της μύτης (με ρινική εισπνοή) θα μεταφέρουν φαρμακευτική ουσία στοχευμένα και στην κατάλληλη δοσολογία για την θεραπεία παθήσεων του εγκεφάλου.
• Οι βιοαισθητήρες για τη διάγνωση εμφράγματος, που παρουσιάστηκαν σε μορφή πρωτοτύπου τα προηγούμενα χρόνια από την BLNanobiomed, θα παρουσιαστούν σε εξελιγμένη μορφή. "Πλέον έχει επιβεβαιωθεί η ευαισθησία και η ειδικότητα του βιοσένσορα, σε κλινικές μελέτες που έγιναν σε ασθενείς με έμφραγμα και υγιή άτομα. Τώρα θα φανεί το τελικό προϊόν, που παραμένει πειραματικό, αλλά είναι πιο κοντά στο να βγει στην αγορά", αναφέρει η κ. Καραγκιοζάκη.
• Στον τομέα των nanocosmetics, εκτός από τα αντιγηραντικά και αντιοξειδωτικά προϊόντα που χρησιμοποιούν νανοφορείς για την εισχώρηση εις βάθος στο δέρμα και την αναγέννησή του, η VK Nano σχεδιάζει τις Regenerative Clinics, κλινικές well being, όπου θα γίνονται και ιατρικά τεστ μέτρησης οξειδωτικού στρες και θα προτείνονται ειδικά πρωτόκολλα για την πρόληψη ασθενειών και την αύξηση της μακροζωίας. "Το οξειδωτικό στρες, η περίσσεια των ελεύθερων ριζών οξυγόνου, είναι το αίτιο για πολλές χρόνιες ασθένειες - καρδιαγγειακές, καρκίνος, νευροεκφυλιστικές, ορθοπαιδικά προβλήματα, παθήσεις ωχράς κηλίδας, παθήσεις του εντέρου κ.ά.", εξηγεί η γιατρός και προσθέτει: "Στην κλινική θα γίνεται μέτρηση και ειδικά τεστ που θα βρίσκει τον παράγοντα κινδύνου και θα προτείνονται τρόποι για την βελτίωση κάποιων παραμέτρων και την πρόληψη εμφάνισης κάποιας ασθένειας. Ουσιαστικά θα συνδυάζει την αναγεννητική ιατρική με τα τελευταία δεδομένα της νανοτεχνολογίας στην ιατρική πράξη, σε συνδυασμό με το wellness".

Το απόγευμα της Τρίτης θα παρουσιαστεί το Futuristic nanotech event, μια δίωρη εκδήλωση που θα συστήνει με πρωτότυπο τρόπο την εφαρμογή των καινοτόμων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή. Προϊόντα νεοφυών εταιρειών και τεχνοβλαστών, που αναπτύχθηκαν μέσα από το οικοσύστημα νανοτεχνολογίας της Θεσσαλονίκης, θα ενσωματωθούν με ευρηματικό τρόπο στην υψηλή ραπτική και σε "έξυπνα" υφάσματα, από τον γνωστό σχεδιαστή μόδας Βασίλειο Κωστέτσο και θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο ενός fashion show. Τα καινοτόμα προϊόντα έχουν εφαρμογή στην ομορφιά, στην ιατρική φροντίδα, καθώς και στην ενέργεια.

Μια αγορά δισεκατομμυρίων ευρώ

Όπως είπε ο διευθυντής του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ, καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης, στο πλαίσιο του πολυσυνεδρίου θα παρουσιαστούν 35 ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα νανοτεχνολογίας, οργανικών ηλεκτρονικών και φωτοβολταϊκών, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Αν ληφθεί υπόψη η εκτίμηση για 50πλάσια απόδοση των επενδύσεων αυτού του είδους, υπολογίζεται πως αυτά τα προγράμματα θα δημιουργήσουν μια αγορά ύψους άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα στα επόμενα χρόνια.

Μέσα στον επόμενο χρόνο αναμένεται η εγκατάσταση της πρώτης μεγάλης αντοματοποιημένης μονάδας παραγωγής οργανικών φωτοβολταϊκών 3^ης γενιάς στις εγκαταστάσεις της ΟΕΤ στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Τα προϊόντα θα έχουν χρήση σε θερμοκήπια, σε κτίρια για τη μετατροπή τους σε ενεργειακά, σε αυτοκίνητα, πάρκινγκ, έξυπνες πόλεις, κ.ά. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Flex2Energy, με προϋπολογισμό 21 εκατομμυρίων ευρώ και με τη συμμετοχή 15 συνεργαζόμενων φορέων.