Ολυμπιακοί αγώνες: Οδηγίες ΕΟΔΥ για πρόληψη μεταδοτικών νοσημάτων σε επισκέπτες και αθλητές

Οδηγίες πρόληψης μεταδοτικών νοσημάτων σε συναθροίσεις, όπως οι ολυμπιακοί και παραολυμπιακοί αγώνες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μεγάλο αριθμό επισκεπτών, σε συγκεκριμένο τόπο, για συγκεκριμένο σκοπό και για ορισμένο χρονικό διάστημαμ, παρέχουν οι ειδικοί του ΕΟΔΥ.

Όπως αναφέρουν σε σχετική ανακοίνωση, η συμμετοχή σε μαζική συγκέντρωση αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων, όπως νοσήματα που μεταδίδονται με τσίμπημα εντόμων και νοσήματα των οποίων η μετάδοση ευνοείται από τις συνθήκες συνωστισμού όπως γρίπη, Covid-19, ιλαρά, ιογενείς ηπατίτιδες, διάρροια των ταξιδιωτών.

Επίσης, αυξάνεται ο κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών ατυχημάτων και τραυματισμών.

Πριν το ταξίδι ενημερωθείτε αναφορικά με τους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά σας στη χώρα, στην οποία θα συμμετέχετε σε μαζική συγκέντρωση.

Επισκεφτείτε τον προσωπικό σας ιατρό, τουλάχιστον ένα μήνα πριν την αναχώρηση, ο οποίος θα σας ενημερώσει για τα απαιτούμενα εμβόλια ή /και τα φάρμακα που πρέπει να λάβετε ανάλογα με τον προορισμό.

• Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αποφεύγετε τη συμμετοχή στη μαζική εκδήλωση, εάν δεν αισθάνεστε καλά.
• Εάν εγκλωβιστείτε σε πλήθος, τοποθετήστε τα χέρια σας στο στήθος σαν πυγμάχος και πατάτε σταθερά στο έδαφος. Μην αντιστέκεστε στη δύναμη του πλήθους. Όταν η μετακίνηση είναι πιο χαλαρή  κινηθείτε διαγώνια προς την άκρη της εκδήλωσης. Προσπαθήστε να μένετε σε όρθια θέση, αλλά αν πέσετε, κουλουριαστείτε σαν μπάλα, μείνετε ήρεμοι και σηκωθείτε το συντομότερο δυνατό.
• Σε περίπτωση πυρκαγιάς, επειδή η θερμοκρασία και ο καπνός έχουν τάση να ανεβαίνουν, να σκύψετε χαμηλά για να εισπνέετε περισσότερο οξυγόνο.
• Εντοπίστε τις εξόδους κινδύνου και ορίστε ένα σημείο συνάντησης με τους συνταξιδιώτες ή τα μέλη της οικογένειά σας στην περίπτωση που χωριστείτε.
• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο και στα τσιμπήματα εντόμων χρησιμοποιώντας αντίστοιχα αντηλιακό και εντομοαπωθητικό. Εφαρμόζετε το αντηλιακό πριν την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού. Χρησιμοποιείτε καπέλο ή ομπρέλα τις θερμότερες ώρες της ημέρας.
• Εφαρμόζετε συχνά την υγιεινή των χεριών (πλύσιμο με σαπούνι και νερό ή/και αλκοολούχο αντισηπτικό)και καταναλώνετε εμφιαλωμένο νερό σε επαρκή ποσότητα και καλά μαγειρεμένο φαγητό.
• Ακολουθήστε ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές.
• Φροντίστε για την προσωπική σας ασφάλεια όλο το διάστημα της παραμονής σας.
• Εξασφαλίστε τα στοιχεία επικοινωνίας της Ελληνικής Πρεσβείας/Προξενείου, καθώς και των νοσοκομείων/κλινικών.
• Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης καλέστε το 112 ή εναλλακτικά τις εκάστοτε αστυνομικές αρχές.

Εμβόλια

Συστήνεται η επικαιροποίηση του εμβολιασμού σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού της Ελλάδας.

• Εμβόλιο Τετάνου - Διφθερίτιδας - Κοκκύτη - Πολιομυελίτιδας: συστήνεται αναμνηστική δόση σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί τα τελευταία 10 χρόνια

Εμβόλιο Ιλαράς - Παρωτίτιδας - Ερυθράς (MMR):συστήνεται σε όσους δεν έχουν λάβει 2 δόσεις ή δεν έχουν νοσήσει. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα υπάρχει έξαρση κρουσμάτων ιλαράς σε χώρες της ΕΕ/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Από το 2023 έως σήμερα παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς στις χώρες της Ευρώπης, με την Ρουμανία να σημειώνει τα περισσότερα κρούσματα. Συνίσταται ιδιαίτερη προσοχή καθώς η Γερμανία και η Γαλλία ανήκουν στις πρώτες πέντε Ευρωπαϊκές χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό καταγεγραμμένων  κρουσμάτων.

• Εμβόλιο ηπατίτιδας Α:συστήνεται σε ταξιδιώτες χωρίς ανοσία.Το εμβόλιο συστήνεται να γίνεται 2 - 4 εβδομάδες ή το αργότερο 7 - 10 μέρες πριν το ταξίδι. Σε περίπτωση καθυστέρησης μπορεί να γίνει και άμεσα πριν την αναχώρηση. Το εμβόλιο χορηγείται είτε σε μία δόση, οπότε παρέχεται προστασία για ένα έτος, είτε σε 2 δόσεις με μεσοδιάστημα 6 - 12 ή 18 μηνών οπότε παρέχεται προστασία που μπορεί να κυμαίνεται από 10 - 20 έτη ή περισσότερο
• Εμβόλιο ηπατίτιδας Β:συστήνεται εάν υπάρχει υψηλός κίνδυνος έκθεσης σε αιματογενώς ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
• Εμβολιασμός για COVID-19
• Εμβόλιο για την εποχική γρίπη
• Εμβόλιο ανεμευλογιάς.

