Πώς πρέπει να σχεδιαστεί ο νέος χάρτης του ΕΣΥ

Γράφει o

Νίκος Πολύζος

Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Το «νοσοκομειο-κεντρικό» μοντέλο του ΕΣΥ έκλεισε 40 χρόνια, προσφέροντας πολύτιμες υγειονομικές φροντίδες, αλλά έχει πια προβλήματα ανανεωτικών ρυθμίσεων, σχεδιασμού, οργάνωσης, διαχείρισης ανθρώπινων πόρων, αξιολόγησης και χρηματοδότησης.

Η στρατηγική ενός οργανισμού στην υγεία ξεκινά: 1. Από τον στόχο να καλύψει ανάγκες ασθενών, να βελτιώσει αποτελέσματα της υγειονομικής φροντίδας και να εξορθολογήσει το κόστος τους, και συνεχίζει με: 2. Τι θα προφέρει και γιατί, 3. Τη δημιουργία ανάλογων ομάδων, π.χ. για νοσήματα που αφορούν νεοπλάσματα, καρδιαγγειακά, αναπνευστικά, μεταβολικά και μυοσκελετικά νοσήματα, τη μητέρα και το παιδί κ.ά., 4. Εκθέσεις ανά κλινικό τομέα, 5. Διαφοροποίηση σε σχέση με άλλους οργανισμούς, 6. Συνεργασίες ανά γεωγραφική περιοχή.

Οι προ 12ετίας διασυνδέσεις πρέπει να μετατραπούν σε «ολιστικές συνδέσεις» (20+) νοσοκομείων («περιφερειακών» - πανεπιστημιακών) κόμβων (hubs), που θα περιλαμβάνουν όλες τις ειδικότητες και τεχνολογίες, με ως 50 («νομαρχιακά») ακτινωτά (spokes) νοσοκομεία, που θα περιλαμβάνουν όλες τις αναγκαίες ειδικότητες και τεχνολογίες, και θα «απορροφήσουν» (χωρίς να κλείσουν) τα υπόλοιπα (ως 50) των «βασικών» ειδικοτήτων. Τα (10) «ειδικά» νοσοκομεία μπορούν να λειτουργήσουν ανά ζεύγη. Υπηρετώντας, βέβαια, ένα νέο «business model», θα πρέπει να λειτουργούν αν όχι όπως το Massachusetts General ή το Karolinska, παρομοίως με το «Ωνάσειο» ή το «Παπαγεωργίου». Ο στόχος των Περιφερειακών Διοικήσεων θα είναι η αποτελεσματική λειτουργία τους σε δίκτυο εξωνοσοκομειακών και νοσοκομειακών υπηρεσιών, που θα περιορίσει τις διαπεριφερειακές ροές και τα «ράντζα».

Ο κύκλος της φροντίδας υγείας πρέπει να διαμορφωθεί με βάση τα χρόνια νοσήματα, αρχικά, σε (επικεφαλής) κέντρα αναφοράς, σε κάθε νοσοκομείο κόμβο (τριτοβάθμια), σε συνεργασία με ανάλογα στα ακτινωτά τους (δευτεροβάθμια) νοσοκομεία και τα συνδεόμενα με αυτά (βασικά) νοσοκομεία. Το πιο σημαντικό είναι η νέα διοικητική και κλινική λειτουργία, που θα δίνει βάρος στην ενδυνάμωση και τα κίνητρα του προσωπικού για να πετύχουν τα ανωτέρω, αξιολογώντας. Και φυσικά απαιτείται «σύζευξη» των νοσοκομείων με τις μονάδες πρωτοβάθμιας και κοινωνικής φροντίδας. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα των σκανδιναβικών χωρών (Φινλανδία κ.α.) στις περιφέρειές τους.

Η νέα δημόσια διοίκηση στο ΕΣΥ απαιτεί πλήρη σχεδιασμό, διοίκηση αποτελεσμάτων και ποιότητας, έλεγχο απόδοσης, σφαιρικούς προϋπολογισμούς, ενιαίες προμήθειες και ηλεκτρονική, κυρίως ιατρική - νοσηλευτική διακυβέρνηση. Και η πολιτική υγείας ας βάλει τη θέληση να δημιουργήσει το νέο ΕΣΥ, με όραμα, σχέδιο, οργάνωση, συντονισμό, σύγχρονα εργαλεία αξιολόγησης και ελέγχου, προς όφελος των ασθενών και όλων των πολιτών συνολικά.