Οι υποστηρικτικές τεχνολογίες βελτιώνουν την ποιότητα ζωής αναπήρων και φροντιστών

Η SciFY Academy πραγματοποίησε την ημερίδα Υποστηρικτικές Τεχνολογίες και Αναπηρία την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, στην Τεχνόπολη, στο Γκάζι. Ομιλητές ήταν  Καθηγητές, ερευνητές και έμπειροι επαγγελματίες στον χώρο της εργοθεραπείας και της νευροαποκατάστασης. Οι ομιλίες τους είχαν εξαιρετικό ενδιαφέρον, με στόχο τη διάδοση της πληροφορίας για τη χρήση των Υποστηρικτικών Τεχνολογιών σε ανθρώπους με προβλήματα αναπηρίας αλλά και στους φροντιστές τους και στο γενικό κοινό. Τα προϊόντα αυτά στόχο έχουν να διευκολύνουν τη ζωή των παθόντων και των φροντιστών τους και να τους βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, αυξάνοντας τη συμμετοχή τους στις δραστηριότητες της καθημερινότητας και την αυτονομία τους.
Το κοινό, στη sold out ημερίδα είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για τις νέες τεχνολογίες, αλλά και τις υπάρχουσες. Επίσης, για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα.

Ο Καθηγητής Γεώργιος Κουρουπέτρογλου, Ομότιμος Καθηγητής και Διευθυντής Εργαστηρίου Φωνής και Προσβασιμότητας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)  στην ομιλία του αναφέρθηκε στην Υποστηρικτική Τεχνολογία Πληροφορικής και την Ψηφιακή Προσβασιμότητα.

Η υποστηρικτική τεχνολογία περιλαμβάνει οτιδήποτε συμβάλλει στη βελτίωση της λειτουργικότητας των αναπηριών (εξάρτημα ή σύστημα ή υπηρεσία ή λογισμικο), αγορασμένο ή τροποποιημένο.

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, στην αποκατάσταση, δύο είναι οι βασικοί όροι, σημείωσε ο Καθηγητής. Η λειτουργικότητα του ατόμου και η συμμετοχή του στις κύριες δραστηριότητες. Σε αυτές βοηθούν οι υποστηρικτικές τεχνολιγίες. Τα προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας σε συστήματα πληροφορικής, που χρησιμοποιούνται στην αποκατάσταση, όπως φορητές συσκευές για παράδειγμα, συμβάλλουν στο να ζουν οι ανάπηροι πιο ανεξάρτητοι στην κοινωνία, να επικοινωνούν  και να συμμετέχουν. Στην ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων και συσκευών βοηθά η πληροφορική με στόχο πέρα από τη βελτίωση της ζωής των αναπήρων και των φροντιστών τους την καθολική σχεδίαση για όλους, δηλαδή το να μπορούν όλοι να τα χρησιμοποιούν.

Η Υποστηρικτική Τεχνολογία επομένως έχει σκοπό τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της συμμετοχής και βοηθά ανθρώπους σε όλες τις πτυχές της ζωής τους. Πιθανόν όλοι κάποια στιγμή θα τη χρειαστούν, όπως για παράδειγμα στο μαγείρεμα και στο διάβασμα ή μετά από προσωρινά ατυχήματα. Παράδειγμα είναι η φωνητική υπαγόρεσυη.

Στο σχολείο, οι μαθητές δικαιούνται δωρεάν υποστηρικτική τεχνολογία μέσω του Υπουργείου Παιδείας.

Η Κατερίνα Χωραφά MSc OTR/L, καθηγήτρια στο Metropolitan College – Marousi, Occupational Therapy Department και ιδιοκτήτρια & διευθύντρια του Προτύπου Κέντρου Εργοθεραπείας Artimelia, μίλησε για την Υποστηρικτική Τεχνολογία ως σύμμαχο στην ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής. Eκτός από τις συσκευές και οι υπηρεσίες μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής αναπήρων και φροντιστών. Αναφέρθηκε στις συσκευές που κάνουν πιο εύκολη τη ζωή των αναπήρων, όσον αφορά για παράδειγμα τη σίτιση, το ντύσιμο και την προσωπική υγιεινή, την οδήγηση και προϊόντα όπως αμαξίδια, ρομπότ, εξωσκελετοί και προσθετικά που αυξάνουν την κινητικότητα και βοηθούν και στη συμμετοχή στην κοινωνική ζωή. Επίσης, με συσκευές επικοινωνίας μπορούν οι άνθρωποι με δυσκολίες να επικοινωνούν και να εκφράζονται. Η έξυπνη τεχνολογία που μπορεί να έχουμε στο κινητό τηλέφωνο βοηθά επίσης στον έλεγχο του περιβάλλοντός μας διευκολύνοντας, για παράδειγμα, τη ζωή του φροντιστή.

Οι ενδιαφερόμενοι για εργοθεραπεία θα πρέπει να βρουν τον ειδικό που θα αξιολογήσει, θα προτείνει την τεχνική υποβοήθηση, θα προσαρμόσει και εκπαιδεύσει στη χρήση της.

Ο Δρ. Αλέξανδρος-Στάθης Πίνο (PhD, MSc, EE), μέλος του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού του ΕΚΠΑ, στη Σχολή Θετικών Επιστημών στο Εργαστήριο Φωνής και Προσβασιμότητας, με γνωστικό αντικείμενο «Υποστηρικτική Τεχνολογία, Προσβασιμότητα και Επεξεργασία Σήματος σε Πραγματικό Χρόνο», μίλησε για το μέλλον των Υποστηρικτικών Τεχνολογιών και τη συνεισφορά  τους.