Τροφιμογενή - υδατογενή νοσήματα

Ο κίνδυνος μετάδοσης τροφιμογενών ή υδατογενών λοιμώξεων αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες. Επιπρόσθετα οι μαζικές συγκεντρώσεις αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο λόγω συνθηκών κακής υγιεινής και ευκαιριακών πωλήσεων τροφίμων και ποτών.

Για να προστατευθείτε εφαρμόστε τις οδηγίες για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων και ποτών.

Τσιμπήματα εντόμων

Δάγκειος πυρετός: Τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταγραφεί δραματική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού σε πολλές χώρες, με δεκαπλάσια αύξηση της επίπτωσης παγκοσμίως τα τελευταία 20 έτη, με ταχεία εξάπλωση της νόσου και μεγάλες επιδημίες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της γης βρίσκεται σε κίνδυνο προσβολής από Δάγκειο πυρετό, με 100-400 εκατομμύρια λοιμώξεις να συμβαίνουν ετησίως. Σε παγκόσμιο επίπεδο,καταγράφεται τα τελευταία δύο (2023, 2024), μία πρωτοφανής  αύξηση κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού, έχοντας σημάνει συναγερμό στην παγκόσμια κοινότητα δημόσιας υγείας. 

Πυρετός Zika, πυρετός Chikungunya: Η μετακίνηση ανθρώπων από ενδημικές χώρες για τους ιούς Zika και Chikungunya, στις χώρες διεξαγωγής των αθλητικών διοργανώσεων, αυξάνει τον κίνδυνο τοπικής μετάδοσης αυτών των νοσημάτων.

Κροτωγενής εγκεφαλίτιδα: Είναι νόσος που ενδημεί σε χώρες της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, με χιλιάδες κρούσματα να καταγράφονται ετησίως. Μεταδίδεται κυρίως με τσίμπημα τσιμπουριού και σπανιότερα μέσω κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυξημένο κίνδυνο νόσησης έχουν τα άτομα με δραστηριότητα επαγγελματική ή αναψυχής σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, αλλά και σε αστικές περιοχές με βλάστηση όπως πάρκα και κήποι. Συστήνεται η εφαρμογή των προληπτικών μέτρων για τσίμπημα από τσιμπούρι και η αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων.

Πρόληψη νοσημάτων που μεταδίδονται αερογενώς

SARS-CoV-2, εποχική γρίπη, φυματίωση, ιλαρά, λεγιονέλλωση

Συστήνεται η εφαρμογή των βασικών κανόνων ατομικής υγιεινής

• συχνό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι ή εφαρμογή αλκοολούχου αντισηπτικού όταν τα χέρια δεν είναι εμφανών λερωμένα
• κάλυψη του στόματος και της μύτης σε περίπτωση φτερνίσματος ή βήχα με χαρτομάντιλο και άμεση απόρριψη. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο χαρτομάντιλο συστήνεται κάλυψη του στόματος από τον αγκώνα
• παραμονή στο σπίτι παρουσία συμπτωμάτων
• χρήση μάσκας από τα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου
• αποφυγή επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα

Λεγιονέλλωση

Μεταδίδεται αερογενώς, μέσω μολυσμένου νερού που διασκορπίζεται στον αέρα με μορφή σταγονιδίων πχ αεροζόλ, ντους

Δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο

Οι πιθανές πηγές μόλυνσης είναι:

• συστήματα παροχής κρύου – ζεστού νερού (ντούς)
• πύργοι ψύξης συστημάτων κλιματισμού
• δεξαμενές αποθήκευσης νερού
• θερμές ιαματικές πηγές
• ιαματικά λουτρά
• κολυμβητικές δεξαμενές (ιδίως εκείνες όπου το νερό είναι ζεστό και διακινείται)
• σιντριβάνια
• υγραντήρες ατμόσφαιρας και αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης

Ομάδες υψηλού κινδύνου είναι τα άτομα άνω των 50 ετών, οι καπνιστές, όσοι πάσχουν από χρόνιες πνευμονοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη ή ανοσοκαταστολή (νεοπλασματικά νοσήματα, νεφρική ανεπάρκεια, μεταμόσχευση, λήψη κορτικοστεροειδών).

Στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα συστήνεται η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.

Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Η συμμετοχή σε μαζικές συναθροίσεις όπως οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, τα καλοκαιρινά ταξίδια, οι διακοπές και τα φεστιβάλ μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση του κινδύνου για σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, κυρίως λόγω ριψοκίνδυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς, που ενδεχομένως συνοδεύεται από χρήση αλκοόλ ή/και ψυχοτρόπων ουσιών.

Σε κάθε περίπτωση συστήνεται η εφαρμογή ασφαλών σεξουαλικών πρακτικών.

Μετά την επιστροφή

Παρακολουθείτε την υγεία σας για 2 εβδομάδες μετά την επιστροφή σας. Εάν αρρωστήσετε, ενημερώστε τον γιατρό σας για το πρόσφατο ταξίδι και τις δραστηριότητές σας. Τα συχνότερα θέματα που απασχολούν τους ταξιδιώτες μετά την επιστροφή είναι ο πυρετός, η διάρροια και δερματολογικά προβλήματα.

Για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία για τον ταξιδιώτη στο εξωτερικό επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ.