Όγκοι υπόφυσης: Η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση σωτήρια για την όραση

Εξαιρετικής σημασίας δεδομένα για ασθενείς με όγκους υπόφυσης παρουσίασαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον διακεκριμένο Έλληνα νευροχειρουργό Άγγελο Κόλια, στο Συνέδριο της Βρετανικής Νευροχειρουργικής Εταιρείας που διεξήχθη από 25-27 Σεπτεμβρίου στο Μπέρμιγχαμ. 

Η ομάδα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ παρουσίασε τα χειρουργικά αποτελέσματα 123 ασθενών με όγκους της υπόφυσης που χειρουργήθηκαν από το 2019-2023 λόγω πίεσης του όγκου επί των οπτικών νεύρων. Τα αποτελέσματα της μελέτης ανέδειξαν το σημαντικό ρόλο που παίζει η έγκαιρη διάγνωση και έγκαιρη χειρουργική επέμβαση πριν αρχίσει η λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς, λόγω της ολοένα αυξανόμενης πίεσης στα οπτικά νεύρα.

Η υπόφυση είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου ακριβώς κάτω από τα οπτικά νεύρα. Εκκρίνει ορμόνες που μεταφέρουν μηνύματα σε όλο το σώμα. Οι όγκοι της υπόφυσης είναι από τους πλέον συχνούς όγκους του εγκεφάλου. Όγκοι που ασκούν πίεση επί των οπτικών νεύρων μπορούν να προκαλέσουν απώλεια οπτικών πεδίων ή/και μείωση οπτικής οξύτητας που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε τύφλωση. Η μαγνητική τομογραφία υπόφυσης είναι απαραίτητη για να τεθεί η διάγνωση.

Μία νέα μη επεμβατική τεχνική που ονομάζεται OCT του οπτικού νεύρου (οπτική τομογραφία συνοχής) παρέχει τη δυνατότητα μέτρησης του πάχους του αμφιβληστροειδούς προεγχειρητικά από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο. Ο αμφιβληστροειδής είναι μία λεπτή μεμβράνη νευρικού ιστού στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Η πίεση που ασκούν οι όγκοι της υπόφυσης στα οπτικά νεύρα οδηγεί σταδιακά σε λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς. 

Όπως εξηγεί ο κ. Κόλιας, ο οποίος είναι διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, «μετεγχειρητική αποκατάσταση της όρασης παρατηρήθηκε σε όλους τους ασθενείς που είχαν πάχος αμφιβληστροειδούς τουλάχιστον 81 μm. Οι περισσότεροι ασθενείς με πάχος λιγότερο από 81 μm είχαν επίσης βελτίωση, όμως το ποσοστό ήταν μικρότερο (72%). Αυτό καταδεικνύει τη σημασία που έχει η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση για την αποσυμπίεση των οπτικών νεύρων και τη διατήρηση φυσιολογικής όρασης».

Σύμφωνα με τον κ. Κόλια, «η χειρουργική επέμβαση για όγκους της υπόφυσης πραγματοποιείται με ενδοσκόπιο μέσω της μύτης. Η επέμβαση είναι εξαιρετικά ασφαλής και αποτελεσματική, εφόσον διενεργείται από εξειδικευμένους και έμπειρους νευροχειρουργούς. Από τους 123 ασθενείς κανείς δεν υπέστη σοβαρές επιπλοκές».

Πρέπει να σημειωθεί ότι από το Σεπτέμβριο του 2023 ο κ. Κόλιας, που πρόσφατα συμπεριλήφθηκε στο top-10 των νευροχειρουργών παγκοσμίως από το έγκριτο Expertscape, προσφέρει τις υπηρεσίες του και σε ασθενείς στην Ελλάδα ως μέλος της Α' Νευροχειρουργικής Κλινικής του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center υπό την Διεύθυνση του κ. Χρήστου Γεωργόπουλου.

«Εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην ολοκληρωμένη φροντίδα των ασθενών παίζει και η Διεπιστημονική Ομάδα Υπόφυσης, που στο Κέιμπριτζ λειτουργεί εδώ και σχεδόν 20 έτη. Είναι ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι και στο Ερρίκος Ντυνάν έχουμε πλέον σχηματίσει μια τέτοια ομάδα με εξαιρετικούς συναδέλφους που έχουν επίσης εξειδίκευση στην υπόφυση (Ολυμπία Κουλούρη, ενδοκρινολόγος, Σοφία Θεοδωροπούλου, νευρο-οφθαλμίατρος, Καρολίνα Καχραμάνογλου, νευρο-ακτινολόγος)», καταλήγει ο κ. Κόλιας.