Π. Κατσαούνου: Δωρεάν φαρμακευτική αγωγή για τους 100 πρώτους που θα συμμετάσχουν στο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος του Ευαγγελισμού

''Καθημερινά πεθαίνουν οι συνάνθρωποί μας και ξοδεύουμε εκατομύρια στις θεραπείες, όμως ουσιαστική βοήθεια από την πλευρά της Πολιτείας στο έργο που επιτελούμε δεν έχω δει τα τελευταία 15 χρόνια που εμπλέκομαι θεσμικά'', δήλωσε η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ του ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός».

Υπάρχουν διάφορα κοινοτικά προγράμματα σχετικά με την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού για τον καρκίνο. Πώς θα μπορούσε η ΕΠΕ να αξιοποιήσει μέρος αυτών των κονδυλίων; Έχετε καταθέσει σχετικά αιτήματα στο Υπουργείο Υγείας;  

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία διαθέτει την εμπειρία, επιστημονική κατάρτιση και την τεχνογνωσία τόσο για την πρόληψη και τη διακοπή του καπνίσματος όσο και για την ενημέρωση του κοινού. Πάνω από 15 χρόνια εκπαιδεύει επαγγελματίες υγείας (έχει εκπαιδεύσει πάνω από 3.000) και πιστοποιεί ιατρεία. Παράλληλα, υλοποιεί προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης μέσω των προγραμμάτων της Κινητής Μονάδας της Εταιρείας, που ταξιδεύει σε δήμους όλης της επικράτειας, μέσω συνεργασιών με άλλους φορείς και ΜΚΟ, όπως η Ομάδα Αιγαίου. Συνεργάζεται επίσης και με άλλες ΜΚΟ όπως η Fair Life για το θέμα του καρκίνου του πνεύμονα.
Αξίζει, δε να αναφέρουμε και την άκρως επιτυχημένη ενημερωτική καμπάνια που υλοποιούσαμε για 9 έτη στο πλαίσιο του Αυθεντικού Μαραθωνίου της Αθήνας, η οποία ωστόσο διακόπηκε το 2022, καθώς η ΕΠΕ δεν είχε τη δυνατότητα να καλύψει τις νέες οικονομικές απαιτήσεις της χορηγίας, η οποία προφανώς κοστολογήθηκε το ίδιο με εκείνες των μεγάλων εμπορικών εταιρειών.

Eπίσης είχαμε μνημόνιο συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων, που και αυτό διακόπηκε ή  για  να βελτιοδοξώ να πω ότι ελπίζω να συνεχιστεί.  Καθώς τα μέλη της Ομάδος Εργασίας της ΕΠΕ, είναι διακεκριμένα διεθνώς στον τομέα της Πρόληψης και της Διακοπής του Καπνίσματος, με εκατοντάδες δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, ως Πρόεδροι της αντίστοιχης ομάδος  και ως Πρόεδροι της Ομάδος Ελέγχου του καπνού της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, έχουν  οργανώσει διεθνή σεμινάρια στην Αθήνα και σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και είναι εκπαιδευτές διεθνώς, φυσικά και θα μπορούσαν εγγυημένα να αξιοποιήσουν κονδύλια αν τους δίνονταν. 

Η τελευταία προσπάθεια που έχουμε κάνει είναι μέσω του προγράμματος πρόληψης του καρκίνου του πνεύμονα, που έχει δύο πυλώνες, αφενός μεν την έγκαιρη διάγνωση μέσω της αξονικής τομογραφίας χαμηλής ακτινοβολίας και αφετέρου της διακοπής του καπνίσματος. (ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ (ΠΕΚΠ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ TASK FORCE: Γ.ΧΑΡΔΑΒΕΛΛΑ, Ι.ΓΚΙΟΖΟΣ). Η προτεινόμενη διαδικασία αποτελεί προϊόν διεπιστημονικής συνεργασίας και ομοφωνίας των συμμετεχόντων μελών των 3 επιστημονικών εταιρειών κορμού (Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Χειρουργών Θώρακος, Καρδιάς, Αγγείων) και εκπροσώπων της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου. Εκπονήθηκε κατά το χρονικό διάστημα Οκτώβριος 2021 – Απρίλιος 2023. Η  προτεινόμενη διαδικασία διενέργειας ΠΕΚΠ θα επικαιροποιείται ανά διετία ή αναλόγως εξελίξεων ή/και διαμορφωνόμενων αναγκών.)

Έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Υγείας το καλοκαίρι στην υπηρεσιακή τότε υπουργό κ. Κοτανίδου και αναμένουμε, βελτιοδοξώντας πάντα, θετική ανταπόκριση.

Τα 15 χρόνια που προσωπικά εμπλέκομαι θεσμικά, δεν μπορώ να πω ότι έχω δει κάποια ουσιαστική ανταπόκριση από την πολιτεία. Στο μεταξύ, καθημερινά πεθαίνουν οι συνάνθρωποί μας και ξοδεύουμε εκατομύρια στις θεραπείες.

Δράττομαι της ευκαιρίας να πω ότι στο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος της Μονάδος Πνευμονολογίας της Α΄ΚΕΘ του ΓΝΑ Ευαγγελισμός στο οποίο είμαι υπεύθυνη, από 29 Αυγούστου θα μπορέσουμε να χορηγήσουμε δωρεάν στους 100 πρώτους που θα δηλώσουν συμμετοχή φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή καπνίσματος. Οποιος ενδιαφέρεται μπορεί να δηλώσει συμμετοχή στην ηλεκτρονική διεύθυνση nikolaosathanasiou14@gmail.com πέραν του 1535.

