Αντιδράσεις στο νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία - Τι γίνεται με ΚΕΘΕΑ και ΟΚΑΝΑ

Σοβαρές ενστάσεις για διατάξεις του νομοσχεδίου για την Ψυχική Υγεία που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, εκφράζουν συμμετέχοντες στον διάλογο.

Ο Σύλλογος εργαζομένων στο ΚΕΘΕΑ κάνει σήμερα λόγο για κατάργηση του ΟΚΑΝΑ και του ΚΕΘΕΑ, ζητώντας να αποσυρθεί το νομοσχέδιο.

Παρατίθενται επιφυλάξεις που έχουν εκφραστεί από συμμετέχοντες στη διαβούλευση:

• Αν ο ωφελούμενος ήταν όντως στο επίκεντρο αυτής της μεταρρύθμισης, θα μιλούσαμε για ενίσχυση των δομών και όχι για συγχωνεύσεις. Τι θα κερδίσει ο πολίτης αν κλείσουν κοινοτικές δομές, μεγάλα δημόσια νοσοκομεία και τσουβαλιαστούν άκριτα τα προγράμματα απεξάρτησης;

Οι υπηρεσίες στην κοινότητα είναι ο πυλώνας της ψυχικής υγείας των πολιτών και το μέσο μείωσης των νοσηλειών και αποσυμφόρησης των νοσοκομείων. Προσωπικό χρειαζόμαστε. Μια δομή είναι οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτή. Όταν λείψει η ειδικότητα, λείπει και η υπηρεσία προς τον πολίτη.

Οι πολίτες δεν βρίσκουν ραντεβού να κλείσουν "ηλεκτρονικά" στα ψυχιατρικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Μπορεί ο ψυχικά πάσχων να περιμένει 3 μήνες για ραντεβού; Ο τοξικοεξαρτώμενος; Οι οικογένειες είναι σε απόγνωση. Ενισχύστε τις υπάρχουσες δομές και μην τις καταργείτε.

• Πως είναι δυνατόν να ενοποιούνται δύο φορείς ΚΕΘΕΑ και ΟΚΑΝΑ με διαφορετική φιλοσοφία ο ένας από τον άλλο;

Τα στεγνά προγράμματα απεξάρτησης δεν μπορούν να ενοποιούνται με αυτά που λειτουργούν με υποκατάστατα. Τα υποκατάστατα είναι το μόνο που προωθεί αυτό το νομοσχέδιο γιατί εκεί φυσικά υπάρχει το κέρδος για τον ιδιωτικό τομέα...

Οι κοινότητες τί θα απογίνουν; Παιδιά που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε κοινότητες του ΚΕΘΕΑ τί θα γίνουν; Θα παίρνουν υποκατάστατα την επόμενη μέρα του Εθνικού Οργανισμού για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ); Η επανένταξη με ποιά συνταγογράφηση θα επιτυγχάνεται;

• Στις θεραπευτικές κοινότητες του ΚΕΘΕΑ υπάρχουν πλήθος πρώην εξαρτημένων που προσπαθούν να πάρουν την ζωή τους πίσω. Στα προγράμματα κοινωνικής επανένταξης πλήθος καθαρών πρώην εξαρτημένων προσπαθούν να ενταχθούν η ήδη έχουν ενταχθεί στην αγορά εργασίας για να αυτονομηθουν και να σταθούν με αξιοπρέπεια στην κοινωνία.

Στις ομάδες γονέων πλήθος μελών των οικογενειών των εξαρτημένων προσπαθούν να βοηθηθούν και να βοηθήσουν τους αγαπημένους τους για ένταξη και συνέχιση στα θεραπευτικά προγράμματα. Το νομοσχέδιο τι προβλέπει για όλους αυτούς;

• Η αποασυλοποίηση προϋποθέτει την ανάπτυξη ενός πλήρους και μόνιμου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για τη σφαιρική κάλυψη των αναγκών ενός ορισμένου τομέα. Δε σημαίνει βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων.

Μόνο με την ύπαρξη κοινοτικού δικτύου υπηρεσιών προλαμβάνεται η αναπηροποίηση από τη σοβαρή ψυχική νόσο και μειώνονται οι ακούσιες νοσηλείες.
Πώς σκοπεύετε εσείς να επιτύχετε μείωση των ακούσιων νοσηλειών (οι οποίες εν γνώση σας πραγματοποιούνται σε τραγικές συνθήκες από άποψη διαφύλαξης των δικαιωμάτων των ψυχικών ασθενών);

• Το βασικό πρόβλημα του νομοσχεδίου είναι ότι καταργεί την τομεοποίηση και θωρακίζει τη δράση του ιδιωτικού τομέα (κερδοσκοπικού και μη) τη στιγμή που αποδυναμώνει τον δημόσιο τομέα.

Γιατί είναι πρόβλημα ότι καταργεί την τομεοποίηση και δημιουργεί έναν υπερσυγκεντρωτικό μηχανισμό διοίκησης; Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση (που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ) προέβλεπε τη δημιουργία μικρών πληθυσμιακά τομέων με πλήρες δίκτυο υπηρεσιών για τον κάθε τομέα (Κέντρο ψυχικής υγείας, κλινική νοσηλείας, ξενώνες και οικοτροφεία, πλαίσια προστατευόμενης εργασίας κλπ), σύμφωνα με τις αρχές της κοινοτικής ψυχιατρικής, με στόχο την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, την πρόληψη, την υποστήριξη στον τόπο κατοικίας των ανθρώπων με σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές και τη συνέχεια στη φροντίδα… (Αυτό δυστυχώς έγινε μόνο μέχρι ένα σημείο και σταδιακά απογυμνώθηκε από πόρους και αφέθηκε να μαραζώσει.)

Καταργώντας, λοιπόν, την τομεοποίηση ακυρώνεται οριστικά η κοινοτική ψυχιατρική, ενώ σε συνδυασμό με την κατάργηση των οργανισμών των ψυχιατρείων, ξανάρχεται από το παράθυρο τη στρατηγική της "επιλογής των περιστατικών". Αυτή η στρατηγική θα ανακουφίσει προσωρινά από τα πολύ απαιτητικά περιστατικά τις πανεπιστημιακές κλινικές και τις κλινικές των γενικών νοσοκομείων, καθώς θα μεταφέρει τους ανθρώπους με πολύπλοκα προβλήματα (ακούσια περιστατικά, άστεγοι χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον, διπλές διαγνώσεις) στα ψυχιατρεία. Πρόκειται όμως με βεβαιότητα να οδηγήσει στην (επανα)δημιουργία ασυλιακών δομών.

Επομένως αυτό που καταχρηστικά περιγράφεται σαν ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι στην πραγματικότητα η διάλυση της όποιας μεταρρύθμισης είχε μέχρι τώρα συντελεστεί και η μεταφορά υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα οι οποίες θα είναι λιγοστές αλλά θα έχουν ωραία φυλλάδια.