Δάγκειος πυρετός: Συμβουλές πρόληψης

Ο δάγκειος πυρετός είναι μια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από τα κουνούπια και προκαλούσε πριν το 1990 επιδημίες στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει ελεγχθεί στην Ελλάδα, η εκτεταμένη διασπορά της νόσου στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Αφρική σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές, τις μεταναστευτικές ροές και τα ταξίδια, έχει οδηγήσει σε επανεμφάνιση κρουσμάτων.

Οι κύριοι φορείς είναι τα κουνούπια Aedes aegypti και Aedes albopictus (κουνούπι τίγρης).  Τα κουνούπια αυτά δραστηριοποιούνται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και αναπαράγονται συνήθως κοντά σε κατοικίες όπου υπάρχουν λιμνάζοντα ύδατα όπως βαρέλια, δεξαμενές με νερό, πιατάκια φυτών.

Τα κουνούπια μολύνονται από τον ιό όταν τσιμπήσουν έναν ασθενή σε φάση ιαιμίας και παραμένουν μολυσματικά  εφ όρου ζωής. Ο ιός του Δάγκειου πυρετού δεν μεταδίδεται άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί ωστόσο να μεταδοθεί μέσω μεταγγίσεων μολυσμένου αίματος ή μεταμόσχευσης μολυσμένων οργάνων ή ιστών, μολυσμένες βελόνες σε σε Μονάδες Υγείας.

Υπάρχουν δύο μορφές δάγκειου πυρετού:

Α. Η ήπια μορφή

Εμφανίζονται ήπια συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι, σε μεγάλο ποσοστό, η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική, δηλαδή οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί μπορεί να μην εμφανίσουν καθόλου συμπτώματα ασθένειας (στον Δάγκειο έως και 75 – 80% των λοιμώξεων μπορεί να είναι ασυμπτωματικές).

Τα συμπτώματα ξεκινούν συνήθως 4-7 ημέρες μετά το τσίμπημα του κουνουπιού και διαρκούν 2-7 ημέρες. Περιλαμβάνουν:

• Υψηλό πυρετό
• Πονοκέφαλο
• Πόνο πίσω από τα μάτια
• Πόνο στις αρθρώσεις και στους μυς
• Ναυτία
• Εμετό
• Πρησμένους αδένες
• Εξάνθημα
• Ήπιες αιμορραγικές εκδηλώσεις, όπως πετέχειες δέρματος ή/και βλεννογόνων
• Ερύθημα προσώπου

Β. Σοβαρός δάγκειος πυρετός (δάγκειος αιμορραγικός πυρετός/δάγκειος πυρετός με εξοίδηση πλάσματος). Αυτή η πιο σοβαρή μορφή μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και πολλές φορές εκδηλώνεται δύο έως επτά ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων και ενώ ο ασθενής έχει εισέλθει σε απυρεξία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Εντονο κοιλιακό άλγος
• Επίμονους εμέτους
• Εξοίδηση πλάσματος (π.χ. πλευριτική συλλογή, ασκίτη)
• Αιμορραγίες βλεννογόνων (π.χ. ουλορραγίες) ή εσωτερικών οργάνων (π.χ. αιματέμεση)
• Διαταραχή του επιπέδου συνείδησης
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ταχεία αναπνοή
• Κούραση
• Ανησυχία
• Αίμα σε εμετό ή κόπρανα
• Πολυοργανική ανεπάρκεια

Μεγάλες αιμορραγίες μπορεί να συμβούν ακόμη και χωρίς να υπάρχει παρατεταμένη καταπληξία, σε περιπτώσεις που έχει χορηγηθεί ακετυλοσαλυκιλικό οξύ (ασπιρίνη), ιβουπροφένη ή κορτικοστεροειδή.

Μετά την κρίσιμη φάση της σοβαρής νόσου και εφόσουν δεν συμβούν μείζονες επιπλοκές ακολουθεί η φάση αποκατάστασης (επαναρρόφησης πλάσματος) που διαρκεί συνήθως 4-7 ημέρες. Κατά τα διάρκεια της φάσης αποκατάστασης, ενδέχεται να εμφανιστεί πνευμονικό οίδημα ή καρδιακή ανεπάρκεια.

Πρόληψη

• Απομακρύνετε και αποφεύγετε χώρους με λιμνάζοντα ύδατα. Κουρεύετε γρασίδι θάμνους φυλλωσιές (είναι σημεία παραμονής κουνουπιών).
• Χρησιμοποιείτε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά: Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών.
• Χρησιμοποιείτε μακριά ρούχα, που να σκεπάζουν τα χέρια και τα πόδια, παπούτσια κλειστά αντί για σανδάλια και πουκάμισα που να «μπαίνουν» μέσα στη φούστα ή το παντελόνι καθώς κυκλοφορείτε σε εξωτερικό χώρο. Χρησιμοποιείτε επίσης ειδικά εντομοαπωθητικά σκευάσματα για το εκτεθειμένο δέρμα (πχ.30%-50% DEET επί παραμονής έως 8 ωρών σε άτομα άνω των 2 μηνών, Οil of lemon eucalyptus 30% επί παραμονής έως 4 ωρών σε εξωτερικό περιβάλλον και σε άτομα άνω των τριών ετών, επί μη υπάρξεως σοβαρής δερματικής αλλεργίας). Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται όχι μόνο κατά τη νύχτα αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς τα συγκεκριμένα κουνούπια τσιμπούν κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και ιδιαίτερα κατά τις ώρες της μέγιστης δραστηριότητάς τους που είναι το πρωί και νωρίς το απόγευμα έως το σούρουπο.
• Να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες χρήσεως του κατασκευαστή του προϊόντος που χρησιμοποιείτε και να χρησιμοποιείτε πάντα εγκεκριμένα προϊόντα.
• Στα μωρά και στο σπίτι, χρησιμοποιείτε σήτες και κουνουπιέρες. Eιδικά spray permethrin χρησιμοποιούνται για εμβάπτιση κουνουπιέρων και σητών με αποτελεσματική αντικουνουπική προστασία που διαρκεί για αρκετούς μήνες, εφόσον δεν πλυθούν.

Οδηγίες κατά την επάλειψη των εντομοαπωθητικών

• Το προϊόν πρέπει να τοποθετείται μόνο σε ακάλυπτο δέρμα και μετά την επιστροφή πρέπει να απομακρύνεται με καλό μπάνιο.
• Να μην τοποθετείτε το προϊόν σε αμυχές, πληγές, στο στόμα και στα μάτια και να πλένετε πάντα τα χέρια σας μετά την επάλειψη.
• Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά.
• Να πλένετε καλά τα χέρια σας μετά την χρήση. Αν μετά από την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού παρατηρηθεί ερεθισμός, ενημερώνετε τον γιατρό.