Με βαση τα στοιχεία, ο καρκίνος του πνεύμονα  είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος-τρίτος στις Ελληνίδες γυναίκες. Τι θα έπρεπε να γίνει τόσο από την επιστημονική κοινότητα όσο και από την Πολιτεία ώστε να ανατραπεί αυτή η θλιβερή πρωτιά; Πού εντοπίζεται το μεγαλύτερο έλλειμμα;   

Πάνω από 85% των καρκίνων του πνεύμονα οφείλονται στο κάπνισμα. Και το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα, με αδιάψευστα στοιχεία, που πρώτος ο αείμνηστος καθηγητής κ. Τριχόπουλος παρατήρησε βλέποντας γιαγιάδες της Ελληνικής υπαίθρου που δεν είχαν καπνίσει ποτέ να αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα, ως σύζυγοι καπνιστών. Φυσικά και άλλοι παράγοντες όπως, για παράδειγμα, η περιβαλλοντική ρύπανση είναι επιβαρυντικοί, όμως είναι ξεκάθαρο ότι ο Κύριος Παράγοντας είναι το κάπνισμα. Από κει και πέρα το ζήτημα είναι ότι όπως και σε κάθε εξάρτηση, η γνώση του κινδύνου δεν είναι αρκετή προκειμένου να διακοπεί η εξάρτηση. Ο ορισμός της εξάρτησης είναι ότι γνωρίζω τον κίνδυνο στον οποίο η εξάρτησή μου με οδηγεί, αλλά ως εξαρτημένος δεν μπορώ να διακόψω, τουλάχιστον χωρίς ιατρική βοήθεια. Καταλήγουμε δηλαδή στα ίδια, ότι το κύριο είναι η πρόληψη και εφόσον εγκατασταθεί η εξάρτηση χρειαζόμαστε ιατρική βοήθεια για αποτελεσματική διακοπή.

Και ενώ οι ενδείξεις είναι ότι μειώνεται ο αριθμός των συμβατικών τσιγάρων αυξάνεται ραγδαία η χρήση των λοιπών εναλλακτικών προϊόντων ιδιαίτερα σε άτομα νεαρής ηλικίας, ως γιατρός ποια είναι η γνώμη σας αλλά και η συμβουλή σας για αυτά τα νέα αλλά δυναμικά αναπτυσσόμενα καπνικά είδη; Οι κλινικές μελέτες που έχουν γίνει τι έχουν δείξει για τον εθισμό που προκαλούν; 

Πράγματι, απαξιώνεται η ανάγκη για διακοπή του καπνίσματος και τα οφέλη αυτής, μέσω της έντονης προβολής της τακτικής μειωμένου κινδύνου με καπνικά προϊόντα όπως το ηλεκτρονικό και το θερμαινόμενο τσιγάρο. Καθώς και αυτά χρησιμοποιούν την αναπνευστική οδό ως πύλη εισόδου της νικοτίνης, η οποία είναι ισχυρά εθιστική ουσία, περισσότερο και από την κοκαΐνη, η εξάρτηση είναι ανάλογη. Η εισπνεόμενη νικοτίνη εισέρχεται μέσω της πνευμονικής κυκλοφορίας ταχύτατα στον οργανισμό μας και φτάνει σε δευτερόλεπτα στον εγκέφαλό μας σε υψηλές συγκεντρώσεις. Γι' αυτό και τα προϊόντα αυτά είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, σε συνδυασμό βέβαια με την προώθηση που έχουν.

Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των ιατρείων διακοπής καπνίσματος; Πόσα σήμερα λειτουργούν και πόσα με βάση τις ανάγκες της χώρας μας θα έπρεπε να λειτουργούν πανελλαδικά; Ποια είναι η διαδικασία για κάποιον που θέλει να επισκεφτεί τέτοιο ιατρείο; 

Η λειτουργία των ιατρείων διακοπής του καπνίσματος είναι κομβική, καθώς μόνο το 3-5% των καπνιστών καταφέρνουν να διακόψουν και να μην υποτροπιάσουν χωρίς ιατρική βοήθεια. Όμως δεν υπάρχει ενδιαφέρον από την πολιτεία. Το δίκτυο των ιατρείων διακοπής του καπνίσματος έχει δημιουργηθεί από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με τη συναίνεση πριν από 15 έτη της πολιτείας, αλλά έκτοτε δεν έχει δοθεί κανένα κίνητρο ή ουσιαστική βοήθεια ώστε και να λειτουργούν σωστά, αλλά και να αυξηθούν σε αριθμό ώστε να καλύπτουν την επικράτεια. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, ήταν 39 σε κρατικές δομές και πλέον 38, καθώς αυτό της Λαμίας δεν λειτουργεί. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 38% των Ελλήνων είναι χρήστες καπνικών προϊόντων, φυσικά και δεν επαρκούν. Δεν γνωρίζω άλλο χρόνιο νόσημα που να έχει τέτοιο ποσοστό. Ο κάθε ενδιαφερόμενος καπνιστής μπορεί να καλέσει στο 1535 και να κλείσει ραντεβού.