Η επιστήμη που θα καθορίσει το μέλλον δεν είναι μια αλλά συνδυασμός επιστημών με ραγδαία εξέλιξη και συνεργασία, σημείωσε. Στην τεχνολογική υποβοήθηση συμμετέχουν η επιστήμη των υπολογιστών, της μηχανικής και της ιατρικής. Αποτέλεσμα είναι η επαυξημένη πραγματικότητα, η εικονική πραγματικότητα, οι εξωσκελετοί, οι φορετές συσκευές, το διαδίκτυο πραγμάτων, οι διεπαφές, τα ρομπότ και τα νευροεμφυτεύματα. Στη συνέχεια, ο Δρ Πίνο, παρουσίασε την άποψη του ChatGPT για το πώς θα είναι το μέλλον αυτών των συσκευών για τις οποίες αναμένεται περαιτέρω εντυπωσιακή εξέλιξη, όπως αναμένει ο Καθηγητής. Οσο για το πού κατευθύνεται η έρευνα, ο Δρ. Πίνο αναφέρθηκε σε: πιο εξατομικευμένη τεχνολογία, περαιτέρω ενσωμάτωση ΥΤ σε γενικής χρήσης συσκευές, περισσότερη χρήση επαυξημένης πραγματικότητας, νέες φορετές συσκευές, βελτιωμένους επεξεργαστές γλώσσας, υπηρεσίες στο υπολογιστικό νέφος, έξυπνα προσθετικά με αισθητήρες, πρακτική χρήση BCI, πολυτροπικές πλατφόρμες.

Η Καλλιόπη (Κέλλυ) Λάππα, Εργοθεραπεύτρια MSc, Προϊσταμένη Παραϊατρικού Προσωπικού - Υπεύθυνη Υποστηρικτικής Τεχνολογίας Εθνικού Κέντρου Αποκατάστασης (ΕΚΑ), Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Υποστηρικτικής Τεχνολογίας (ΕΕΕΥΤ), μίλησε για τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες στην Ελλάδα. Σημείωσε ότι υπάρχει νομοθεσία για την υποστηρικτική τεχνολογία. Επίσης υπάρχει χρηματοδότηση, από τον ΕΟΠΥΥ, από τον ΟΑΕΔ για τις επιχειρήσεις ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση έχει δώσε εξοπλισμό σε δημότες. Επίσης υπάρχει το αναπηρικό επίδομα, ΜΚΟ και ευρωπαϊκό πρόγραμμα και κονδύλια.

Τα προϊόντα και οι συσκευές, επίσης είναι διαθέσιμα στα καταστήματα. Η προσέγγιση πρέπει να είναι ομαδική, να υπάρχει δηλαδή συνεργασία μεταξύ ασθενούς, μελών διεπιστημονικής ομάδας και φροντιστών. Στο επίκεντρο είναι ο ασθενής. Χρειάζεται οι οικογένειες αναπήρων να εκπαιδεύονται και να λαμβάνουν οδηγίες, διάγνωση από ειδικούς και να γίνονται δοκιμές προϊόντων για να βρεθεί το κατάλληλο για τις ανάγκες του κάθε ασθενή, σύγκριση επιλογών και αναζήτηση του κατάλληλου τεχνικού εργαλείου.

Σχετικά με τις ομάδες που ασχολούνται με Υποστηρικτική Τεχνολογία, υπάρχουν σε ορισμένα νοσοκομεία και σε κέντρα αποκατάστασης όπως ΕΚΑ, Ευαγγελισμός, Ασκληπιείο Βούλας.

Επίσης, εξειδικευμένα κέντρα όπως ΕΛΕΠΑΠ, ΚΑΣΠ Θεοτόκος. Yπάρχει επίσης το ΚΕΔΑΣΥ και ειδικές δομές όπως το Ίδρυμα κωφών, το ΚΕΑΤ, ο Φάρος τυφλών.

Κλείνοντας, ο Βασίλης Γιαννακόπουλος, Chief Marketing Officer της Science for You - SciFY παρουσίασε τον σκοπό της SciFY η οποία  φέρνει την τεχνολογία και τα ερευνητικά αποτελέσματα ως λύσεις στην καθημερνή στη ζωή όλων. Χτίζει ένα πιο ανθρώπινο μέλλον με υλικά της την πληροφορική, την επιστημονική γνώση και τη συνεργατικότητα. Με την υποστηρικτική τεχνολογία βοηθά τα ΑΜΕΑ και τους φροντιστές τους.
Ο κ. Γιαννακόπουλος αναφέρθηκε στις δωρεάν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες που έχει δημιουργήσει ο οργανισμός για διάφορες μορφές αναπηρίας, στον κοινωνικό αντίκτυπο που δημιουργείται και στον ρόλο της συμμετοχικής διαδικασίας στη δημιουργία υποστηρικτικών τεχνολογιών.

Τόνισε επίσης τη σημασία της συνεργασίας ειδικοτήτων για τη διάχυση της πληροφορίας σε όλους.

Η SciFY Academy είναι μία ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο σειρά εκπαιδευτικών δράσεων, από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Science For You - SciFY, για την ελεύθερη διάχυση της γνώσης. Ήδη, μέχρι τώρα οι ωφελούμενοι έχουν φτάσει τους 10.000+ και οι δράσεις συνεχίζονται.