70 χρόνια CERN: Ο κόμβος της φυσικής στην Ευρώπη

Το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Σωματιδιακής Φυσικής CERN γιορτάζει την Κυριακή (29 Σεπτεμβρίου) τα 70α γενέθλιά του.

Πολλοί είναι οι άνθρωποι που επωφελούνται πλέον και στην καθημερινή τους ζωή από τις ενίοτε πρωτοποριακές εφευρέσεις της εγκατάστασης που βρίκσεται κοντά στη Γενεύη. 

Για παράδειγμα, όταν σερφάρουν στο διαδίκτυο, όταν επισκέπτονται το γιατρό, και πολλά άλλα. Ωστόσο, η οιονεί μόνιμη αποστολή του οργανισμού είναι να ανακαλύψει την προέλευση του σύμπαντος.

Το όνομα CERN είναι συντομογραφία της γαλλικής ονομασίας του οργανισμού: Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πυρηνικής Έρευνας).

Περίπου 2.500 άτομα εργάζονται άμεσα στο CERN, ενώ οι συνεργασίες με φυσικούς σε όλο τον κόσμο που αναλύουν τα δεδομένα περιλαμβάνουν περισσότερα από 17.000 άτομα.

Αυτή η ερευνητική εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας ασχολείται κυρίως με τη βασική έρευνα στη φυσική. Είναι περισσότερο γνωστό για τους μεγάλους επιταχυντές σωματιδίων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την έρευνα της δομής της ύλης.

Αυτό επέτρεψε ανακαλύψεις που κέρδισαν βραβείο Νόμπελ, όπως το σωματίδιο Χιγκς που αναζητείται εδώ και καιρό, καθώς και εφευρέσεις όπως ο Παγκόσμιος Ιστός (WWW).

Για τον ακριβή έλεγχο της τεράστιας μηχανής LHC και την επεξεργασία του μεγάλου όγκου δεδομένων απαιτούνται πολύ ειδικά προγράμματα.

Οι εξελίξεις του CERN αξιοποιούνται από το γερμανικό χρηματιστήριο, για παράδειγμα, προκειμένου να μπορεί να ελέγχει ποια συναλλαγή πραγματοποιήθηκε σε ποιο νανοδευτερόλεπτο κατά τη διάρκεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Το πρόγραμμα ονομάζεται "White Rabbit".

Η κβαντική τεχνολογία είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο εμπλέκεται το CERN, για παράδειγμα στην κατασκευή υπερευαίσθητων αισθητήρων.

Το γερμανικό Ινστιτούτο Fraunhofer γράφει: Οι κβαντικές τεχνολογίες επιτρέπουν εντελώς νέες, πρωτοφανείς εφαρμογές στην τεχνολογία των μετρήσεων, στην απεικόνιση, στην ασφάλεια των επικοινωνιών και στους εξαιρετικά πολύπλοκους υπολογισμούς".

Για την ανάπτυξη αυτών και άλλων εφαρμογών με διαφάνεια και σε συνεργασία με άλλους, το CERN έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο σε μια συνεργασία που ονομάζεται Πρωτοβουλία Κβαντικής Τεχνολογίας.

Η τεχνολογία του CERN μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση πινάκων ζωγραφικής χωρίς να καταστραφούν τα έργα.

Για παράδειγμα, οι φασματοσκοπικές εικόνες ακτίνων Χ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εντοπιστούν βαθύτερα στρώματα χρώματος ή η σύνθεση των χρωμάτων, επιτρέποντας την εξαγωγή συμπερασμάτων για εποχές και μεμονωμένους ζωγράφους.

Το 2020, για παράδειγμα, η τσεχική εταιρεία InsightART κατάφερε να αποδώσει έναν πίνακα από ιδιωτική συλλογή στον αναγεννησιακό ζωγράφο Ραφαήλ.